Việc hiểu rõ những bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh không chỉ giúp ba mẹ phát hiện sớm các triệu chứng bất thường mà còn có thể áp dụng những biện pháp chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả. Vậy nên trong bài viết này, Tiki sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại bệnh phổ biến, dấu hiệu nhận biết và cách chăm sóc để giúp bé yêu phát triển khỏe mạnh và an toàn.
Các bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và cách điều trị
Những năm tháng đầu đời, trẻ sơ sinh rất dễ gặp phải các vấn đề sức khỏe do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và sức đề kháng còn yếu. Các chứng bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh có thể khiến bé khó chịu, ảnh hưởng đến quá trình phát triển và gây lo lắng cho ba mẹ. Dưới đây là những bệnh mà trẻ em thường bị cùng với các biện pháp điều trị và chăm sóc hiệu quả, giúp phụ huynh có cái nhìn rõ ràng và chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của con yêu.
Bệnh da liễu thường gặp ở trẻ sơ sinh
Làn da mỏng manh của trẻ sơ sinh dễ bị kích ứng và viêm nhiễm, dẫn đến các bệnh như rôm sảy, hăm tã, viêm da dị ứng,…. Ba mẹ nên giữ da bé khô thoáng, chọn quần áo thoáng mát, phù hợp và sử dụng các sản phẩm chăm sóc da an toàn dành riêng cho trẻ sơ sinh để giảm thiểu các vấn đề về da. Dưới đây là các bệnh da liễu thường gặp ở trẻ em mà phụ huynh cần hết sức lưu ý.

Rôm sảy
Rôm sảy xảy ra khi da trẻ bị bí bách, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm khiến các tuyến mồ hôi bị tắc nghẽn. Nguyên nhân thường là do trẻ mặc quần áo quá dày hoặc ở trong môi trường nóng. Triệu chứng bao gồm các nốt đỏ li ti, gây ngứa ngáy, xuất hiện ở cổ, lưng, bẹn và nếp gấp da. Để chữa trị, ba mẹ nên giữ cho da bé luôn khô thoáng, mặc quần áo nhẹ, thoáng mát, tắm cho bé bằng nước ấm và có thể dùng phấn rôm để giảm ma sát trên da.
Chàm sữa (lác sữa)
Chàm sữa là tình trạng viêm da mãn tính thường xuất hiện ở trẻ dưới 2 tuổi, có thể do di truyền hoặc dị ứng với một số yếu tố như thời tiết khô, bụi, phấn hoa hoặc thực phẩm. Bé mặc bệnh sẽ xuất hiện các mảng da khô, đỏ, ngứa ngáy, bong tróc trên má, trán, tay hoặc chân. Để điều trị, ba mẹ cần giữ ẩm da cho bé bằng các loại kem dưỡng da dành cho trẻ sơ sinh, tránh các yếu tố gây dị ứng và tắm cho bé bằng nước ấm. Trong trường hợp chàm nghiêm trọng thì có thể gặp bác sĩ để được hướng dẫn dùng thuốc kiểm soát tình trạng viêm da.
Hăm tã
Hăm tã là tình trạng viêm da ở vùng mặc tã, do da bé tiếp xúc lâu với tã ẩm ướt hoặc bị cọ xát liên tục. Đây là bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh khi vùng da ở mông, đùi, hoặc bẹn bị mẩn đỏ, sưng tấy và khiến bé khó chịu. Ba mẹ nên thay tã thường xuyên, rửa sạch và lau khô vùng da mặc tã trước khi thay tã mới, đồng thời bôi kem chống hăm để làm dịu và bảo vệ da. Đồng thời có thể sử dụng các loại tã thoáng khí, thấm hút tốt cũng giúp ngăn ngừa hăm tã.
Cứt trâu (viêm da tiết bã)
Cứt trâu là tình trạng da đầu của trẻ bị đóng vảy màu vàng hoặc nâu, xuất hiện do tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây tích tụ dầu và tế bào chết. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi hormone từ mẹ truyền sang bé trong thai kỳ. Để cứt trâu nhanh hết, ba mẹ nên gội đầu cho bé bằng dầu gội dịu nhẹ, có thể massage nhẹ nhàng da đầu với dầu oliu trước khi gội để làm mềm vảy, sau đó rửa sạch để loại bỏ cứt trâu. Tuyệt đối không dùng tay cạy vảy vì có thể gây kích ứng da.

Bệnh liên quan đến đường hô hấp
Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh cũng rất nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh từ môi trường như vi khuẩn, virus. Những bệnh hô hấp thường gặp ở trẻ sơ sinh gồm cảm lạnh, viêm phổi, viêm phế quản,…. Để phòng ngừa và điều trị, cha mẹ cần giữ ấm cho bé, tránh đưa bé đến nơi đông người, đặc biệt vào mùa lạnh và đảm bảo vệ sinh tay chân khi chăm sóc trẻ.
Viêm phế quản
Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm đường hô hấp dưới, chủ yếu là do virus, hoặc do vi khuẩn. Bệnh này thường xảy ra trong mùa lạnh hoặc khi trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, không khí ô nhiễm. Triệu chứng bệnh là trẻ thường ho khan hoặc ho có đờm, khó thở và thở rít. Để chữa trị, cần giữ ấm cho bé, tránh cho bé tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc và cho bé uống nhiều nước. Nếu bé có dấu hiệu khó thở hoặc sốt cao, cần đưa bé đi khám để điều trị bằng thuốc phù hợp.
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng là tình trạng viêm do phản ứng của niêm mạc mũi với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, lông thú cưng, bụi nhà hoặc thời tiết. Bé bị bệnh này sẽ xuất hiện các triệu chứng như: hắt hơi, chảy nước mũi, ngứa mũi và có thể gây khó chịu cho bé. Để điều trị, cần tránh cho trẻ tiếp xúc với các chất gây dị ứng, giữ cho không gian sống sạch sẽ, thoáng mát. Nếu triệu chứng kéo dài, ba mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng các loại thuốc dịu nhẹ an toàn cho trẻ sơ sinh.

Ho gà
Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra, lây truyền qua đường hô hấp và thường ảnh hưởng nặng nề đến trẻ sơ sinh. Triệu chứng ban đầu của ho gà giống cảm lạnh thông thường, bao gồm chảy nước mũi, ho nhẹ và sốt. Sau vài ngày, cơn ho trở nên dữ dội hơn, kèm theo tiếng thở rít khi hít vào và có thể gây nôn mửa. Đây là một bệnh nguy hiểm ở trẻ em cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ, có thể cần dùng kháng sinh. Việc tiêm phòng ho gà đầy đủ giúp phòng ngừa hiệu quả, đồng thời nên tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Viêm phổi
Viêm phổi là bệnh nguy hiểm thường gặp ở trẻ em do virus hoặc vi khuẩn gây ra và có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời. Triệu chứng bệnh bao gồm sốt cao, thở gấp, ho có đờm, da xanh xao và bé thường quấy khóc, mệt mỏi. Viêm phổi cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ, có thể cần dùng kháng sinh nếu nguyên nhân là vi khuẩn. Ba mẹ nên cho bé nghỉ ngơi, giữ nhiệt độ môi trường ổn định và đảm bảo bé uống đủ nước.
Bệnh tiêu hóa phổ biến ở trẻ nhỏ
Trẻ sơ sinh rất dễ gặp các vấn đề về tiêu hóa do hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện. Các bệnh này thường xuất phát từ chế độ dinh dưỡng, vệ sinh và tình trạng sức khỏe của bé. Dưới đây là các bệnh tiêu hóa thường gặp ở trẻ sơ sinh để ba mẹ có thể theo dõi kỹ các biểu hiện bất thường và kịp thời xử lý.

Tiêu chảy
Tiêu chảy là tình trạng trẻ đi phân lỏng nhiều lần trong ngày, có thể do virus, vi khuẩn hoặc chế độ ăn uống không phù hợp. Nguyên nhân phổ biến là do nhiễm trùng đường ruột hoặc ăn phải thực phẩm không hợp vệ sinh. Triệu chứng bệnh rõ nhất là bé đi phân lỏng, có thể kèm theo sốt, nôn mửa và khó chịu. Để điều trị, ba mẹ nên cho bé uống nhiều nước để tránh mất nước, có thể sử dụng dung dịch điện giải. Nếu triệu chứng kéo dài hơn 24 giờ hoặc bé có dấu hiệu mất nước, cần đưa bé đến bác sĩ.
Táo bón
Táo bón là tình trạng phân cứng, khó khăn khi đi đại tiện, xảy ra khi chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc thiếu nước. Nguyên nhân có thể do sự chuyển đổi từ sữa mẹ sang sữa công thức hoặc thức ăn rắn. Triệu chứng bệnh dễ nhận biết là trẻ đi đại tiện ít hơn 3 lần mỗi tuần, có thể kèm theo đau bụng và khó chịu khi đi vệ sinh. Để giảm bớt tình trạng này, phụ huynh nên tăng cường cho bé uống nước, bổ sung thực phẩm chứa chất xơ như rau quả khi bé bắt đầu ăn dặm. Đồng thời có thể hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại thuốc nhuận tràng an toàn cho trẻ.
Đầy hơi
Đầy hơi là tình trạng bụng trẻ bị phình to, có thể do sự tích tụ khí trong dạ dày và ruột. Nguyên nhân có thể là do trẻ nuốt phải không khí khi bú hoặc ăn uống quá nhanh, hoặc do hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện. Triệu chứng bệnh mà ba mẹ nên lưu ý là trẻ khó chịu, quấy khóc và có thể kèm theo tiếng ồn trong bụng. Nếu trẻ bị bệnh, ba mẹ có thể massage nhẹ nhàng bụng cho bé theo chiều kim đồng hồ, cho trẻ bú từ từ và tránh để bé khóc nhiều trong khi bú.
Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng thức ăn hoặc axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây khó chịu cho trẻ. Nguyên nhân thường là do cơ thắt giữa dạ dày và thực quản chưa phát triển hoàn thiện. Trẻ bị bệnh thường xuất hiện tình trạng nôn trớ, quấy khóc, ho hoặc khó thở sau khi bú. Để điều trị, mẹ nên cho trẻ bú với tư thế thẳng, chia nhỏ bữa ăn và giữ bé đứng thẳng sau khi bú để giảm triệu chứng. Nếu triệu chứng nặng hơn thì nên đưa trẻ đến bác sĩ để xem xét liệu có cần điều trị thêm hay không.
Bệnh về mắt
Trong số những bệnh mà trẻ sơ sinh thường gặp, bệnh về mắt là một trong những điều cần được quan tâm đặc biệt. Các bệnh lý về mắt không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác của trẻ mà còn có thể gây ra những khó khăn trong việc học tập và sinh hoạt sau này.
Viêm kết mạc
Viêm kết mạc, hay còn gọi là đau mắt đỏ, là tình trạng viêm lớp màng mỏng bao phủ bên ngoài mắt và mặt trong của mí mắt. Nguyên nhân có thể do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc dị ứng. Triệu chứng bao gồm mắt đỏ, chảy nước mắt, ngứa và có thể có mủ. Để điều trị, ba mẹ cần giữ cho mắt bé sạch sẽ bằng cách rửa nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý hoặc nước ấm. Nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài, nên đưa bé đến bác sĩ để được kê đơn thuốc kháng sinh hoặc thuốc nhỏ mắt phù hợp.
Tắc tuyến lệ
Tắc tuyến lệ xảy ra khi ống dẫn lệ của trẻ không mở hoàn toàn, gây ra tình trạng chảy nước mắt liên tục và có thể dẫn đến viêm nhiễm. Nguyên nhân chủ yếu là do phát triển chưa hoàn thiện của hệ thống dẫn nước mắt. Ba mẹ có thể quan sát các triệu chứng bệnh như mắt thường xuyên chảy nước, có thể có mủ ở góc mắt. Để điều trị, có thể dùng gạc ấm để chườm mắt và massage nhẹ nhàng vùng góc mắt. Trong nhiều trường hợp thì bệnh lý này sẽ tự cải thiện khi trẻ lớn lên, nhưng nếu kéo dài thì ba mẹ cần đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa.

Tổng kết
Trẻ sơ sinh dễ mắc phải nhiều bệnh lý, vậy nên việc hiểu biết về những bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh là rất quan trọng. Phụ huynh cần theo dõi sức khỏe của trẻ và tham khảo ý kiến bác sĩ để xử lý kịp thời, đảm bảo tiêm phòng đầy đủ để bảo vệ sức khỏe cho bé ngay từ những ngày đầu đời. Đồng thời ba mẹ đừng quên truy cập vào Tiki Blog để có thể cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh nhé!