Bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh là tình trạng nghiêm trọng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển trí não và thể chất của trẻ, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy nên việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp điều trị sẽ giúp ba mẹ chăm sóc trẻ tốt hơn, giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài.
Bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh là gì?
Bệnh giãn não là tình trạng bất thường khi các khoang chứa dịch não tủy trong não, gọi là não thất, bị giãn nở quá mức. Hiện tượng này thường xảy ra do sự tích tụ dịch não tủy khi dòng chảy của dịch bị cản trở hoặc sự hấp thụ dịch của cơ thể không diễn ra hiệu quả. Tình trạng này làm tăng áp lực nội sọ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển và chức năng của não bộ.
Ở trẻ sơ sinh, bệnh giãn não thất có thể biểu hiện từ mức độ nhẹ, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, cho đến nghiêm trọng, làm tổn thương não và gây ra các vấn đề về vận động, trí tuệ hoặc cảm xúc. Đây là một bệnh lý phức tạp, cần được phát hiện và can thiệp sớm để tránh các biến chứng lâu dài.
Điều quan trọng là không phải trường hợp giãn não thất nào cũng nghiêm trọng. Một số trẻ có thể bị giãn não thất sinh lý với mức độ giãn nở rất nhẹ và không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu giãn não thất đi kèm với các triệu chứng bất thường hoặc phát hiện có nguyên nhân bệnh lý, trẻ sẽ cần được theo dõi và can thiệp y khoa để giảm thiểu tác động xấu đến sự phát triển sau này.
Nguyên nhân gây bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh
Bệnh giãn não thất có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là những rối loạn liên quan đến sự phát triển của thai nhi. Các dị tật bẩm sinh, như dị dạng ống thần kinh hoặc các bất thường ở não, thường gây ra sự cản trở dòng chảy của dịch não tủy. Bên cạnh đó, nhiễm trùng trong thai kỳ hoặc sau sinh cũng là một yếu tố nguy cơ, đặc biệt là các bệnh viêm màng não, nhiễm trùng huyết hoặc nhiễm trùng bào thai.
Ngoài ra, trẻ sinh non có nguy cơ cao bị xuất huyết não thất, do các mạch máu trong não của trẻ còn mỏng manh và dễ tổn thương. Xuất huyết này có thể gây tích tụ dịch và dẫn đến giãn não thất. Một số trường hợp khác, sự xuất hiện của khối u hay dị dạng mạch máu cũng cản trở sự lưu thông dịch não tủy, dẫn đến hiện tượng giãn não thất.
Dấu hiệu nhận biết bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh
Việc nhận biết các dấu hiệu bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Một trong những biểu hiện dễ nhận thấy nhất là sự gia tăng bất thường về kích thước vòng đầu của trẻ. Nếu ba mẹ thấy đầu trẻ to hơn mức bình thường, trán nhô, hoặc vòng đầu tăng nhanh so với biểu đồ phát triển, đây có thể là một dấu hiệu cảnh báo.
Thóp trước của trẻ phồng lên và căng cứng cũng là một biểu hiện thường gặp. Ngoài ra, trẻ bị giãn não thất thường có dấu hiệu quấy khóc kéo dài, dễ bị kích thích hoặc ngược lại, có biểu hiện lừ đừ và giảm các phản xạ. Một số trẻ có hiện tượng khó bú, nôn mửa không rõ nguyên nhân hoặc mắt bị lệch xuống dưới – hiện tượng gọi là “mặt trời lặn”.
Những dấu hiệu này không phải lúc nào cũng là do bị bệnh giãn não thất, nhưng nếu ba mẹ nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này thì cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức để chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị kịp thời.
Phương pháp chẩn đoán bệnh giãn não thất
Để chẩn đoán bệnh giãn não thất, bác sĩ sẽ tiến hành các kiểm tra y khoa nhằm xác định mức độ giãn nở của não thất và nguyên nhân gây bệnh. Siêu âm qua thóp là một phương pháp đơn giản và không xâm lấn, thường được sử dụng để đánh giá kích thước não thất ở trẻ sơ sinh. Trong các trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) để có hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc não.
Ngoài ra, để loại trừ các yếu tố nhiễm trùng, xét nghiệm máu và xét nghiệm dịch não tủy cũng có thể được thực hiện. Những xét nghiệm này giúp xác định xem có sự hiện diện của vi khuẩn, virus hay các rối loạn chuyển hóa liên quan đến bệnh lý này hay không.
Phương pháp điều trị bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh
Bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh cần được điều trị sớm để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ. Các phương pháp điều trị chính bao gồm điều trị nội khoa, phẫu thuật và điều trị phục hồi chức năng.
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Giao siêu tốc 2h
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ (1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con)
Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật Ở Trẻ 0-6 Tuổi
Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật Ở Trẻ 0-6 Tuổi
Sách-Nuôi con kiểu Nhật - Chăm trẻ ốm ở nhà - Nhận biết và ứng phó 70 loại bệnh tật ở trẻ 0-6 tuổi
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ - Triệu Linh Linh
Sách - Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật ở Trẻ 0-6 Tuổi - Đinh Tị Books
Bộ Thẻ Ziczac - Decal - Flashcard Kích Thích Thị Giác Trí Não Cho Trẻ Sơ Sinh - Lalala Baby
Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa chủ yếu nhằm kiểm soát áp lực nội sọ và điều chỉnh các rối loạn liên quan. Bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc như thuốc giảm đau để giúp kiểm soát đau đầu và khó chịu do áp lực nội sọ tăng cao. Đồng thời có thể sử dụng thuốc lợi tiểu để giảm lượng dịch não tủy dư thừa trong não thất, giúp ổn định áp lực nội sọ. Trong trường hợp có nhiễm trùng, bác sĩ cũng có thể kê đơn kháng sinh để điều trị. Điều trị nội khoa thường được sử dụng trong giai đoạn đầu để kiểm soát triệu chứng và ổn định tình trạng của trẻ trước khi có quyết định điều trị phẫu thuật.
Điều trị phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh giãn não thất khi điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc khi tình trạng bệnh tiến triển nghiêm trọng. Các kỹ thuật phẫu thuật bao gồm:
- Shunt não thất: Đây là phương pháp phổ biến nhất, sử dụng một ống mềm (shunt) để dẫn dịch não tủy từ não thất đến một khu vực khác trong cơ thể, như ổ bụng hoặc tim. Mục đích là giảm áp lực nội sọ và cải thiện triệu chứng. Shunt được thiết kế để duy trì lưu thông dịch não tủy một cách hiệu quả, giúp phòng ngừa tình trạng tái phát.
- Phẫu thuật đặt van điều áp: Một van điều áp sẽ kiểm soát lưu lượng dịch não tủy từ não ra ngoài cơ thể, điều chỉnh mức áp lực thích hợp. Phẫu thuật này giúp giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho trẻ sau điều trị.
- Thủ thuật xâm lấn ít: Đôi khi, các thủ thuật như nội soi có thể được sử dụng để loại bỏ nguyên nhân gây cản trở dòng chảy của dịch não tủy, giúp cải thiện triệu chứng giãn não thất. Đây là phương pháp ít gây tổn thương và giảm thời gian hồi phục cho trẻ.
Điều trị phục hồi chức năng
Sau khi phẫu thuật hoặc trong trường hợp tình trạng bệnh không cần can thiệp phẫu thuật ngay lập tức, trẻ sẽ cần được chăm sóc phục hồi chức năng để giúp cải thiện chất lượng sống và phát triển toàn diện.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động cơ bản như ngồi, đứng và đi lại. Các chuyên gia sẽ thiết kế các chương trình tập luyện phù hợp với từng trẻ để tối ưu hóa khả năng vận động của trẻ.
- Liệu pháp ngôn ngữ: Hỗ trợ trẻ phát triển khả năng giao tiếp, đặc biệt quan trọng nếu trẻ gặp khó khăn về ngôn ngữ do bệnh lý. Các bài tập ngôn ngữ sẽ giúp trẻ cải thiện khả năng giao tiếp và hòa nhập tốt hơn với môi trường xung quanh.
- Liệu pháp giáo dục và kỹ năng sống: Đây là một phần quan trọng trong quá trình điều trị để giúp trẻ phát triển kỹ năng học tập và sinh hoạt hàng ngày. Mục tiêu là giúp trẻ tự tin hòa nhập với xã hội, có thể tự thực hiện các hoạt động cá nhân cơ bản như ăn uống, mặc quần áo và vệ sinh cá nhân.
Cách phòng tránh bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh
Bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh là một tình trạng nghiêm trọng và cần được phòng ngừa ngay từ giai đoạn đầu. Mặc dù không thể hoàn toàn loại bỏ nguy cơ, nhưng có một số biện pháp có thể giúp giảm thiểu khả năng mắc bệnh cho trẻ.
Tăng cường sức khỏe cho mẹ trước khi mang thai
Để phòng tránh giãn não thất cho trẻ sơ sinh, mẹ cần chú trọng vào sức khỏe của mình ngay từ trước khi mang thai. Điều quan trọng là mẹ nên khám thai định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Bổ sung axit folic theo chỉ định của bác sĩ trước và trong khi mang thai là một cách hiệu quả để ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh, trong đó có giãn não thất. Chế độ ăn uống lành mạnh, tránh rượu bia và không hút thuốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe mẹ và thai nhi.
Thùng Sữa Đậu Nành Fami Nguyên Chất Vị Sữa Dừa (200ml x 36 Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Sữa Bột Full Cream Devondale (1Kg / Túi)
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 Hộp NutiMilk Sữa tươi 100 điểm - Sữa tươi tiệt trùng Có đường 180ml TU.STCD180TI NUTIFOOD
Thùng 48 Hộp NutiMilk Sữa tươi 100 điểm - Sữa tươi tiệt trùng Có đường 110ml TU.STCD110TI NUTIFOOD
Thùng 48 bịch NutiMilk Sữa tươi 100 điểm - Sữa tươi tiệt trùng Có đường Bịch 220ml TU.STCDB220TI NUTIFOOD
Sữa Hạt Dẻ Nguyên Chất 137 DEGREES 1000ml
Sữa gạo lứt Hàn Quốc Sahmyook 1,5L
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 Hộp Sữa Nestlé MILO Nước (180ml / Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Thùng 24 Hộp Sữa Bắp Non LOF 180ml/hộp
Giao siêu tốc 2h
Sữa Hạt Hạnh Nhân Nguyên Chất 137 Degrees (Hộp 1000ML)
Thùng 48 Hộp Sữa SoCola Lúa Mạch KUN 180ml/hộp
Giao siêu tốc 2h
Thùng 24 Túi Sữa Socola Lúa Mạch KUN 110ml/túi
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 Hộp Sữa Nestlé Milo Ít Đường (180ml/ Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Lốc 6 Hộp Sữa Nguyên Kem Devondale FullCream (200ml / Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Sữa Hạt Óc Chó Nguyên Chất 137 Degrees (Hộp 1000ML)
Thùng 48 Hộp Sữa SoCola Lúa Mạch KUN 110ml/hộp
Giao siêu tốc 2h
Thùng 10 Hộp Sữa đậu nành Fami Canxi (1000ml/Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Thùng Veyo Sữa hạt Yến mạch (30 hộp x 180ml)
Giao siêu tốc 2h
Sữa Hạt Hạnh Nhân Không Đường 137 Degrees (Hộp 1000ML)
Mini Bloom Sữa Hạt Điều Đại Mạch Richer Milk (180ml x 16 hộp)
Combo 3 hộp sữa hạt dẻ 1L 137 Degrees Thái Lan
Thùng 48 hộp KUN 100% Sữa tươi có đường 180ml/hộp
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 hộp KUN 100% Sữa tươi có đường 110ml/hộp
Giao siêu tốc 2h
Thùng 10 Hộp Sữa Đậu Nành Fami Nguyên Chất (1 lít / Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Theo sát tình trạng thai nhi
Siêu âm định kỳ trong thai kỳ là phương pháp quan trọng giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các bất thường như giãn não thất. Các bác sĩ sẽ đo độ dày não thất và kiểm tra các dấu hiệu bất thường khác qua hình ảnh siêu âm. Đồng thời, kiểm tra nhiễm trùng thai kỳ cũng rất cần thiết để ngăn ngừa những ảnh hưởng tiêu cực đối với sự phát triển não bộ của thai nhi.
Giảm nguy cơ nhiễm trùng sau sinh
Để giảm nguy cơ nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh sau khi sinh, việc vệ sinh tay sạch sẽ là vô cùng quan trọng. Tất cả những người chăm sóc trẻ, từ bố mẹ đến người thân, đều cần rửa tay thật kỹ trước khi tiếp xúc với bé để tránh đưa vi khuẩn vào cơ thể trẻ. Ngoài ra, tiêm phòng đúng lịch cho mẹ trong thai kỳ và cho trẻ sơ sinh sau sinh cũng là cách để bảo vệ bé khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, có thể làm tăng nguy cơ giãn não thất.
Theo dõi sức khỏe trẻ sơ sinh
Kiểm tra sức khỏe định kỳ cho trẻ sơ sinh là một phần không thể thiếu để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến sự phát triển và sức khỏe của bé, bao gồm giãn não thất. Đưa trẻ đến các buổi khám sàng lọc và theo dõi sự phát triển thần kinh của bé sẽ giúp các bác sĩ phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Các dấu hiệu như khóc nhiều, chậm phát triển, hoặc các triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh cần được kiểm tra ngay lập tức để kịp thời can thiệp và điều trị.
Tổng kết
Bệnh giãn não thất ở trẻ sơ sinh là một vấn đề nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm và hỗ trợ trẻ hòa nhập cuộc sống bình thường. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về sức khỏe của trẻ, ba mẹ đừng chần chừ mà hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị. Đồng thời cũng đừng quên theo dõi các nội dung hữu ích khác trên Tiki Blog để có thể bảo vệ con yêu phát triển khỏe mạnh trong những năm đầu đời.
Xem thêm: Dấu hiệu bệnh bại não ở trẻ sơ sinh ba mẹ nên biết
