Khi bé bước sang cột mốc 12 tháng tuổi, giấc ngủ của bé có nhiều thay đổi đáng kể so với những tháng trước. Đây là thời điểm bé bắt đầu hoàn thiện nhịp sinh học, có thể giảm số giấc ngủ ban ngày và bắt đầu hình thành thói quen ngủ ổn định hơn. Tuy nhiên, nhiều mẹ vẫn gặp khó khăn khi bé quấy khóc vào ban đêm, ngủ không sâu hoặc khó duy trì giấc ngủ trọn vẹn. Vậy giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi diễn ra như thế nào? Những thay đổi nào mẹ cần lưu ý và làm sao để giúp bé ngủ ngon hơn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi có gì khác so với trước đây
Khi bé tròn 1 tuổi, nhịp sinh học của bé đã dần ổn định hơn so với những tháng trước. Trẻ không còn ngủ nhiều giấc ngắn rải rác suốt ngày mà bắt đầu có thời gian ngủ tập trung hơn.
- Tổng thời gian ngủ mỗi ngày: Trung bình bé ngủ từ 12-14 tiếng/ngày, bao gồm cả giấc ngủ ban đêm và ban ngày.
- Giấc ngủ ban đêm: Bé có thể ngủ từ 10-12 tiếng liên tục vào ban đêm mà không thức giấc nhiều lần.
- Giấc ngủ ban ngày: Thường bé chỉ cần ngủ 1-2 giấc ngắn vào buổi trưa hoặc chiều, tổng thời gian ngủ ngày khoảng 2-3 tiếng.
- Bắt đầu chuyển từ 2 giấc ngủ ngày xuống 1 giấc: Một số bé 12 tháng tuổi đã sẵn sàng giảm bớt giấc ngủ buổi sáng và chỉ cần một giấc ngủ trưa kéo dài.
Điều này có nghĩa là mẹ cần điều chỉnh thời gian ngủ của bé sao cho phù hợp với nhu cầu sinh lý mới của con.
Xem thêm >>
Những thay đổi ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi
Bước sang cột mốc 12 tháng tuổi, bé không chỉ thay đổi về thể chất mà còn phát triển mạnh mẽ về nhận thức, ngôn ngữ và cảm xúc. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ của bé, khiến bé khó ngủ hơn, dễ thức giấc giữa đêm hoặc thay đổi thói quen ngủ so với trước đây. Để giúp bé ngủ ngon và có một giấc ngủ chất lượng, mẹ cần hiểu rõ những yếu tố tác động đến giấc ngủ của bé trong giai đoạn này.
Bé bắt đầu tập đi và hiếu động hơn
Giai đoạn 12 tháng tuổi là thời điểm bé tập đứng, tập đi hoặc bò nhanh hơn, điều này đồng nghĩa với việc bé trở nên năng động và háo hức khám phá thế giới xung quanh. Bé có thể hứng thú với việc tập đi đến mức không muốn ngủ, thậm chí còn tỉnh giấc giữa đêm để đứng lên, đi lại trong cũi hoặc bò quanh giường.
Ngoài ra, do vận động nhiều vào ban ngày, cơ thể bé có thể mệt mỏi nhưng lại quá phấn khích để ngủ. Bé có thể lăn qua lăn lại, vặn vẹo người, hoặc cựa quậy nhiều trước khi chìm vào giấc ngủ. Đây là dấu hiệu phổ biến của trẻ đang trải qua bước nhảy vọt về vận động.
Vậy làm thế nào để bé ngủ ngon hơn?
- Hãy cho bé vận động nhiều vào ban ngày để tiêu hao bớt năng lượng dư thừa, giúp bé dễ ngủ hơn vào buổi tối.
- Trước giờ đi ngủ, mẹ có thể áp dụng một số hoạt động thư giãn như massage, tắm nước ấm, đọc sách để giúp bé cảm thấy nhẹ nhàng, bớt hưng phấn.
- Nếu bé thức dậy giữa đêm để tập đi, mẹ hãy giữ bình tĩnh, đặt bé xuống giường nhẹ nhàng và tránh kích thích bé quá mức để bé quay lại giấc ngủ nhanh hơn.
Bé bắt đầu phát triển kỹ năng giao tiếp
Ở độ tuổi này, bé bập bẹ những từ đầu tiên như “ba”, “mẹ”, “bà”,… và có thể hiểu được nhiều câu nói đơn giản từ người lớn. Sự phát triển mạnh mẽ về ngôn ngữ khiến não bộ của bé hoạt động liên tục, ngay cả trong giấc ngủ. Đây là lý do tại sao nhiều bé có thể nói mớ, cười, thậm chí giật mình thức giấc vào ban đêm.
Hơn nữa, do bé đang háo hức với khả năng giao tiếp mới, bé có thể không muốn đi ngủ đúng giờ mà thay vào đó muốn tương tác nhiều hơn với bố mẹ. Một số bé còn có xu hướng hóng chuyện, chỉ tay, gọi tên bố mẹ hoặc tự chơi một mình trước khi chịu ngủ.
Trong tình huống này, mẹ hãy:
- Đọc sách cho bé trước khi ngủ để bé có cơ hội tiếp thu ngôn ngữ nhưng theo một cách nhẹ nhàng, giúp bé thư giãn và dễ chìm vào giấc ngủ hơn.
- Giữ môi trường ngủ yên tĩnh, tránh để bé bị kích thích quá nhiều trước giờ đi ngủ, đặc biệt là không cho bé xem tivi hoặc chơi điện thoại.
- Nếu bé thức dậy giữa đêm và bập bẹ nói chuyện, mẹ hãy giữ thái độ bình tĩnh, không phản ứng quá mức, vì nếu mẹ trò chuyện lại với bé, bé có thể tưởng rằng đó là thời gian vui chơi và khó ngủ lại.
Xem thêm >>
Bé bắt đầu hình thành tâm lý bám mẹ
Giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi có thể bị ảnh hưởng bởi sự lo lắng khi bé bị tách khỏi mẹ. Đây là giai đoạn phát triển nhận thức về sự gắn kết với người thân, bé nhận ra rằng mẹ là người quan trọng nhất và sẽ lo lắng nếu không thấy mẹ ở bên cạnh.
Khi mẹ rời khỏi phòng hoặc không có mặt lúc bé tỉnh giấc giữa đêm, bé có thể hoảng sợ, khóc lóc và tìm mẹ, thậm chí có những bé sẽ từ chối ngủ nếu không có mẹ bên cạnh. Điều này có thể dẫn đến tình trạng khó ngủ, quấy khóc hoặc thức giấc nhiều lần vào ban đêm.
Khi này, mẹ hãy:
- Tạo cảm giác an toàn cho bé bằng cách duy trì một thói quen ngủ cố định mỗi tối, như ôm bé, hát ru hoặc đọc sách. Điều này giúp bé cảm thấy mẹ luôn ở bên, dù bé có ngủ hay thức giấc.
- Nếu bé thức giấc giữa đêm và khóc tìm mẹ, mẹ nên dỗ dành nhẹ nhàng nhưng tránh tạo thói quen bế hoặc ôm bé ngủ lại, vì điều này có thể khiến bé phụ thuộc vào mẹ nhiều hơn.
- Nếu bé gặp tình trạng quá sợ hãi khi không thấy mẹ, mẹ có thể đặt một món đồ quen thuộc bên cạnh bé, chẳng hạn như chăn mềm hoặc thú bông yêu thích, để bé có cảm giác an toàn hơn khi ngủ.
Bé có thể bắt đầu biểu hiện chứng rối loạn giấc ngủ
Bước sang tuổi thứ 1, bé có thể gặp một số vấn đề tạm thời về giấc ngủ do những thay đổi về thói quen sinh hoạt, mọc răng hoặc sự phát triển mạnh mẽ của não bộ. Một số biểu hiện phổ biến bao gồm:
- Thức giấc nhiều lần trong đêm, dù trước đó bé đã ngủ ngoan.
- Ngủ không sâu, trằn trọc, giật mình, dễ bị đánh thức.
- Khó ngủ hơn vào buổi tối, quấy khóc hoặc đòi mẹ dỗ mới chịu ngủ.
- Gặp ác mộng hoặc sợ hãi khi ngủ, khiến bé khóc giữa đêm.
Những vấn đề này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy vào tốc độ thích nghi của bé. Đặc biệt, mọc răng là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bé khó ngủ, dễ thức giấc và cáu gắt vào ban đêm.
Làm thế nào để giúp bé vượt qua giai đoạn này?
Tất Tần Tật Ăn Dặm Của Trẻ Từ 0 - 12 Tháng Tuổi
Tất Tần Tật Ăn Dặm Của Trẻ Từ 0 - 12 Tháng Tuổi
Bữa Ăn Và Giấc Ngủ: 0-1 Tuổi - Cẩm Nang Chăm Sóc Bé Yêu (Tái Bản 2023)
Bữa Ăn Và Giấc Ngủ: 0-1 Tuổi - Cẩm Nang Chăm Sóc Bé Yêu (Tái Bản 2023)
Combo (3 Tập): Sách Ehon - Buồn Ngủ Ơi Là Buồn Ngủ Dành Cho Trẻ Từ 0 -6 Tuổi
Sách Ehon - Rừng ơi ngủ ngon - Dành cho trẻ từ 0 - 6 tuổi
Cẩm nang chăm sóc bé yêu (BỮA ĂN VÀ GIẤC NGỦ: 0-1 TUỔI)
Combo 2 cuốn: Đọc Vị Mọi Vấn Đề Của Trẻ + Phương Pháp Giáo Dục Sớm Montessori Cho Trẻ Từ 0 – 3 Tuổi
Sách Ehon - Rừng ơi ngủ ngon - Dành cho trẻ từ 0 - 4 tuổi
Combo 3 Cuốn Sách Ehon: Buồn Ngủ Ơi Là Buồn Ngủ (Dành Cho Trẻ Từ 0 - 4 Tuổi)
Giao siêu tốc 2h
- Quan sát các dấu hiệu mọc răng (như chảy nước dãi nhiều, cắn đồ vật, sưng nướu) để hỗ trợ bé bằng cách mát-xa nướu hoặc cho bé ngậm gặm nướu.
- Duy trì lịch trình ngủ ổn định, không thay đổi giờ giấc đột ngột để bé dễ thích nghi.
- Nếu bé có dấu hiệu sợ hãi khi ngủ hoặc hay giật mình, mẹ có thể bật đèn ngủ nhẹ nhàng, ôm bé dỗ dành nhưng tránh tạo thói quen bế ẵm suốt đêm.
Xem thêm >>
Khi nào cần lo lắng về giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi?
Việc thay đổi giấc ngủ ở trẻ 12 tháng tuổi là điều bình thường, do bé đang phát triển nhanh cả về thể chất lẫn nhận thức. Tuy nhiên, nếu mẹ nhận thấy một số dấu hiệu bất thường kéo dài hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe của bé, thì cần cân nhắc tìm đến sự tư vấn của bác sĩ hoặc chuyên gia giấc ngủ. Dưới đây là những trường hợp mẹ cần đặc biệt lưu ý:
Bé thức giấc quá nhiều lần trong đêm mà không thể tự ngủ lại
Hầu hết trẻ nhỏ đều có thể thức giấc vài lần vào ban đêm, nhưng nếu bé thức giấc liên tục (hơn 4 – 5 lần/đêm) và không thể tự ngủ lại mà không có sự can thiệp của mẹ, đây có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ.
Lý do có thể đến từ thói quen ngủ không phù hợp, chẳng hạn như bé phụ thuộc vào việc bế ru hoặc ti mẹ mới ngủ được. Ngoài ra, các vấn đề về hệ thần kinh, tiêu hóa hoặc giấc ngủ không sâu cũng có thể khiến bé dễ tỉnh giấc hơn.
Nếu tình trạng này kéo dài nhiều tuần và ảnh hưởng đến tâm trạng, sức khỏe của bé vào ban ngày, mẹ nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để có hướng điều chỉnh phù hợp.
Bé quấy khóc liên tục vào ban đêm dù không đói, không ướt tã hay không mọc răng
Một số bé có thể quấy khóc giữa đêm do đói, ướt tã hoặc mọc răng. Tuy nhiên, nếu bé khóc kéo dài hàng giờ liền mà không có nguyên nhân rõ ràng, mẹ cần quan sát kỹ hơn.
Bé có thể đang gặp vấn đề về khó chịu đường ruột, dị ứng, hoặc căng thẳng tâm lý. Một số trẻ cũng có thể bị rối loạn giấc ngủ, gặp ác mộng hoặc hội chứng sợ hãi ban đêm khiến bé tỉnh giấc và khóc thét.
Trong trường hợp bé khóc dai dẳng, khó dỗ, ngủ không ngon giấc kéo dài trong nhiều ngày, mẹ nên đưa bé đi khám để xác định nguyên nhân chính xác.
Xem thêm >>
Bé có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ hoặc ngủ ngáy to thất thường
Nếu mẹ nhận thấy bé có dấu hiệu ngáy to, thở khò khè hoặc có những khoảng ngưng thở trong lúc ngủ, đây có thể là dấu hiệu của chứng rối loạn hô hấp khi ngủ.
Nguyên nhân có thể do viêm amidan, viêm VA hoặc tắc nghẽn đường thở khiến bé khó hít thở đều đặn trong giấc ngủ. Tình trạng này nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và sự phát triển của bé.
Mẹ nên đưa bé đến bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra nếu nhận thấy bé ngáy quá to, có dấu hiệu thiếu oxy hoặc ngủ không sâu giấc.
Bé ngủ quá ít hoặc quá nhiều so với tiêu chuẩn
Ở giai đoạn 12 tháng tuổi, trung bình bé cần từ 11 – 14 tiếng ngủ/ngày, bao gồm cả giấc ngủ ban đêm và giấc ngủ trưa.
Nếu bé ngủ dưới 10 tiếng/ngày, có thể bé đang bị thiếu ngủ, gây ra tình trạng mệt mỏi, cáu kỉnh, kém tập trung vào ban ngày. Thiếu ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và thể chất của bé.
Ngược lại, nếu bé ngủ quá nhiều (trên 16 tiếng/ngày) và vẫn có dấu hiệu uể oải, thiếu năng lượng khi thức dậy, có thể bé đang gặp vấn đề về sức khỏe hoặc rối loạn giấc ngủ.
Nếu bé có dấu hiệu ngủ quá ít hoặc quá nhiều một cách thường xuyên, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều chỉnh lịch ngủ phù hợp.
Giấc ngủ của trẻ 12 tháng tuổi có nhiều thay đổi quan trọng khi bé bắt đầu chuyển từ sơ sinh sang giai đoạn tập đi. Hiểu rõ các giai đoạn phát triển, nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ và cách cải thiện sẽ giúp mẹ đồng hành cùng bé dễ dàng hơn. Hãy kiên nhẫn, thiết lập thói quen ngủ khoa học và tạo môi trường ngủ lý tưởng để giúp bé có những giấc ngủ ngon và sâu hơn. Để biết thêm nhiều thông tin hữu ích về chăm sóc trẻ 12 tháng tuổi và các giai đoạn phát triển khác của bé, đừng quên theo dõi Tiki Blog nhé!
Tham khảo thêm về các bài viết khác:
