Có những cuốn sách không chỉ để đọc, mà còn để ta chạm vào dòng chảy của thời gian, để nghe thấy tiếng vọng của lịch sử. Lĩnh Nam chích quái chính là một tác phẩm như vậy. Tác phẩm không phải là một cái tên xa lạ, mà là một phần hồn cốt, một mảnh ký ức văn hóa đã ăn sâu vào tâm thức biết bao thế hệ người Việt qua những câu chuyện thần thoại, truyền thuyết.
Nhưng hôm nay, khi cầm trên tay phiên bản mới do họa sĩ Tạ Huy Long chắp bút minh họa, tôi biết rằng mình không chỉ đang đọc lại những câu chuyện cũ. Tôi đang chứng kiến một cuộc tái sinh ngoạn mục, nơi cổ sử và nghệ thuật đương đại giao hòa, tạo nên một trải nghiệm đọc vừa thân thuộc, vừa choáng ngợp đến lạ kỳ.
Những điểm chính
- Lĩnh Nam chích quái là tác phẩm nền tảng, tập hợp các truyền thuyết, thần thoại về cội nguồn và quá trình dựng nước của dân tộc Việt Nam.
- Phiên bản art book của họa sĩ Tạ Huy Long là sự giao hòa độc đáo giữa cổ sử và nghệ thuật, mang đến một trải nghiệm đọc hoàn toàn mới.
- Tác phẩm quy tụ những truyện kể kinh điển về nguồn gốc Rồng Tiên, các anh hùng dựng nước và lý giải nhiều phong tục, tín ngưỡng xưa.
- Ngôn ngữ hội họa của Tạ Huy Long mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian, biến từng trang sách thành một tác phẩm nghệ thuật công phu, giàu cảm xúc.
- Với giá trị văn hóa và hình thức sang trọng, đây là cuốn sách lý tưởng để tìm hiểu cội nguồn, giáo dục thế hệ trẻ và làm quà tặng ý nghĩa.
1. Giới thiệu chung về sách Lĩnh Nam chích quái
- Tên sách: Lĩnh Nam chích quái (嶺南摭怪)
- Tác giả: Trần Thế Pháp (soạn), Vũ Quỳnh và Kiều Phú (hiệu đính, bổ sung)
- Minh họa: Tạ Huy Long (phiên bản art book)
- Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Kim Đồng
- Thể loại: Văn học cổ, Lịch sử, Thần thoại – Truyền thuyết, Sách Art Book
Lĩnh Nam chích quái được khởi soạn vào khoảng cuối đời nhà Trần, là một trong những cột mốc quan trọng của văn học chữ Hán Việt Nam. Tác phẩm không phải là một cuốn sử biên niên khô khan, mà là một tập hợp các truyền thuyết, thần tích, nhằm hệ thống hóa kho tàng truyện kể dân gian, đặt nền móng cho việc khẳng định bản sắc văn hóa Đại Việt.
2. Dòng chảy lịch sử và những người chép sử thầm lặng
Để hiểu trọn vẹn giá trị của Lĩnh Nam chích quái, chúng ta cần nhìn vào hành trình ra đời đầy tâm huyết của nó. Tác phẩm không phải là sản phẩm của một cá nhân duy nhất, mà là kết tinh công sức của nhiều thế hệ trí thức qua các triều đại, những người âm thầm góp nhặt và gìn giữ hồn cốt dân tộc.
Người đặt viên gạch đầu tiên được cho là Trần Thế Pháp, một danh sĩ sống vào cuối đời Trần. Ông đã đi sâu vào dân gian, sưu tầm những câu chuyện truyền miệng, những thần tích còn tản mác để biên soạn thành một tập sách quý. Công trình của ông là một nỗ lực khẳng định văn hóa Đại Việt, tách biệt khỏi ảnh hưởng từ phương Bắc.
Đến thế kỷ 15, dưới triều Lê, hai danh sĩ là Vũ Quỳnh và Kiều Phú đã tiếp nối công trình này. Các ông không chỉ sao chép lại, mà còn tiến hành hiệu đính, khảo cứu và bổ sung thêm nhiều truyện mới, làm cho tác phẩm thêm phần phong phú và hoàn chỉnh. Chính nhờ sự tiếp nối bền bỉ này mà Lĩnh Nam chích quái đã vượt qua thử thách của thời gian để đến với chúng ta hôm nay.
3. Bóc tách nội dung Lĩnh Nam chích quái: Nơi hồn thiêng sông núi hội tụ
Mở từng trang sách Lĩnh Nam chích quái là mở ra một cánh cổng kỳ ảo, đưa ta về với buổi bình minh của dân tộc, nơi ranh giới giữa thực và hư, giữa người và thần vẫn còn mờ ảo. Nội dung sách là một tập hợp các truyện cổ, thần tích, truyền thuyết xoay quanh việc kiến tạo và bảo vệ đất nước.
3.1. Khởi nguồn rồng tiên và niềm tự hào dân tộc
Câu chuyện nền tảng nhất chính là Truyện họ Hồng Bàng, kể về nguồn gốc cao quý của dân tộc Việt từ cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Lạc Long Quân và Âu Cơ. Huyền tích “trăm trứng nở trăm con” không chỉ lý giải cho sự ra đời của các dân tộc Việt, mà còn gieo vào lòng mỗi người niềm tự hào về dòng giống Rồng Tiên, về tinh thần đại đoàn kết thiêng liêng.
3.2. Những anh hùng tạc vào sử sách
Lịch sử dân tộc được tái hiện qua hình tượng những anh hùng mang tầm vóc thần thánh. Đó là Phù Đổng Thiên Vương, cậu bé làng Gióng vươn vai thành tráng sĩ, cưỡi ngựa sắt, nhổ tre đằng ngà đánh tan giặc Ân xâm lược. Đó còn là Sơn Tinh, vị thần núi Tản Viên, với cuộc chiến long trời lở đất chống lại Thủy Tinh để bảo vệ cuộc sống bình yên cho người dân.
3.3. Lý giải phong tục, nếp sống của người Việt cổ
Vượt lên trên những câu chuyện về các vị thần, Lĩnh Nam chích quái còn là lời giải thích đầy chất thơ cho những phong tục tập quán lâu đời. “Truyện Bánh chưng” của Lang Liêu không chỉ kể về nguồn gốc của món ăn ngày Tết, mà còn gửi gắm triết lý sống “uống nước nhớ nguồn”, coi trọng nông nghiệp và thành quả lao động. Hay “Truyện Trầu cau” cảm động lại đề cao tình nghĩa gia đình, vợ chồng son sắt, thủy chung.
3.4. Thế giới quan duy linh và tín ngưỡng bản địa
Đọc sách, ta còn cảm nhận được rõ nét thế giới quan của người Việt cổ, một thế giới mà vạn vật hữu linh. Từ con cáo chín đuôi ở Tây Hồ, con tinh Mộc ở cây chiên đàn, đến các vị thần sông, thần núi… đều phản ánh tín ngưỡng thờ Mẫu, thờ các vị nhiên thần sơ khai. Đây là những mảnh ghép quý giá giúp chúng ta hình dung về đời sống tâm linh phong phú của cha ông.
4. Điểm nhấn đắt giá: Khi con chữ và nét cọ cùng kể chuyện
Nếu nguyên tác Lĩnh Nam chích quái là một tượng đài văn chương, thì phiên bản do họa sĩ Tạ Huy Long minh họa đã thổi vào tượng đài ấy một luồng sinh khí mới. Đây không đơn thuần là một cuốn sách có tranh minh họa, mà là một tác phẩm nghệ thuật độc lập, một cuốn sách art book (sách nghệ thuật, tập trung vào hình ảnh chất lượng cao) thực thụ.
4.1. Một cuốn art book được đầu tư công phu
Ngay từ cái chạm tay đầu tiên, phiên bản này đã tạo ra một ấn tượng mạnh mẽ. Sách được in trên khổ lớn, bìa cứng (loại bìa sách dày và chắc chắn, mang lại vẻ sang trọng) và sử dụng giấy mỹ thuật cao cấp có độ dày và độ mịn hoàn hảo. Cảm giác lật giở từng trang giấy, cảm nhận mùi mực in mới hòa quyện cùng những nét vẽ kỳ công là một trải nghiệm mà không một phiên bản điện tử nào có thể sánh được.
4.2. Ngôn ngữ hội họa của Tạ Huy Long: Cổ điển mà đương đại
Họa sĩ Tạ Huy Long không chỉ “minh họa” cho câu chuyện, anh “kể lại” câu chuyện bằng ngôn ngữ của riêng mình. Hơn 200 bức tranh trong sách là một thế giới nghệ thuật đầy mê hoặc. Lối vẽ của anh mang âm hưởng sâu sắc của tranh khắc gỗ và nghệ thuật tạo hình đình làng, sử dụng những gam màu trầm, mộc mạc như màu đất, màu của kim khí, gợi cảm giác cổ xưa, nguyên sơ.
Anh không cố gắng tái hiện lịch sử một cách tả thực, mà tập trung lột tả cái “thần” của câu chuyện. Hình ảnh Thánh Gióng vươn vai thành người khổng lồ chiếm trọn hai trang sách, tạo cảm giác choáng ngợp về sức mạnh quật khởi của dân tộc. Bức tranh Mị Châu ngồi bên bờ biển với những chiếc lông ngỗng bay trong gió lại gợi một nỗi buồn liêu trai, ám ảnh.
4.3. Sự giao thoa văn hóa tinh tế qua từng trang vẽ
Một trong những điểm xuất sắc nhất trong tranh của Tạ Huy Long là cách anh thể hiện sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ trong lịch sử Việt Nam. Ta có thể thấy ảnh hưởng của văn hóa Đông Sơn qua những hoa văn trên trống đồng, nét văn hóa Chăm Pa trong trang phục và kiến trúc, hay dấu ấn của Phật giáo và Đạo giáo qua hình tượng các vị thần, tứ pháp. Điều này cho thấy một cái nhìn cởi mở, đa chiều về lịch sử.
Lĩnh Nam Chích Quái
Giao siêu tốc 2h
LĨNH NAM CHÍCH QUÁI
Giao siêu tốc 2h
Lĩnh Nam Chích Quái (Tái Bản 2019)
Lĩnh Nam Chích Quái (6 – 11 tuổi)
LĨNH NAM CHÍCH QUÁI (Bìa cứng)
Lĩnh nam chích quái
Lĩnh Nam Chích Quái
Lĩnh Nam Chích Quái
Sách - Lĩnh nam chích quái
Lĩnh Nam chích quái - Trần Thế Pháp
5. Những trích dẫn vọng về từ ngàn xưa
Vì là tuyển tập truyện cổ, việc trích một câu thoại cụ thể sẽ khó bao hàm hết ý nghĩa. Thay vào đó, hãy cùng điểm lại những tư tưởng cốt lõi, những thông điệp đã trở thành kim chỉ nam cho cả một dân tộc.
- “Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thủy hỏa khắc nhau, không thể ở cùng.” – Lời của Lạc Long Quân, một lời chia ly nhưng lại khởi đầu cho một lời thề non sông, đặt nền móng cho hai chữ “đồng bào”.
- “Nước có giặc thì trẻ con cũng phải đánh.” – Tư tưởng ẩn sau hình tượng Thánh Gióng, thể hiện ý chí quật cường, tinh thần toàn dân chống giặc ngoại xâm.
- “Gạo là thứ quý nhất của trời đất, là thứ để nuôi sống con người.” – Bài học từ Lang Liêu trong “Truyện Bánh chưng”, đề cao giá trị của lao động và nền văn minh lúa nước.
6. Đánh giá khách quan từ một người yêu sách
6.1. Ưu điểm: Những giá trị không thể phủ nhận
- Kho tàng văn hóa dân tộc: Đây là cuốn sách gối đầu giường cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu về cội nguồn văn hóa, tín ngưỡng và tư tưởng của người Việt. Nội dung sách là chất liệu vô giá để giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước và tự hào dân tộc.
- Trải nghiệm đọc đa giác quan: Phiên bản của Tạ Huy Long mang lại một trải nghiệm độc đáo, nơi con chữ và hình ảnh cộng hưởng, khơi gợi trí tưởng tượng bay bổng. Tác phẩm chứng minh rằng sách lịch sử không hề khô khan mà có thể vô cùng lôi cuốn.
- Giá trị sưu tầm và quà tặng: Với hình thức là một cuốn sách bìa cứng, minh họa công phu, đây là một vật phẩm nghệ thuật giá trị. Cuốn sách là một món quà tặng sang trọng và ý nghĩa cho những người yêu sách và trân trọng văn hóa Việt.
6.2. Nhược điểm: Vài lưu ý nhỏ trước khi đọc
- Lối hành văn cổ: Với những độc giả quen với văn phong hiện đại, lối kể chuyện của nguyên tác có thể hơi giản lược, các tình tiết diễn ra nhanh. Cần đọc với tâm thế tìm hiểu một tác phẩm trung đại để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp và sự cô đọng của nó.
- Yếu tố “quái” không như kỳ vọng: Nếu bạn tìm kiếm những câu chuyện rùng rợn, ma quái như “Liêu Trai Chí Dị”, Lĩnh Nam chích quái có thể không đáp ứng được. Cái “quái” ở đây mang nghĩa “kỳ lạ”, là những câu chuyện thần kỳ, linh thiêng chứ không phải kinh dị.
7. Lời khuyên cho từng đối tượng đọc sách
Đây là một cuốn sách có phổ độc giả rất rộng, nhưng sẽ đặc biệt phù hợp với những nhóm đối tượng khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và mục đích đọc của mỗi người.
7.1. Cho người muốn tìm về cội nguồn văn hóa
Đối với những ai yêu lịch sử, văn hóa Việt Nam, cuốn sách này là cánh cửa mở ra thế giới quan và tâm thức của người Việt cổ. Tác phẩm đồng thời cũng giúp bạn kết nối sâu sắc hơn với nguồn cội của mình, hiểu được những giá trị nền tảng đã hun đúc nên con người Việt Nam qua hàng ngàn năm.
7.2. Cho độc giả trẻ và các bậc phụ huynh
Phiên bản art book là một “cú hích” thị giác, khiến việc tìm về lịch sử trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn bao giờ hết. Phụ huynh có thể dùng những câu chuyện này để kể cho con trẻ, giúp gieo vào tâm hồn các em tình yêu với quê hương, đất nước một cách tự nhiên và đầy cảm hứng.
7.3. Cho người làm trong ngành sáng tạo
Họa sĩ, nhà văn, nhà làm phim hay bất kỳ ai làm việc trong lĩnh vực sáng tạo đều có thể tìm thấy ở đây nguồn cảm hứng vô tận. Kho tàng thần thoại, truyền thuyết phong phú của dân tộc với những hình tượng độc đáo là chất liệu quý giá để tạo nên những tác phẩm mới mang đậm dấu ấn Việt Nam.
7.4. Cho người tìm kiếm một món quà ý nghĩa
Với hình thức chỉn chu, sang trọng và nội dung giàu giá trị văn hóa, phiên bản art book Lĩnh Nam chích quái là một món quà tặng tinh tế và sâu sắc. Sách cũng phù hợp để dành tặng bạn bè quốc tế, đối tác, hoặc những người thân yêu trân trọng các giá trị truyền thống.
8. Mua sách Lĩnh Nam chích quái chính hãng tại Tiki
Với một tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao như phiên bản minh họa của Tạ Huy Long, việc sở hữu một cuốn sách bản quyền chính hãng là tối quan trọng. Một bản in kém chất lượng sẽ phá hỏng hoàn toàn trải nghiệm thị giác: màu sắc sẽ sai lệch, giấy mỏng và hình ảnh bị vỡ nét, làm mất đi cái hồn mà người họa sĩ đã thổi vào.
Tiki là địa chỉ hàng đầu để bạn yên tâm lựa chọn, nơi mang đến trải nghiệm mua sắm an tâm tuyệt đối:
- Cam kết 100% sách chính hãng: Mọi cuốn sách, đặc biệt là sản phẩm do Tiki Trading phân phối, đều được xác thực nguồn gốc rõ ràng. Cam kết hoàn tiền 200% nếu phát hiện hàng giả là lời bảo chứng vững chắc nhất.
- Được mở hộp kiểm tra khi nhận hàng: Bạn có thể tự tay kiểm tra chất lượng giấy, màu in và độ hoàn thiện của sách trước khi thanh toán, đảm bảo nhận được sản phẩm ưng ý nhất.
- Dịch vụ tận tâm: Với dịch vụ bọc sách Bookcare cẩn thận và Giao Hàng Nhanh TikiNOW, cuốn sách quý sẽ đến tay bạn một cách trọn vẹn và nhanh chóng. Chính sách đổi trả miễn phí cũng giúp bạn hoàn toàn yên tâm.
Lĩnh Nam chích quái - Phiên bản kỉ niệm 60 năm NXB Kim Đồng
Cổ Tích Việt Nam Bằng Thơ (Ấn Bản Kỉ Niệm 60 Năm NXB Kim Đồng)
Nàng Lọ Lem (Ấn Bản Kỉ Niệm 60 Năm NXB Kim Đồng)
Chuyện Hoa Chuyện Quả (Ấn Bản Kỉ Niệm 60 Năm NXB Kim Đồng)
Sách - Lĩnh Nam chích quái - Kim Đồng
Giao chiều mai
Việt Nam Sử Lược (Bản Đặc Biệt - Ấn Bản Kỉ Niệm 60 Năm NXB Kim Đồng)
Giao siêu tốc 2h
Việt Nam Sử Lược (Bản Đặc Biệt - Ấn Bản Kỉ Niệm 60 Năm NXB Kim Đồng) - Tặng Kèm Sổ Tay
Mùa đông huyền bí (Kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng)
Kim Đồng - Khúc khải hoàn dang dở (Kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng)
Kim - Kỉ Niệm 65 Năm NXB Kim Đồng (Bìa Cứng)
Kim Đồng - Mùa đông huyền bí (Kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng)
Kính vạn hoa - Bìa cứng - Bản in kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng - Tập 2
(Ấn bản 2025 kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi) – ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM – Nxb Kim Đồng - Bìa Cứng
![[bìa cứng minh họa màu giấy mỹ thuật] ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM – Đoàn Giỏi – ấn bản kỷ niệm 65 năm thành lập NXB Kim Đồng](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/2b/e8/a0/c9b8c5fc38889b7bf269cbc363240900.jpg)
[bìa cứng minh họa màu giấy mỹ thuật] ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM – Đoàn Giỏi – ấn bản kỷ niệm 65 năm thành lập NXB Kim Đồng
Sách - Ký Mộng (sách kỉ niệm 65 năm thành lập NXB Kim Đồng)
Kính vạn hoa - Bìa cứng - Bản in kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng - Tập 4
Kính vạn hoa - Bìa cứng - Bản in kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng - Tập 5
5 Mùa (Ấn Phẩm Kỉ Niệm 60 Năm Thành Lập NXB Kim Đồng)
Kính vạn hoa - Bìa cứng - Bản in kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng - Tập 3
Kính vạn hoa - Bìa cứng - Bản in kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng - Tập 6
Truyện Kiều tự kể - Phiên bản kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng
Kim Đồng - Người Thăng Long (Kỉ niệm 65 năm NXB Kim Đồng)
Sách - A lô!...Cậu đấy à? (sách kỉ niệm 65 năm thành lập NXB Kim Đồng)
Truyện Kiều Tự Kể - Kỉ Niệm 65 Năm NXB Kim Đồng (Bìa Cứng)
9. Các câu hỏi thường gặp về Lĩnh Nam chích quái
9.1. Lĩnh Nam chích quái so với Việt Điện U Linh có gì khác biệt?
Cả hai đều là những tác phẩm nền tảng của văn học trung đại Việt Nam, ghi chép về các thần tích. Tuy nhiên, Lĩnh Nam chích quái có phạm vi rộng hơn, tập trung vào các truyền thuyết nguồn gốc dân tộc, các anh hùng khai quốc. Trong khi đó, “Việt Điện U Linh Tập Lục” tập trung hơn vào các thần linh, những người có công với đất nước và được nhân dân thờ phụng sau khi mất.
9.2. Sách Lĩnh Nam chích quái có phù hợp cho trẻ em không?
Phiên bản chỉ có chữ với lối hành văn cổ có thể hơi khó tiếp cận với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, phiên bản art book của Tạ Huy Long lại cực kỳ phù hợp. Hình ảnh minh họa sống động, đầy màu sắc sẽ thu hút các em, giúp các em tiếp cận những câu chuyện cội nguồn một cách tự nhiên và hào hứng. Cha mẹ có thể đọc và kể lại cho con theo tranh.
9.3. Tại sao nên đọc Lĩnh Nam chích quái ở thời hiện đại?
Đọc Lĩnh Nam chích quái không chỉ là đọc truyện cổ tích. Đó là cách để chúng ta hiểu được cha ông ta đã tư duy như thế nào, đã gửi gắm những ước mơ, khát vọng gì vào từng câu chuyện. Sách giúp ta xây dựng một nền tảng văn hóa vững chắc, hiểu mình là ai và tự hào về nơi mình thuộc về trong một thế giới phẳng và đầy biến động.
Xem thêm:
- Việt Nam Sử Lược – Trần Trọng Kim: Tóm tắt, ý nghĩa, giá sách
- Review sách Tết ở làng địa ngục: Câu chuyện nhân quả, nợ máu phải trả bằng máu
- Review sách Một Đời Được Mất – Sống như nào để xứng với cái “được” và “mất”
Lĩnh Nam chích quái không chỉ là một cuốn sách. Sách là một di sản, một cây cầu nối liền quá khứ với hiện tại. Đọc tác phẩm, ta không chỉ thấy những câu chuyện về thần tiên, mà còn thấy được dáng hình của tổ tiên, nghe được hơi thở của ngàn năm văn hiến đang cuộn chảy trong huyết quản. Với phiên bản của Tạ Huy Long, di sản ấy đã cất lên tiếng nói rực rỡ và đầy cảm hứng của thời đại.
