Dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ sơ sinh thường khó phát hiện sớm, do các triệu chứng ban đầu dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, thậm chí tử vong. Vậy nên việc hiểu rõ dấu hiệu của bệnh sởi ở trẻ sơ sinh là rất quan trọng để ba mẹ có thể chủ động phòng ngừa và chăm sóc con tốt nhất.
Tổng quan về bệnh sởi ở trẻ sơ sinh
Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, rất dễ lây qua đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa được tiêm phòng đầy đủ. Bệnh sởi gây ra các triệu chứng cấp tính như sốt, phát ban đỏ, viêm kết mạc, ho và chảy nước mũi. Ở trẻ sơ sinh, sởi không chỉ gây khó chịu mà còn có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh sởi do một loại virus thuộc nhóm Morbillivirus gây ra. Trẻ sơ sinh thường nhiễm virus sởi khi tiếp xúc với người mắc bệnh, qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với giọt bắn từ người bệnh hoặc qua không khí tại nơi có người mắc sởi vừa qua. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí đến vài giờ sau khi người bệnh rời khỏi, vì thế khả năng lây nhiễm là rất cao.
Trẻ sơ sinh chưa có đủ kháng thể bảo vệ nếu không nhận được kháng thể từ mẹ (trường hợp người mẹ chưa từng mắc sởi hoặc không tiêm phòng sởi). Ngoài ra, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh vẫn còn yếu, khiến cơ thể không đủ sức đề kháng để chống lại virus gây bệnh sởi.
Biến chứng của bệnh sởi ở trẻ sơ sinh
Bệnh sởi có thể dẫn đến một loạt biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện.
- Viêm phổi: Đây là biến chứng thường gặp và nguy hiểm nhất, xảy ra ở khoảng 5% trẻ sơ sinh mắc sởi.
- Viêm não: Khoảng 1/1.000 trường hợp mắc sởi có thể phát triển thành viêm não, gây tổn thương não nghiêm trọng, dẫn đến các di chứng thần kinh như điếc, động kinh, hoặc khuyết tật trí tuệ suốt đời.
- Suy dinh dưỡng và suy giảm miễn dịch: Nghiên cứu từ Đại học Harvard năm 2019 cho thấy virus sởi làm mất đi 11-73% kháng thể của cơ thể, làm suy giảm khả năng miễn dịch của trẻ và tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.
- Viêm tai giữa: Đây là biến chứng thường gặp khác ở trẻ sơ sinh, gây đau đớn, có thể dẫn đến nhiễm trùng tái phát hoặc mất thính lực nếu không được điều trị đúng cách.
Tử vong: Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 1.000 trẻ mắc sởi thì có từ 1-3 trẻ tử vong do biến chứng liên quan đến hệ hô hấp hoặc thần kinh.
Các triệu chứng của bệnh sởi ở trẻ sơ sinh
Các dấu hiệu nhận biết bệnh sởi ở trẻ sơ sinh thường dễ nhầm lẫn với các bệnh truyền nhiễm khác trong giai đoạn đầu. Do đó, nhận diện kịp thời từng dấu hiệu là rất quan trọng để ba mẹ có thể kịp thời đưa ra giải pháp chăm sóc sức khỏe cho con yêu của mình.
Sốt cao kéo dài
Đây là dấu hiệu khởi phát quan trọng nhất. Trẻ sẽ sốt cao từ 38,5°C trở lên, kéo dài trong vài ngày đầu. Cơn sốt thường đi kèm tình trạng mệt mỏi, uể oải. Các bậc cha mẹ nên theo dõi kỹ nhiệt độ vì sốt có thể là dấu hiệu của biến chứng sắp xảy ra nếu không thuyên giảm.
Phát ban đặc trưng
Ban sởi xuất hiện từ 3-4 ngày sau khi bắt đầu sốt. Ban đầu, các nốt ban nhỏ có màu hồng hoặc đỏ, nổi sần nhẹ, tập trung ở sau tai, rồi lan dần lên mặt, cổ và cuối cùng là xuống toàn thân. Các nốt ban thường không đau nhưng có thể gây khó chịu. Đặc điểm quan trọng của ban sởi là thường tập trung, không mất đi khi ấn và có thể tồn tại từ 5-7 ngày trước khi lặn dần.
Ho và chảy nước mũi
Ngoài sốt và phát ban, trẻ sơ sinh bị sởi thường có các triệu chứng đường hô hấp trên như ho khan kéo dài, sổ mũi và đau họng. Các triệu chứng này khiến trẻ dễ bị nhầm với cảm lạnh hoặc cúm, nhưng khi xuất hiện cùng các triệu chứng khác thì khả năng là sởi khá cao.
Viêm kết mạc mắt
Trẻ bị sởi thường có triệu chứng viêm kết mạc, khiến mắt đỏ, chảy nước mắt nhiều và nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng). Đây là dấu hiệu quan trọng giúp phân biệt sởi với các bệnh khác.
Các đốm Koplik trong khoang miệng
Đây là dấu hiệu đặc trưng của sởi và có giá trị chẩn đoán rất cao. Đốm Koplik là những đốm trắng nhỏ, hơi xanh hoặc trắng xám, kích thước khoảng 1-2mm, nằm ở niêm mạc bên trong má, đối diện răng hàm trên. Đốm Koplik xuất hiện 1-2 ngày trước khi phát ban toàn thân và sẽ biến mất khi ban nổi toàn thân.
Tình trạng mệt mỏi, chán ăn, dễ kích thích
Trẻ thường xuyên quấy khóc, khó chịu, có thể lười ăn hoặc bú kém. Đây là những biểu hiện của cơ thể trẻ đang phải đối phó với tình trạng nhiễm virus. Những dấu hiệu này đặc biệt quan trọng vì nếu kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, làm suy giảm hệ miễn dịch thêm và tạo điều kiện cho các biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa.
ĐỂ SỐNG TRẺ LÂU HƠN: 6 bước giúp ngăn ngừa bệnh tim, ung thư, Alzheimer và các bệnh khác
Giao siêu tốc 2h
Bách Khoa Tri Thức Thai Sản 3 - Chăm Sóc Sản Phụ Và Trẻ Sơ Sinh
Thông Khí Nhân Tạo Cho Trẻ Em Và Sơ Sinh
Những Điều Cần Biết Cho Người Bệnh Hen Phế Quản - Dễ Hiễu, Cập Nhật Và Khoa Học
Sách - Hướng dẫn chẩn đoán và đ.iều trị một số bệnh thường gặp ở trẻ em (Y)
Hiểu Biết Để Điề.u Trị Thành Công Bệnh Đái Tháo Đường (PN)
Benito - Sách - Thông khí nhân tạo cho trẻ em và sơ sinh - NXB Y học
Sách-Nuôi con kiểu Nhật - Chăm trẻ ốm ở nhà - Nhận biết và ứng phó 70 loại bệnh tật ở trẻ 0-6 tuổi
Nuôi Con Kiểu Nhật - Chăm Trẻ Ốm Ở Nhà - Nhận Biết Và Ứng Phó 70 Loại Bệnh Tật Ở Trẻ 0-6 Tuổi
Đừng ốm: bí quyết sống khỏe trong thế giới đầy rẫy mầm bệnh - Bản Quyền
Cách điều trị bệnh sởi ở trẻ sơ sinh
Điều trị bệnh sởi ở trẻ sơ sinh chủ yếu là giảm nhẹ các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm bởi vì hiện chưa có thuốc đặc trị tiêu diệt virus sởi. Dưới đây là các phương pháp điều trị và chăm sóc cho trẻ sơ sinh bị sởi mà ba mẹ cần đặc biệt lưu tâm.
Theo dõi và chăm sóc tại nhà
Nếu trẻ mắc sởi nhưng không có biến chứng nghiêm trọng thì có thể chăm sóc tại nhà để giúp trẻ phục hồi:
- Sử dụng thuốc hạ sốt dành cho trẻ sơ sinh (theo chỉ định của bác sĩ) để giúp giảm thân nhiệt và giảm bớt sự khó chịu do sốt. Tuyệt đối không dùng aspirin vì có thể gây hội chứng Reye nguy hiểm cho trẻ.
- Rửa sạch mắt, mũi của trẻ bằng nước muối sinh lý để tránh tình trạng viêm nhiễm thêm. Mắt trẻ dễ bị đỏ, chảy nước, nên tránh để trẻ tiếp xúc với ánh sáng mạnh, có thể dùng khăn ấm để vệ sinh nhẹ nhàng vùng quanh mắt.
- Trẻ bị sởi thường sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban, dẫn đến mất nước. Mẹ nên cho trẻ bú mẹ thường xuyên (nếu trẻ còn bú) để đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ nước. Trong một số trường hợp, có thể bổ sung dung dịch điện giải (theo hướng dẫn của bác sĩ) để ngăn ngừa mất nước.
Nếu trẻ đã bắt đầu ăn dặm thì nên cho trẻ ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng để hỗ trợ phục hồi. Với trẻ sơ sinh, việc bú mẹ thường xuyên là cách bổ sung dinh dưỡng và giúp tăng cường sức đề kháng hiệu quả.
Nước Giải Khát WoongJin Nước Quýt (180ml)
![[MUA 3 TẶNG 3]-Thùng 24 chai 350ml nước tinh khiết cao cấp WOW](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/68/24/5b/eaa03496ba58ea43d5bf1b69c6bbdf6b.png)
[MUA 3 TẶNG 3]-Thùng 24 chai 350ml nước tinh khiết cao cấp WOW
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Thùng 20 chai 500ml)
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (6 chai 500ml)
Nước i-on kiềm 330ml - thùng 24 chai
Nước i-on kiềm 450ml - thùng 24 chai
Nước Trái Cây Tươi Minh Trung lốc 6 lon - NUOCTRAICAY 6
Thùng nước Satori Juice vị ổi 24 lon- (250ml/lon)
Nước GR Fujiwa 80ml Fujikey hộp 10 chai 80ml - Chống Đau Đầu + Say nguội sau hôm sau, Giải độc Gan nhanh chóng
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Bình vòi 19l)
![[MUA 3 TẶNG 3] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 250ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/ed/e7/46/42257b45998f5916533e6c204a589254.png)
[MUA 3 TẶNG 3] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 250ml
Thùng 24 Chai 300ml Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
Nước rửa
Thùng 24 chai Nước MiaQua-Nước Uống Hương Mía Tự Nhiên Miaqua/500ml/Chai
Thùng 24 Chai 450ml Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Bình úp 19l)
nước uống đóng chai OP - 450ml (thùng 24 chai)
Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa 450ml - thùng 24 chai
Nước Trái Cây Tươi Minh Trung lốc 3 lon - NUOCTRAICAY 3
Combo 2 Thùng - Nước MiaQua-Nước Uống Hương Mía Tự Nhiên Miaqua 24chai/355ml/1Thùng
Nước Uống ION Kiềm Giàu Hydrogen Cao Cấp Fujiwa thùng 24 lon 330ml - Detox mạnh mẽ, Hỗ trợ tiêu hoá
nước uống đóng chai OP - 330ml
Thùng nước Satori Juice vị me - 250ml (24 lon)
Nước Giải Khát Nước Táo Woongjin (180ml)
Điều trị triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng tại bệnh viện
Trong các trường hợp bệnh diễn biến nặng hoặc có dấu hiệu biến chứng, trẻ sơ sinh cần được điều trị tại bệnh viện:
- Điều trị viêm phổi: Nếu trẻ có dấu hiệu viêm phổi, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn (mặc dù virus sởi không đáp ứng với kháng sinh, nhưng kháng sinh cần thiết để kiểm soát nhiễm khuẩn thứ phát).
- Điều trị viêm não: Trẻ có dấu hiệu viêm não (sốt cao, co giật, rối loạn ý thức) cần được chăm sóc tại khoa hồi sức tích cực và theo dõi sát sao. Các biện pháp hỗ trợ bao gồm: uống thuốc hạ sốt, chống co giật và các biện pháp chăm sóc đặc biệt.
- Bổ sung vitamin A: Theo khuyến cáo của WHO, việc bổ sung vitamin A cho trẻ mắc sởi có thể giảm nguy cơ tử vong và biến chứng, đặc biệt là ở những trẻ suy dinh dưỡng. Liều vitamin A sẽ được điều chỉnh phù hợp theo tuổi và tình trạng sức khỏe của trẻ.
Phòng ngừa và hạn chế lây lan
Vì bệnh sởi có khả năng lây lan rất cao nên ba mẹ và người chăm sóc trẻ cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh lây nhiễm cho những người khác.
- Trẻ mắc sởi nên được cách ly khỏi những trẻ khác ít nhất trong 4 ngày sau khi phát ban để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Thực hiện vệ sinh tay thường xuyên, vệ sinh đồ dùng cá nhân của trẻ và môi trường sống sạch sẽ để hạn chế lây lan virus.
- Đối với người chăm sóc trẻ, nếu chưa được tiêm vắc xin sởi hoặc chưa từng mắc sởi thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
Câu hỏi thường gặp về bệnh sởi
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về bệnh sởi ở trẻ sơ sinh, giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về cách nhận diện, phòng ngừa và xử lý khi trẻ mắc phải căn bệnh này. Việc nắm bắt thông tin đúng đắn sẽ giúp ba mẹ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Bệnh sởi ở trẻ sơ sinh lây qua đường nào?
Bệnh sởi lây qua đường hô hấp, khi trẻ tiếp xúc với giọt bắn chứa virus từ người bệnh hoặc qua không khí nơi người bệnh vừa đi qua.
Trẻ sơ sinh có thể tiêm vắc xin phòng sởi không?
Trẻ thường được tiêm vắc xin sởi mũi đầu tiên khi đủ 9 tháng tuổi. Trẻ dưới độ tuổi này nên được bảo vệ tránh tiếp xúc với nguồn lây.
Có cách nào để phòng ngừa bệnh sởi cho trẻ sơ sinh không?
Để phòng bệnh, ba mẹ cần hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người mắc sởi và thực hiện cách ly người bệnh. Nếu mẹ có miễn dịch sởi thì trẻ có thể nhận được kháng thể tạm thời qua sữa mẹ.
Khi nào cần đưa trẻ bị sởi đến bệnh viện?
Nếu trẻ sốt cao, ho nhiều, khó thở, bỏ bú hoặc có dấu hiệu viêm phổi, viêm não, cần đưa trẻ đi khám ngay để được điều trị kịp thời.
Tổng kết
Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ sơ sinh không phải lúc nào cũng dễ nhận biết sớm, đòi hỏi phụ huynh cần nắm vững kiến thức về phòng ngừa và chăm sóc. Việc điều trị bệnh sởi chủ yếu tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng, đồng thời đảm bảo dinh dưỡng và bù nước cho trẻ. Để tìm hiểu thêm về cách chăm sóc trẻ mắc sởi và các bệnh thường gặp khác, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết bổ ích khác tại Tiki Blog nhé!
