Bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh. Mặc dù bệnh này thường tự khỏi sau một thời gian ngắn, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách thì có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Dưới đây là những thông tin cần biết về bệnh vàng mắt mà ba mẹ cần nắm được có thể bảo vệ trẻ tốt nhất trong những năm đầu đời.
Nguyên nhân gây bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh
Bệnh vàng mắt ở trẻ nhỏ chủ yếu xuất phát từ sự tăng cao nồng độ bilirubin trong máu. Bilirubin là sản phẩm phụ được tạo ra khi các tế bào hồng cầu trong cơ thể bị phân hủy. Ở người trưởng thành và trẻ em lớn, gan sẽ xử lý bilirubin và đào thải chúng qua ruột. Tuy nhiên, đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc trẻ có cơ quan chưa phát triển hoàn thiện, gan của trẻ không đủ khả năng xử lý và đào thải bilirubin. Khi bilirubin tích tụ quá mức trong máu và không thể được loại bỏ, chúng sẽ khiến da và mắt của trẻ có màu vàng, gây ra hiện tượng vàng mắt và vàng da.
Bệnh vàng mắt có thể xảy ra dưới dạng vàng da sinh lý, là tình trạng phổ biến và thường tự khỏi khi gan của trẻ phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vàng mắt có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây vàng mắt ở trẻ sơ sinh, bao gồm các bệnh lý nền hoặc các yếu tố nguy cơ từ thời kỳ mang thai. Dưới đây là một số nguyên nhân tiềm ẩn cần ba mẹ chú ý:
Trẻ sinh non và sinh trước 37 tuần
Trẻ sinh non có thể gặp phải tình trạng vàng mắt nhiều hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Điều này xảy ra do cơ thể của trẻ chưa hoàn thiện đầy đủ khả năng hoạt động của gan, khiến bilirubin tích tụ trong máu. Trẻ sinh non thường cần thêm thời gian để gan phát triển và đủ khả năng xử lý bilirubin một cách hiệu quả.
Trẻ sơ sinh không được bú mẹ đầy đủ
Trẻ sơ sinh không được bú mẹ đầy đủ hoặc không bú mẹ ngay sau khi sinh có thể dễ bị vàng mắt. Việc bú mẹ giúp cơ thể trẻ đào thải bilirubin thông qua phân. Khi trẻ không bú đủ sữa, quá trình này sẽ bị gián đoạn, khiến bilirubin tích tụ trong cơ thể và gây vàng da.
Trẻ sơ sinh và mẹ có nhóm máu không tương thích
Trong trường hợp mẹ và trẻ có nhóm máu không tương thích, như nhóm máu mẹ là Rh- và trẻ là Rh+, sẽ dẫn đến tình trạng tán huyết, tức là sự phân hủy nhanh chóng các tế bào hồng cầu của trẻ. Quá trình này làm tăng nồng độ bilirubin trong máu và gây vàng mắt.
Trẻ có nguy cơ bị nhiễm trùng huyết
Trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng huyết có thể gặp phải tình trạng vàng mắt do nhiễm trùng làm tổn thương các cơ quan trong cơ thể, bao gồm gan. Khi gan bị suy yếu, khả năng xử lý bilirubin bị giảm, dẫn đến sự tích tụ bilirubin và gây vàng mắt.
Trẻ có nguy cơ mắc các bệnh về mật, gan
Một số bệnh lý về gan và mật, chẳng hạn như viêm gan lây từ mẹ sang con, có thể khiến chức năng gan của trẻ bị suy giảm. Khi gan không thể xử lý bilirubin hiệu quả, bilirubin sẽ tích tụ trong máu, gây vàng mắt và vàng da.
Thùng 48 Hộp Sữa Nestlé MILO Nước (180ml / Hộp)
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 Hộp Sữa Nestlé MILO Nước (180ml / Hộp) - không màng nhựa
Giao siêu tốc 2h
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK HILO vị tự nhiên 180 ml (180 ml x 48)
Sữa Tiệt Trùng Ít Đường VPMilk Grow+ Hộp 180ml (Thùng 48 Hộp)
Sữa Lúa Mạch Nestlé MILO Teen Protein Canxi (24 x 210ml)
Giao siêu tốc 2h
Sữa Tiệt Trùng Ít Đường VPMilk Grow+ Hộp 110ml (Thùng 48 Hộp)
Sữa Tiệt Trùng Có Đường VPMilk Grow+ Vị Dâu Hộp 180ml (Thùng 48 Hộp)
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK nguyên chất 110 ml (110 ml x 48)
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK nguyên chất 180 ml (180 ml x 48)
Sữa Tiệt Trùng Có Đường VPMilk Grow+ Hộp 180ml (Thùng 48 Hộp)
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK sôcôla nguyên chất 180 ml (180 ml x 48)
Sữa Tiệt Trùng Có Đường VPMilk Grow+ Hộp 110ml (Thùng 48 Hộp)
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK có đường 110 ml (110 ml x 48)
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TH true MILK có đường 180 ml (180 ml x 48)
Thùng 48 Hộp Thức uống Sữa Lúa mạch Sôcôla Vinamilk ADM (110ml)
THÙNG SỮA DINH DƯỠNG VINAMILK ADM GOLD SÔCÔLA - LỐC 4 HỘP X 180ML
THÙNG SỮA DINH DƯỠNG VINAMILK ADM GOLD HƯƠNG DÂU - LỐC 4 HỘP X 110ML
Thùng 48 hộp sữa tươi tiệt trùng TOPKID kem vanilla tự nhiên TH true MILK 180ml
SỮA DINH DƯỠNG VINAMILK ADM GOLD SÔCÔLA - LỐC 4 HỘP X 110ML
Sữa Tiệt Trùng Có Đường VPMilk Grow+ Vị Dâu Hộp 110ml (Thùng 48 Hộp)
THÙNG 48 HỘP SỮA DINH DƯỠNG VINAMILK ADM GOLD SÔCÔLA 180ML
Sữa tươi UHT Đà Lạt True Milk ít đường 110ml (Thùng 48 hộp)
Sữa Tươi Hữu Cơ Tách Béo Tiệt Trùng 0.1% DAIONI 1 LIT
Combo Sữa Tươi Tiệt Trùng Dừa 100% Giảm Béo Vị Chuối 180ml Vinamilk
Trẻ mắc hội chứng thiếu enzyme
Một số trẻ sơ sinh có thể mắc các hội chứng thiếu enzyme như thiếu men G6PD, khiến các tế bào hồng cầu dễ bị phá vỡ và tạo ra lượng bilirubin dư thừa. Khi bilirubin tích tụ trong cơ thể, trẻ sẽ bị vàng mắt.
Trẻ bị xuất huyết trong hoặc bầm tím lúc sinh
Trẻ sơ sinh bị xuất huyết trong hoặc bầm tím lúc sinh có thể có lượng bilirubin cao do sự phân hủy các tế bào máu bị tổn thương. Điều này cũng góp phần làm tăng nồng độ bilirubin trong máu và gây vàng mắt.
Dấu hiệu nhận biết bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh
Thông thường, trong khoảng 2 – 3 ngày đầu sau khi sinh, trẻ sơ sinh sẽ xuất hiện dấu hiệu vàng mắt, nhưng tình trạng này sẽ giảm dần và tự khỏi trong vòng 2 tuần đầu tiên mà không cần điều trị. Đây thường là vàng mắt sinh lý, là hiện tượng tự nhiên khi cơ thể trẻ đang điều chỉnh và phát triển.
Tuy nhiên, nếu tình trạng vàng mắt kéo dài hoặc xuất hiện sớm ngay trong 24 giờ đầu sau sinh, điều này có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng. Khi vàng mắt xuất hiện trong thời gian quá sớm, ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức để tìm hiểu nguyên nhân và có phương pháp điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Bệnh vàng mắt có thể nhận biết qua những dấu hiệu rõ ràng sau:
- Mắt và da trẻ chuyển sang màu vàng: Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của bệnh vàng mắt, thường xuất hiện ở mặt, mắt, sau đó lan ra thân mình, tay và chân.
- Chán ăn, bỏ bú: Trẻ bị vàng mắt có thể cảm thấy khó chịu và không muốn bú, dẫn đến tình trạng bỏ ăn.
- Tính khí thay đổi: Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh, quấy khóc nhiều hơn bình thường.
- Da khô, thô ráp: Khi bilirubin trong cơ thể tăng cao, da của trẻ có thể trở nên khô và thô ráp hơn.
- Giảm hoạt động hoặc lười vận động: Trẻ có thể ít vận động hoặc không phản ứng với các kích thích như bình thường.
Nếu ba mẹ nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy đưa trẻ đi khám ngay để có chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Biến chứng của bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh
Mặc dù bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh thường không nguy hiểm và tự khỏi, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, nó có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng.
Tổn thương não (bệnh bilirubin cao)
Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh vàng mắt là khi mức bilirubin trong máu quá cao, có thể gây tổn thương não, được gọi là bệnh bilirubin cao hoặc kernicterus. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về thần kinh, như mất thính lực, vấn đề vận động và các vấn đề phát triển trí tuệ.
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Giao siêu tốc 2h
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ (1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con)
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật Ở Trẻ 0-6 Tuổi
Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật Ở Trẻ 0-6 Tuổi
Sách-Nuôi con kiểu Nhật - Chăm trẻ ốm ở nhà - Nhận biết và ứng phó 70 loại bệnh tật ở trẻ 0-6 tuổi
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ - Triệu Linh Linh
Từ Sợi Dây Rốn Thần Kỳ Đến Những Bước Đi Chập Chững - 4 Giai Đoạn Vàng Của Trẻ Sơ Sinh Mẹ Cần Phải Biết
Cuốn Sách Để Trở Thành Cha Mẹ Giỏi: Từ Sợi Dây Rốn Thần Kỳ Đến Những Bước Đi Chập Chững - 4 Giai Đoạn Vàng Của Trẻ Sơ Sinh Mẹ Cần Phải Biết
Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Trẻ sơ sinh bị vàng mắt có thể có hệ miễn dịch yếu, khiến chúng dễ bị nhiễm trùng hơn. Việc điều trị kịp thời giúp giảm nguy cơ này và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Vấn đề về mắt và da lâu dài
Nếu không được điều trị sớm, bệnh vàng mắt có thể gây tổn thương lâu dài cho mắt và da của trẻ. Điều này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự phát triển bình thường của trẻ.
Phương pháp điều trị bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh
Khi trẻ sơ sinh mắc bệnh vàng mắt, việc phát hiện và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tùy vào mức độ và nguyên nhân gây vàng mắt, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp điều trị bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh mà ba mẹ có thể tham khảo, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ và hỗ trợ gan trong việc xử lý bilirubin hiệu quả.
Điều trị bằng ánh sáng (phototherapy)
Điều trị phổ biến nhất cho bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh là sử dụng ánh sáng đặc biệt (phototherapy). Ánh sáng này giúp phân hủy bilirubin trong cơ thể trẻ, giúp gan xử lý chất này hiệu quả hơn. Trẻ sẽ được đặt dưới ánh sáng và theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình điều trị.
Thay máu
Nếu mức bilirubin quá cao và không đáp ứng với điều trị ánh sáng, bác sĩ có thể chỉ định thay máu. Phương pháp này sẽ thay thế một phần máu của trẻ để giảm mức bilirubin trong cơ thể. Thay máu là một thủ thuật nghiêm ngặt, được thực hiện trong môi trường bệnh viện để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Điều trị bệnh lý nền (nếu có)
Nếu bệnh vàng mắt do các bệnh lý khác như viêm gan hoặc bất thường về máu, trẻ cần được điều trị những bệnh lý này trước khi giải quyết vấn đề vàng mắt.
Cách phòng ngừa bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh
Để phòng ngừa trẻ sơ sinh bị vàng mắt, việc chú ý đến các yếu tố liên quan đến sức khỏe của mẹ và con trong suốt thai kỳ là rất quan trọng. Một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị vàng mắt là do các vấn đề về gan, đặc biệt là viêm gan A, B, C. Vì vậy, ngay khi có kế hoạch mang thai, ba mẹ cần kiểm tra sức khỏe để đảm bảo không mắc các bệnh lý này, và nếu cần thiết, tiêm phòng viêm gan để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.
Nếu trong thai kỳ phát hiện mẹ bị viêm gan B, đặc biệt trong 3 tháng cuối, trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh và có thể xuất hiện tình trạng vàng mắt. Trong trường hợp này, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp xử lý phù hợp. Sau khi sinh, trẻ cần được xét nghiệm để kiểm tra tình trạng viêm gan. Nếu trẻ bị viêm gan sơ sinh, cần điều trị kịp thời và tái khám định kỳ trong 6 tháng đầu sau sinh. Nếu trẻ không bị viêm gan, ba mẹ cần tiêm phòng viêm gan B theo đúng lịch:
- Mũi 1: Tiêm trong 24 giờ đầu sau khi sinh.
- Mũi 2: Nhắc lại sau 1 tháng từ mũi 1.
- Mũi 3: Nhắc lại khi trẻ được 2 tháng tuổi.
Xem thêm: Các mốc tiêm phòng cho trẻ sơ sinh mà ba mẹ cần biết
Tắm nắng có điều trị được bệnh vàng mắt không?
Tắm nắng là một phương pháp phổ biến được sử dụng để điều trị vàng mắt ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong trường hợp vàng mắt sinh lý, khi nồng độ bilirubin trong máu chưa đạt mức nguy hiểm. Ánh sáng mặt trời giúp kích thích quá trình phân hủy bilirubin dư thừa trong cơ thể thông qua da. Điều này giúp giảm nồng độ bilirubin trong máu và cải thiện tình trạng vàng mắt ở trẻ sơ sinh.
Tuy nhiên, việc tắm nắng chỉ có hiệu quả trong những trường hợp vàng mắt nhẹ và không liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng. Trẻ sơ sinh nên được tắm nắng trong khoảng 10-15 phút mỗi ngày, vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối khi ánh sáng không quá mạnh. Ba mẹ cần đảm bảo rằng trẻ không bị tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng quá lâu để tránh gây hại cho da.
Nếu tình trạng vàng mắt không cải thiện hoặc có dấu hiệu nặng hơn, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân cụ thể và có phương pháp điều trị thích hợp.
Tổng kết
Bệnh vàng mắt ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến và thường có thể tự khỏi trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Ba mẹ cần chú ý các dấu hiệu vàng mắt và đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có triệu chứng để được điều trị đúng cách. Ngoài ra, để tìm hiểu thêm các thông tin hữu ích về chăm sóc sức khỏe cho trẻ sơ sinh, ba mẹ có thể tham khảo thêm các bài viết khác trên Tiki Blog nhé!
Xem thêm: Bệnh tinh hoàn ẩn ở trẻ sơ sinh: dấu hiệu và cách điều trị
