Bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh rất nguy hiểm vì đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ nhỏ. Vì vậy trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như cách điều trị và phòng ngừa nhiễm trùng máu ở trẻ sơ sinh, giúp các bậc phụ huynh bảo vệ con yêu trong giai đoạn đầu đời một cách tốt nhất.
Bệnh nhiễm khuẩn máu sơ sinh là gì?
Bệnh nhiễm khuẩn máu là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng xảy ra khi vi khuẩn hoặc các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào máu, lan rộng khắp cơ thể và gây ra phản ứng viêm toàn thân. Khi các vi khuẩn xâm nhập vào máu, chúng không chỉ gây tổn thương tại vị trí nhiễm trùng ban đầu mà còn dễ dàng lan ra các cơ quan khác, gây suy yếu hệ miễn dịch và đe dọa đến tính mạng, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh với sức đề kháng còn non nớt.
Nhiễm trùng máu có tỷ lệ tử vong cao từ 20-50% và có thể đi kèm với viêm màng não mủ. Vì vậy, việc trang bị kiến thức về căn bệnh này là vô cùng cần thiết để bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời.
Nguyên nhân gây bệnh nhiễm trùng máu ở trẻ sơ sinh
Nguyên nhân gây bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh thường xuất phát từ nhiều yếu tố liên quan đến quá trình sinh nở và môi trường sống của trẻ. Một trong những nguyên nhân phổ biến là do vi khuẩn từ người mẹ truyền sang trẻ trong quá trình sinh, đặc biệt khi mẹ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm màng ối, viêm âm đạo, hay nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Trong quá trình chuyển dạ, những vi khuẩn này có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua đường hô hấp hoặc da, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn máu cao.
Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh sinh non, thiếu cân hoặc có hệ miễn dịch yếu thường dễ bị nhiễm khuẩn máu do cơ thể chưa đủ khả năng chống lại vi khuẩn xâm nhập từ môi trường xung quanh. Những trẻ phải ở lại bệnh viện lâu sau sinh, đặc biệt là trong các phòng chăm sóc đặc biệt, cũng có nguy cơ nhiễm khuẩn máu do tiếp xúc với các thiết bị y tế hoặc dụng cụ y khoa chưa được vô khuẩn tuyệt đối. Ngoài ra, nhiễm trùng từ các vết thương nhỏ, nhiễm khuẩn da hoặc đường hô hấp cũng có thể trở thành nguồn lây nhiễm vi khuẩn vào máu, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

Biểu hiện nhiễm trùng máu ở trẻ sơ sinh
Để phát hiện sớm nhiễm khuẩn huyết ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, phụ huynh cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường sau:
- Hô hấp: Tím tái quanh môi và móng tay, rối loạn nhịp thở, thở rên, thở nhanh hơn 60 lần/phút, có hiện tượng co kéo, ngưng thở kéo dài hơn 15 giây.
- Tim mạch: Da nổi bông, nhịp tim nhanh hơn 160 lần/phút, đầu ngón tay hoặc chân lạnh, thời gian hồng trở lại của da kéo dài hơn 3 giây, hạ huyết áp.
- Tiêu hóa: Trẻ bỏ bú, bú ít, bụng trướng, dễ nôn ói, tiêu chảy, dịch dạ dày ứ đọng nhiều hơn 2/3 lượng sữa của cữ bú trước.
- Da và niêm mạc: Da tái nhợt, nổi vân tím, phát ban, xuất huyết dưới da, vàng da sớm trước 24 giờ sau sinh, xuất hiện nốt mủ, phù nề, cứng bì.
- Thần kinh: Giảm hoặc tăng trương lực cơ, dễ kích thích, phản xạ yếu, co giật, thóp phồng, hôn mê.
- Huyết học: Tụ máu dưới da, tử ban, gan lách to, xuất huyết ở nhiều vị trí.
- Thực trạng cơ thể: Sụt cân không rõ nguyên nhân, khó kiểm soát nhiệt độ, rối loạn điều hòa thân nhiệt.
Các dấu hiệu này cảnh báo tình trạng sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ, nên được theo dõi kỹ và cần sự tư vấn của bác sĩ ngay khi phát hiện.

Cách điều trị bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh
Cách điều trị bệnh nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và loại vi khuẩn gây nhiễm trùng. Tuy nhiên, quy trình điều trị cơ bản bao gồm những bước sau:
Sử dụng kháng sinh
Điều trị nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh chủ yếu bằng kháng sinh. Kháng sinh thường được tiêm tĩnh mạch để nhanh chóng đi vào máu và tiêu diệt vi khuẩn. Ban đầu, bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh phổ rộng để xử lý nhiều loại vi khuẩn khác nhau, sau đó điều chỉnh dựa trên kết quả nuôi cấy vi khuẩn và kháng sinh đồ nếu cần.
Nếu trẻ chưa được điều trị kháng sinh thì có thể sử dụng Ampicillin (100mg/kg/24 giờ) và Gentamicin (5mg/kg/24 giờ). Nếu điều trị ở tuyến dưới không hiệu quả thì có thể kết hợp Tacefoxym (100mg/kg/24 giờ) và Amikacin (15mg/kg/24 giờ). Khi có kết quả kháng sinh đồ, điều trị phải theo chỉ định. Thời gian điều trị kháng sinh từ 10-15 ngày và đến khi kết quả cấy máu âm tính và các dấu hiệu lâm sàng hết. Nếu có viêm màng não mủ, điều trị kháng sinh đặc trị kéo dài ít nhất 3 tuần.
Điều trị hỗ trợ
Ngoài việc sử dụng kháng sinh, trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn máu còn cần được chăm sóc hỗ trợ như duy trì thân nhiệt ổn định, cung cấp oxy nếu có dấu hiệu khó thở, và theo dõi các chỉ số tim mạch, hô hấp chặt chẽ. Ngoài ra cũng có thể cần truyền dịch hoặc điện giải để duy trì thể trạng.

Điều trị các biến chứng
Nếu nhiễm khuẩn máu gây ra các biến chứng như viêm màng não, suy gan, hoặc suy thận thì bác sĩ sẽ chỉ định điều trị chuyên sâu cho các vấn đề này. Ngoài ra còn có các biện pháp hỗ trợ như sử dụng thuốc điều trị viêm màng não hoặc can thiệp phẫu thuật nếu cần thiết.
Chăm sóc đặc biệt
Trong trường hợp nhiễm khuẩn máu nặng hoặc trẻ sinh non, trẻ có thể cần phải điều trị trong môi trường chăm sóc đặc biệt (NICU) để theo dõi và hỗ trợ các chức năng cơ thể. Việc chăm sóc này có thể kéo dài vài tuần tùy vào tình trạng sức khỏe của trẻ.
Để chăm sóc trẻ nhiễm trùng máu hiệu quả và an toàn, phụ huynh cần lưu ý một số biện pháp như nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu, cung cấp nước cho trẻ lớn, đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân đối với thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, việc duy trì vệ sinh cơ thể cho trẻ, sát trùng rốn, rửa tay sạch khi tiếp xúc, và giữ phòng bệnh sạch sẽ là rất quan trọng.

Cách phòng chống bệnh nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em
Bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ em là mối lo ngại lớn vì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được phòng ngừa hiệu quả. Do đó, việc hiểu rõ các cách phòng chống nhiễm khuẩn máu cho trẻ là cần thiết để bảo vệ sức khỏe và đảm bảo sự phát triển an toàn của trẻ trong những năm đầu đời.
Phòng ngừa trước khi sinh
Mẹ bầu cần tiêm phòng đầy đủ các bệnh lý quan trọng như uốn ván, Rubella và viêm gan B. Đồng thời, cần khám thai định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Ngoài ra, một chế độ dinh dưỡng hợp lý và vệ sinh cơ thể tốt cũng giúp bảo vệ mẹ và bé.

Phòng ngừa trong lúc sinh
Trong quá trình sinh, cần đảm bảo môi trường vô khuẩn và sử dụng dụng cụ y tế sạch. Hạn chế thăm khám âm đạo giúp tránh nhiễm trùng cho trẻ trong lúc sinh.
Phòng ngừa sau sinh
Sau khi sinh, việc rửa tay thường xuyên khi chăm sóc trẻ là rất quan trọng. Đồng thời, cần giữ vệ sinh phòng ốc và các dụng cụ tắm rửa cho trẻ để tránh vi khuẩn xâm nhập. Mẹ cũng nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời để tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.
Câu hỏi thường gặp về bệnh nhiễm trùng máu sơ sinh
Khi trẻ sơ sinh mắc nhiễm trùng máu, các bậc phụ huynh sẽ rất lo lắng và có nhiều thắc mắc cần được giải đáp. Việc hiểu rõ về căn bệnh này sẽ giúp các bậc ba mẹ nhận thức đúng mức độ nguy hiểm và cách xử lý kịp thời. Dưới đây là phần trả lời cho những câu hỏi thường gặp liên quan đến bệnh nhiễm trùng huyết ở trẻ sơ sinh, nhằm giúp các bậc phụ huynh có cái nhìn rõ ràng hơn về bệnh và cách chăm sóc trẻ trong trường hợp này.
Nhiễm trùng máu ở trẻ sơ sinh có chữa được không?
Nhiễm trùng máu ở trẻ sơ sinh có thể chữa trị được nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc điều trị sẽ sử dụng kháng sinh để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, cùng với các biện pháp hỗ trợ như cung cấp oxy và duy trì thân nhiệt ổn định cho trẻ. Tuy nhiên, khả năng hồi phục còn phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, loại vi khuẩn gây nhiễm trùng và sức đề kháng của trẻ.
Trẻ sơ sinh bị nhiễm khuẩn có nguy hiểm không?
Có, nhiễm khuẩn máu là tình trạng rất nguy hiểm ở trẻ sơ sinh. Do hệ miễn dịch của trẻ còn rất yếu, vi khuẩn dễ dàng lan rộng trong cơ thể và gây tổn thương cho các cơ quan quan trọng như tim, phổi và não. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, viêm màng não và có nguy cơ tử vong cao. Vì vậy, cần phát hiện và can thiệp sớm để giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.
Nhiễm trùng huyết sơ sinh điều trị bao lâu?
Thời gian điều trị nhiễm trùng huyết ở trẻ sơ sinh thường kéo dài từ 10 đến 21 ngày, tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng và phản ứng của trẻ với điều trị. Trong một số trường hợp, khi nhiễm trùng nặng hoặc có biến chứng, thời gian điều trị có thể kéo dài hơn và trẻ cần được chăm sóc đặc biệt trong bệnh viện để theo dõi chặt chẽ.
Bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ em có lây không?
Nhiễm khuẩn máu không trực tiếp lây từ người sang người, nhưng các vi khuẩn gây nhiễm trùng có thể lây lan qua tiếp xúc với các dịch tiết từ người bệnh hoặc môi trường không sạch. Vì vậy, việc vệ sinh, tiêm phòng đầy đủ, và tránh tiếp xúc với nguồn bệnh là rất quan trọng trong phòng ngừa nhiễm khuẩn cho trẻ.
Tổng kết
Bệnh nhiễm khuẩn máu ở trẻ sơ sinh là một tình trạng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Các bậc phụ huynh cần chú ý đến các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc trẻ một cách cẩn thận để bảo vệ sức khỏe của bé. Để hiểu thêm về cách phòng chống và chăm sóc sức khỏe trẻ, bạn có thể tham khảo thêm thông tin chi tiết tại Tiki Blog.