Trong cơn lốc công nghệ mang tên Trí tuệ nhân tạo (AI), những thuật ngữ như ChatGPT, Machine Learning hay Deep Learning xuất hiện dày đặc, khiến không ít người cảm thấy choáng ngợp. AI không còn là viễn cảnh xa xôi mà đã hiện diện trong mọi ngóc ngách đời sống, đặt ra những câu hỏi lớn về tương lai nhân loại. Giữa biển thông tin hỗn loạn, đâu là ngọn hải đăng tri thức đáng tin cậy? Cùng Tiki lật mở 7 cuốn sách về AI xuất sắc nhất, từ những câu chuyện viễn tưởng sống động đến các phân tích chuyên sâu, phù hợp cho mọi hành trình khám phá.
Những điểm chính
- AI không còn là khái niệm viễn tưởng mà đã hiện diện trong đời sống, đặt ra nhiều cơ hội lẫn thách thức cho nhân loại.
- Đọc sách về AI giúp bạn nắm bắt kiến thức nền tảng, lịch sử, khái niệm cốt lõi thay vì chỉ tiếp nhận thông tin rời rạc.
- Những cuốn sách hay về AI không chỉ cung cấp kiến thức kỹ thuật mà còn mở ra góc nhìn về đạo đức, tác động xã hội và tương lai công nghệ.
- Danh sách 7 tựa sách nổi bật mang đến nhiều góc nhìn: AI 2041 – 10 Viễn Cảnh Cho Tương Lai, Kiến Tạo Thiên Tài, Lịch Sử Tiến Hóa Của Dữ Liệu, The Alignment Problem, Thế Kỷ 21: Sống Cùng AI, Artificial Intelligence: A Guide for Thinking Humans và ChatGPT.
- Việc chọn sách nên dựa trên mục tiêu cá nhân, chuyên môn của tác giả và độ tin cậy của nội dung để đảm bảo giá trị thực sự.
1. Tại sao nên đọc sách về trí tuệ nhân tạo ngay bây giờ?
Trong thời đại số, việc trang bị kiến thức về AI không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết. Đọc sách về trí tuệ nhân tạo mang đến một con đường học hỏi bài bản, giúp bạn nắm bắt bản chất, lịch sử phát triển và các khái niệm cốt lõi như mạng nơ-ron hay học máy, thay vì chỉ tiếp nhận những mẩu tin rời rạc, thiếu hệ thống.
Quan trọng hơn, những cuốn sách này mở ra các cuộc đối thoại sâu sắc về đạo đức, tác động xã hội và cả những viễn cảnh mà AI có thể kiến tạo hoặc phá hủy. Sách trang bị cho bạn tư duy phản biện để không bị động trước thay đổi, mà chủ động tận dụng AI như một “cánh tay nối dài” cho trí tuệ con người, thay vì trở thành nô lệ của công nghệ.

2. Top 7 cuốn sách về AI hay nhất bạn không nên bỏ lỡ
2.1. AI 2041 – 10 Viễn cảnh cho tương lai
AI 2041 – 10 Viễn cảnh cho tương lai không phải là một cuốn sách giáo khoa khô khan. Đây là một chuyến du hành đến tương lai, một sự kết hợp độc đáo giữa 10 truyện ngắn khoa học viễn tưởng lôi cuốn và những bài phân tích công nghệ sâu sắc. Bạn sẽ được đắm mình vào các bối cảnh giả tưởng trải dài khắp các châu lục, từ đó hình dung rõ nét AI sẽ định hình lại cuộc sống của chúng ta trong 20 năm tới ra sao.
Điểm đặc biệt làm nên giá trị của cuốn sách chính là sự cộng hưởng giữa hai khối óc lớn: Kai-Fu Lee, một chuyên gia hàng đầu về AI và Chen Qiufan, một tiểu thuyết gia khoa học viễn tưởng tài năng. Sau mỗi câu chuyện đầy kịch tính, Kai-Fu Lee sẽ dùng kiến thức uyên bác để giải mã các công nghệ được đề cập, giúp độc giả phân biệt đâu là tưởng tượng, đâu là sự thật khoa học đã hiện hữu.
2.2. Kiến tạo thiên tài
Nếu bạn muốn biết AI đã ra đời như thế nào, không phải qua những dòng code phức tạp, mà qua câu chuyện về những con người “lập dị” và thiên tài đã tạo ra nó, thì Kiến tạo thiên tài là lựa chọn không thể tuyệt vời hơn. Tác giả Cade Metz, một phóng viên công nghệ của The New York Times, đã vẽ nên một bức tranh sống động về cuộc đua học thuật và thương mại khốc liệt đằng sau cuộc cách mạng AI.
Cuốn sách đưa ta ngược dòng thời gian, gặp gỡ những tên tuổi huyền thoại như Geoffrey Hinton, Yann LeCun, và Demis Hassabis. Họ không chỉ là những nhà khoa học, mà còn là những con người với đam mê cháy bỏng và cả những cuộc đối đầu nảy lửa. Đọc sách, bạn sẽ hiểu được lịch sử phát triển của các khái niệm then chốt như mạng nơ-ron nhân tạo và học sâu qua lăng kính con người.
2.3. Lịch Sử Tiến Hóa Của Dữ Liệu
AI không thể tồn tại nếu thiếu đi “nguồn dinh dưỡng” là dữ liệu. LỊCH SỬ TIẾN HÓA CỦA DỮ LIỆU sẽ cho bạn một cái nhìn toàn cảnh về nguồn gốc và sức mạnh của dữ liệu, từ thế kỷ 18 cho đến kỷ nguyên Big Data ngày nay. Đây là cuốn sách nền tảng, giúp bạn hiểu được “tại sao” và “như thế nào” AI có thể học hỏi và trở nên thông minh như hiện tại.
Hai tác giả Chris Wiggins và Matthew L. Jones sẽ dẫn dắt bạn qua một hành trình lịch sử hấp dẫn, khám phá cách con người bắt đầu thu thập, phân tích và sử dụng dữ liệu để quản trị xã hội. Cuốn sách không chỉ nói về công nghệ, mà còn phân tích sâu sắc mối quan hệ mật thiết và phức tạp giữa dữ liệu, quyền lực và xã hội loài người.
2.4. The Alignment Problem
Khi AI ngày càng thông minh, một câu hỏi cấp bách được đặt ra: Làm thế nào để đảm bảo AI hành động phù hợp với các giá trị và mục tiêu của con người? The Alignment Problem của Brian Christian đi sâu vào vấn đề gai góc và quan trọng bậc nhất này, một chủ đề thường bị bỏ qua trong những cuộc thảo luận hào nhoáng về sức mạnh của AI.
Cuốn sách không vẽ ra viễn cảnh robot hủy diệt thế giới. Thay vào đó, nó phân tích những rủi ro thực tế hơn: Các thuật toán tuyển dụng mang định kiến phân biệt, hệ thống AI đưa ra quyết định sai lầm với hậu quả khôn lường. Tác giả đã chắt lọc kiến thức từ khoa học máy tính, tâm lý học và triết học để giải thích vấn đề một cách khách quan và dễ hiểu.

2.5. Thế kỷ 21: Sống cùng AI
Thế kỷ 21: Sống cùng AI được viết bởi nhà vũ trụ học và vật lý thiên văn lỗi lạc Martin Rees, cuốn sách này mang đến một góc nhìn rộng lớn và bao quát về tương lai của nhân loại trước những công nghệ đột phá. AI chỉ là một trong những mảnh ghép, bên cạnh công nghệ sinh học và khoa học vũ trụ, tạo nên một bức tranh tương lai vừa đầy hứa hẹn vừa tiềm ẩn hiểm nguy.
Tác giả không đi sâu vào chi tiết kỹ thuật của AI, mà tập trung vào những câu hỏi lớn: AI sẽ định hình lại nền kinh tế, chính trị và xã hội ra sao? Làm thế nào để nhân loại có thể chèo lái con thuyền công nghệ vượt qua những khủng hoảng tiềm tàng? Lối viết của Martin Rees mạch lạc, tao nhã và đầy trắc ẩn, khiến những vấn đề vĩ mô trở nên gần gũi.
2.6. Artificial intelligence: A guide for thinking humans
Đối với những ai muốn có một cái nhìn tổng quan, chi tiết và có hệ thống về lịch sử cũng như các khía cạnh kỹ thuật của AI, cuốn sách của Melanie Mitchell là một lựa chọn hoàn hảo. Bà là một giáo sư kỳ cựu trong ngành, và tài năng của bà là biến những khái niệm phức tạp như học tăng cường hay mạng đối nghịch sáng tạo trở nên đơn giản và tinh tế.
Cuốn sách kể lại toàn bộ hành trình của AI, từ những mạng nơ-ron sơ khai của thập niên 1950 cho đến sự ra đời của Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và các mô hình học máy tiên tiến ngày nay. Tác giả trả lời những câu hỏi quan trọng như: Máy móc có thực sự “hiểu” không? Giới hạn của AI là gì? và Trí thông minh của con người có gì đặc biệt?

2.7. ChatGPT
Khác với các cuốn sách mang tính lý thuyết và tầm nhìn, đây là một cẩm nang thực hành, tập trung vào việc khai thác sức mạnh của một trong những mô hình AI nổi tiếng nhất: ChatGPT. Tác giả Gleb Tsipursky hướng dẫn chi tiết cách ứng dụng công cụ này để cải thiện hiệu suất làm việc và học tập hàng ngày một cách thông minh.
Cuốn sách cung cấp những kiến thức cơ bản về ChatGPT và chỉ ra cách sử dụng nó để lên dàn ý cho bài thuyết trình, viết email marketing, tạo ý tưởng cho nội dung, thậm chí là soát lỗi bản thảo. Đây là những kỹ năng vô cùng thực tế, giúp bạn biến AI từ một khái niệm trừu tượng thành một trợ lý đắc lực, giải phóng thời gian cho những công việc đòi hỏi sự sáng tạo cao hơn.
3. Tiêu chí lựa chọn những cuốn sách AI hay nhất
Để tuyển chọn được những cuốn sách AI hay và phù hợp, bạn có thể dựa trên những tiêu chí như:
- Chuyên môn của tác giả: Ưu tiên các tác phẩm được viết bởi những chuyên gia hàng đầu, nhà nghiên cứu uy tín hoặc nhà báo công nghệ có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực AI.
- Tính dễ tiếp cận: Nội dung phải được trình bày một cách rõ ràng, logic, có khả năng diễn giải các khái niệm phức tạp thành ngôn ngữ dễ hiểu cho đại chúng, không đòi hỏi người đọc phải có nền tảng kỹ thuật.
- Phạm vi và chiều sâu: Mỗi cuốn sách phải mang đến một góc nhìn độc đáo và sâu sắc hoặc là tổng quan toàn cảnh, hoặc đi sâu vào một khía cạnh cụ thể như lịch sử, đạo đức, hay ứng dụng thực tiễn.
- Đánh giá từ cộng đồng: Tham khảo điểm số và nhận xét từ những độc giả uy tín trên các nền tảng và chính các khách hàng đã mua sách tại các trang web để đảm bảo tính khách quan.

4. Kinh nghiệm chọn mua sách về AI phù hợp
- Xác định rõ mục tiêu đọc để chọn sách AI phù hợp. Bạn muốn tìm hiểu lịch sử, khám phá tương lai công nghệ hay cần cẩm nang ứng dụng ngay trong công việc? Việc đặt mục tiêu cụ thể sẽ giúp tránh chọn nhầm sách quá chung chung hoặc quá chuyên sâu.
- Tìm hiểu kỹ về tác giả và nhà xuất bản trước khi mua. Một chuyên gia AI hay nhà báo công nghệ uy tín sẽ mang đến kiến thức chính xác, trong khi những đơn vị xuất bản lớn như NXB Trẻ, NXB Thế Giới đảm bảo chất lượng bản dịch và nội dung.
- Đọc trước review và mục lục để có cái nhìn khách quan. Các đánh giá hay bình luận sản phẩm trên các trang web sẽ cho bạn thêm góc nhìn thực tế, còn mục lục giúp bạn xem nhanh chủ đề chính của sách có đúng nhu cầu hay không.

5. Mua sách về AI chính hãng, giao nhanh tại Tiki
Hành trình phát triển bản thân nên được bắt đầu từ những sản phẩm chất lượng. Việc chọn một nhà sách trực tuyến uy tín sẽ đảm bảo bạn nhận được những cuốn sách bản quyền (ấn phẩm được phát hành hợp pháp từ nhà xuất bản gốc) với chất lượng in tốt nhất. Tiki tự hào là địa chỉ tin cậy hàng đầu cho người yêu sách, cam kết:
- 100% sách chính hãng: Mọi cuốn sách đều có nguồn gốc rõ ràng, hoàn tiền 200% nếu phát hiện hàng giả.
- Giá tốt và nhiều ưu đãi: Luôn có những chương trình khuyến mãi hấp dẫn giúp bạn tiết kiệm chi phí.
- Giao hàng nhanh chóng: Dịch vụ TikiNOW có thể giao sách đến tay bạn chỉ trong vài giờ.
- An tâm mua sắm: Chính sách cho phép mở hộp kiểm tra khi nhận hàng và đổi trả miễn phí giúp trải nghiệm mua sắm của bạn an toàn tuyệt đối.

6. Các câu hỏi thường gặp về sách AI
6.1. Người mới bắt đầu hoàn toàn nên đọc sách AI nào trước?
Với người mới bắt đầu, AI 2041: 10 Viễn Cảnh Cho Tương Lai là lựa chọn lý tưởng. Cuốn sách sử dụng hình thức truyện ngắn để minh họa các khái niệm, giúp bạn tiếp cận chủ đề một cách trực quan và thú vị mà không cần kiến thức nền tảng.
6.2. Sách về công nghệ AI có nhanh bị lỗi thời không?
Mặc dù công nghệ thay đổi nhanh chóng, những cuốn sách tập trung vào các nguyên tắc cơ bản, lịch sử phát triển và các vấn đề đạo đức như Kiến Tạo Thiên Tài hay The Alignment Problem vẫn giữ nguyên giá trị theo thời gian. Chúng cung cấp nền tảng tư duy vững chắc để bạn hiểu được sự thay đổi thay vì chỉ chạy theo công cụ.

6.3. Đọc sách có giúp tôi học lập trình AI không?
Hầu hết các cuốn sách trong danh sách này tập trung vào việc cung cấp kiến thức tổng quan, tư duy và bối cảnh về AI, chứ không phải là sách giáo khoa dạy lập trình. Tuy nhiên, chúng sẽ là nền tảng tuyệt vời, giúp bạn có định hướng rõ ràng và cảm hứng trước khi đi sâu vào các tài liệu kỹ thuật chuyên ngành.
Xem thêm:
- Sách hay về tư duy: Top 10 cuốn khai phá tiềm năng trí tuệ của bạn
- Top cuốn sách hay rèn luyện tư duy sáng tạo đáng đọc 2025
- Top sách kỹ năng mềm hay nhất 2025: Bứt phá sự nghiệp
Thế giới AI rộng lớn và không ngừng biến đổi, nhưng những cuốn sách vẫn luôn là ngọn hải đăng vững chắc, soi đường cho chúng ta trong hành trình khám phá tri thức. Hy vọng rằng với danh sách top 7 sách về AI trên đây, bạn đã tìm thấy cho mình một người bạn đồng hành phù hợp, dù mục tiêu của bạn là thỏa mãn trí tò mò hay nâng cao chuyên môn.