Bắt đầu học lập trình C++ là bước vào đại dương kiến thức từ cú pháp cơ bản đến OOP và thư viện STL. Giữa vô vàn tài liệu, sách lập trình C++ vẫn là kim chỉ nam đáng tin cậy giúp bạn xây nền tảng vững chắc. Trong bài viết này, Tiki giới thiệu các cuốn sách C++ kinh điển và hiện đại phù hợp cho cả người mới lẫn lập trình viên muốn nâng cao kỹ năng.
Mục lục hiệnNhững điểm chính
- Sách lập trình C++ cung cấp kiến thức hệ thống và sâu sắc, giúp xây dựng nền tảng vững chắc hơn các nguồn online thiếu kiểm chứng.
- Chọn sách C++ cần dựa trên tiêu chí: Nội dung cập nhật (Modern C++), tác giả uy tín và phải phù hợp với trình độ, mục tiêu của bạn.
- “C++ Primer” là lựa chọn khởi đầu hoàn hảo cho người mới nhờ cách tiếp cận thân thiện, ví dụ thực tế và nội dung toàn diện.
- Lập trình viên kinh nghiệm nên đọc “The C++ Programming Language” để hiểu sâu hoặc “Effective Modern C++” để nâng tầm kỹ năng viết code chuyên nghiệp.
- Trở thành lập trình viên giỏi không chỉ cần kỹ thuật, mà còn cần tư duy và kỹ năng mềm được chia sẻ trong sách “Lập trình và Cuộc sống”.
1. Lập trình C++ là gì và vì sao nên học qua sách?
C++ là một ngôn ngữ lập trình đa năng, hướng đối tượng, nổi bật với hiệu suất vượt trội và khả năng kiểm soát hệ thống ở mức độ sâu. Được phát triển từ ngôn ngữ C, C++ kế thừa tốc độ và sự linh hoạt, đồng thời bổ sung các tính năng cấp cao như lớp (class), kế thừa, và đa hình, làm nền tảng cho vô số ứng dụng từ game engine AAA, hệ điều hành, trình duyệt web, đến các hệ thống tài chính yêu cầu tốc độ xử lý cực cao. Vì thế, việc nắm vững C++ không chỉ mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp mà còn giúp bạn xây dựng một tư duy lập trình logic và sâu sắc, hiểu rõ cách máy tính hoạt động ở tầng thấp.
Mặt khác, giữa thời đại của các khóa học video và tutorial, một cuốn sách lập trình chất lượng cung cấp kiến thức được hệ thống hóa một cách bài bản, có chiều sâu, đi từ gốc rễ vấn đề vẫn sẽ là ưu tiên hàng đầu, giúp bạn hiểu “tại sao” một tính năng được thiết kế như vậy, chứ không chỉ đơn thuần là “làm thế nào” để sử dụng tính năng ấy.

2. Tiêu chí lựa chọn sách lập trình C++ chất lượng
- Nội dung chuyên môn và tính cập nhật: Một cuốn sách tốt cần cập nhật các tiêu chuẩn “Modern C++” nhằm mang lại nhiều tính năng giúp viết code hiệu quả và ngắn gọn hơn, đồng thời cần có sự cân bằng giữa lý thuyết nền tảng vững chắc và các ví dụ, bài tập thực hành thực tế.
- Tác giả uy tín và đánh giá từ cộng đồng: Những chuyên gia đầu ngành như Bjarne Stroustrup hay Scott Meyers không chỉ có kiến thức sâu rộng mà còn sở hữu khả năng sư phạm xuất sắc. Bên cạnh đó, việc tham khảo đánh giá từ các cộng đồng lập trình viên uy tín như Goodreads, Stack Overflow hay Reddit sẽ cho bạn cái nhìn khách quan về điểm mạnh, điểm yếu của từng cuốn sách.
- Phù hợp với trình độ và mục tiêu học tập: Mỗi cuốn sách có một cách tiếp cận và độ khó riêng. Chọn đúng cuốn sách phù hợp với trình độ hiện tại và mục tiêu tương lai sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và duy trì động lực học tập.
3. Top 5+ sách hay về lập trình C++ không thể bỏ lỡ
3.1. The C++ Programming Language (4th Edition)
Được chấp bút bởi chính Bjarne Stroustrup, cha đẻ của ngôn ngữ C++, cuốn sách này được xem là tài liệu tham khảo tối thượng và chuẩn mực nhất. Đây không chỉ là một cuốn sách dạy lập trình, mà còn là một tác phẩm đi sâu vào triết lý thiết kế, các khái niệm cốt lõi và tinh thần của C++, giải thích lý do đằng sau mỗi quyết định trong quá trình phát triển ngôn ngữ.
Điểm nổi bật của sách là sự toàn diện và sâu sắc đến kinh ngạc. Từ các kiểu dữ liệu cơ bản, con trỏ, đến những chủ đề phức tạp như lập trình hướng đối tượng, template metaprogramming, và các tính năng của Modern C++. Đây là cuốn sách dành cho những lập trình viên đã có kinh nghiệm, những người muốn hiểu C++ ở mức độ chuyên gia. Người mới bắt đầu có thể thấy sách khá hàn lâm và khó tiếp cận, vì vậy nên đọc sách sau khi đã có nền tảng vững chắc từ các cuốn sách khác.

3.2. C++ Primer (5th Edition)
Nếu bạn đang tìm một cuốn sách C++ cho người mới bắt đầu, C++ Primer chính là lựa chọn hoàn hảo. Dù tên gọi là “Primer” (sơ cấp), cuốn sách này cực kỳ toàn diện, bao quát gần như mọi khía cạnh của ngôn ngữ nhưng được trình bày theo một cách tiếp cận vô cùng thân thiện và dễ hiểu. Đây là người bạn đồng hành lý tưởng cho sinh viên công nghệ thông tin hoặc những người chuyển ngành sang lập trình.
Điểm sáng giá nhất của C++ Primer là khả năng giải thích các khái niệm phức tạp thông qua vô số ví dụ thực tế và gần gũi. Sách được cập nhật đầy đủ các tính năng của C++11, hướng dẫn bạn cách viết code C++ hiện đại, an toàn và hiệu quả ngay từ đầu. Hệ thống bài tập phong phú cuối mỗi chương là một nguồn tài nguyên vô giá để bạn củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, biến lý thuyết thành kỹ năng thực tiễn.

3.3. Effective Modern C++
Khi bạn đã nắm vững cú pháp C++ cơ bản và muốn nâng cấp kỹ năng của mình lên một tầm cao mới, Effective Modern C++ của Scott Meyers là cuốn sách bạn phải đọc. Sách không dạy lại kiến thức từ đầu mà tập trung vào 42 mục cụ thể, mỗi mục là một “best practice” giúp bạn tận dụng tối đa sức mạnh của C++11 và C++14 để viết code hiệu quả, an toàn và dễ bảo trì hơn.
Mỗi lời khuyên trong sách đều được đúc kết từ kinh nghiệm thực chiến sâu sắc. Scott Meyers giải thích cặn kẽ tại sao bạn nên ưu tiên std::unique_ptr
và std::shared_ptr
thay vì con trỏ thô, khi nào nên sử dụng auto
, sức mạnh của lambda expressions, hay cách phân biệt rvalue references và universal references. Đây là cuốn sách giúp bạn chuyển mình từ một người “biết code” C++ thành một người “code giỏi” C++, với tư duy của một lập trình viên chuyên nghiệp.

3.4. Accelerated C++: Practical Programming by Example
Accelerated C++ mang đến một phương pháp học tập độc đáo và khác biệt, đặc biệt phù hợp với những người đã có kinh nghiệm lập trình với một ngôn ngữ khác (như Python, Java) và muốn học C++ một cách nhanh chóng. Sách áp dụng lối tiếp cận “dạy ngược”: đi thẳng vào việc sử dụng các thành phần cấp cao của thư viện chuẩn (STL) như string
và vector
để giải quyết các bài toán thực tế trước, sau đó mới đi sâu vào các chi tiết kỹ thuật nền tảng.
Phương pháp này giúp người học cảm nhận được sức mạnh và tính ứng dụng của C++ ngay từ những chương đầu tiên, tạo ra động lực học tập mạnh mẽ. Thay vì sa đà vào cú pháp khô khan, sách tập trung vào việc rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề. Mặc dù được viết trước thời Modern C++, những khái niệm cốt lõi và phương pháp luận trong sách vẫn còn nguyên giá trị, dạy bạn cách suy nghĩ như một lập trình viên C++ thực thụ.

3.5. Lập trình và Cuộc sống (Coding Horror)
Đây là cuốn sách đặc biệt nhất trong danh sách, không dạy bạn một dòng code C++ nào, nhưng lại có thể là cuốn sách thay đổi sự nghiệp của bạn. Được tổng hợp từ những bài viết tinh túy nhất trên blog “Coding Horror” của Jeff Atwood, đồng sáng lập Stack Overflow, cuốn sách này tập trung vào các kỹ năng mềm, tư duy và những câu chuyện “bếp núc” trong ngành lập trình.
Với giọng văn hài hước, sắc sảo và đầy chiêm nghiệm, Jeff Atwood bàn về cách học hiệu quả, tầm quan trọng của code sạch, văn hóa làm việc nhóm, và cách đối mặt với sai lầm. Trở thành một kỹ sư phần mềm giỏi không chỉ cần kỹ thuật vững chắc mà còn đòi hỏi một tư duy đúng đắn và khả năng phát triển bản thân không ngừng. Cuốn sách này chính là người bạn đồng hành giúp bạn “mài sắc rìu”, vượt lên trên những dòng code để trở thành một chuyên gia toàn diện.

4. Bảng so sánh nhanh các đầu sách C++ nổi bật
Tên Sách | Tác giả | Cấp độ phù hợp | Điểm nổi bật nhất |
---|---|---|---|
The C++ Programming Language | Bjarne Stroustrup | Nâng cao | Toàn diện, sâu sắc, chuẩn mực từ “cha đẻ” C++. |
C++ Primer | Stanley B. Lippman và cộng sự | Người mới bắt đầu | Dễ hiểu, nhiều ví dụ thực tế, tiếp cận C++ hiện đại. |
Effective Modern C++ | Scott Meyers | Trung cấp | Tập hợp các “best practice” để viết code C++11/14 hiệu quả. |
Accelerated C++ | Andrew Koenig và Barbara E. Moo | Người đã biết lập trình | Phương pháp học nhanh, tập trung giải quyết vấn đề. |
Lập trình và Cuộc sống | Jeff Atwood | Mọi cấp độ | Phát triển tư duy và kỹ năng mềm cho lập trình viên. |
5. Mua sách lập trình C++ chính hãng, giao nhanh tại Tiki
Đầu tư vào một cuốn sách lập trình là đầu tư cho kiến thức và sự nghiệp. Việc chọn mua sách chính hãng tại Tiki giúp bạn hoàn toàn yên tâm về chất lượng nội dung và in ấn. Tiki cam kết 100% sách chính hãng, nói không với sách giả, sách lậu, với chính sách hoàn tiền 200% nếu phát hiện hàng giả.
Bên cạnh đó, trải nghiệm mua sắm tại Tiki luôn được tối ưu vì sự tiện lợi của bạn. Dịch vụ giao nhanh 2h giúp bạn có ngay cuốn sách mình cần mà không phải chờ đợi. Mỗi cuốn sách đều được đóng gói cẩn thận, cùng tùy chọn bọc sách Bookcare giúp bảo vệ tài sản tri thức của bạn một cách tốt nhất.

6. Một số câu hỏi liên quan
6.1. Nên bắt đầu với sách C++ tiếng Việt hay tiếng Anh?
Sách tiếng Anh (bản gốc) luôn đảm bảo tính chính xác tuyệt đối về thuật ngữ và thường được cập nhật nhanh hơn. Tuy nhiên, với người mới bắt đầu, rào cản ngôn ngữ có thể làm chậm tiến độ. Một cuốn sách tiếng Việt được dịch thuật chất lượng sẽ là lựa chọn tốt để nắm bắt các khái niệm cơ bản một cách dễ dàng hơn. Lời khuyên là hãy bắt đầu với bản dịch nếu bạn chưa tự tin, sau đó chuyển sang đọc bản gốc để nâng cao trình độ.
6.2. Học C++ xong có thể làm được những gì?
C++ là ngôn ngữ có mặt trong rất nhiều lĩnh vực quan trọng. Sau khi nắm vững, bạn có thể theo đuổi các mảng như: phát triển game (sử dụng các engine như Unreal Engine), lập trình nhúng cho các thiết bị IoT và ô tô, xây dựng các hệ thống tài chính yêu cầu hiệu năng cao, phát triển phần mềm hệ thống như hệ điều hành hoặc trình duyệt.
6.3. Ngoài sách thì nên kết hợp học C++ ở đâu?
Sách cung cấp nền tảng, nhưng thực hành mới tạo nên kỹ năng. Hãy kết hợp việc đọc sách với việc giải bài tập trên các nền tảng như LeetCode, HackerRank, Codeforces để rèn luyện tư duy giải thuật. Đồng thời, hãy tham gia các cộng đồng lập trình như Stack Overflow, Reddit (r/cpp) để trao đổi, đặt câu hỏi và học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước.
Xem thêm:
- Sách học lập trình cho người mới bắt đầu: Top 6 hướng đi vững chắc
- Những cuốn sách hay về ô tô: Tinh hoa kỹ thuật và đam mê tốc độ
- Top 7 cuốn sách về AI hay nên đọc giúp hiểu sâu về trí tuệ nhân tạo
Học lập trình C++ là một cuộc chạy marathon, không phải chạy nước rút. Hành trình này đòi hỏi sự kiên trì, và việc chọn đúng những “người thầy” sách giấy đáng tin cậy là bước đi đầu tiên quan trọng nhất. Hy vọng danh sách trên sẽ giúp bạn tìm được người bạn đồng hành lý tưởng trên con đường chinh phục ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ này. Hãy bắt đầu hành trình của bạn ngay hôm nay cùng Tiki.