Theo số liệu thống kê, tỷ lệ mẹ bị trầm cảm hoặc mẹ bị stress khi mang thai hoặc sau sinh rơi vào khoảng 10-15%. Con số này cho thấy, đây là một vấn đề sức khỏe tâm thần đáng quan tâm ở phụ nữ mang thai. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm tâm trạng thất thường, cảm giác buồn bã, lo lắng và mất đi sự hứng thú với cuộc sống. Vậy nguyên nhân gây ra các dấu hiệu này là gì và những ảnh hưởng mà tình trạng này gây ra ảnh hưởng như thế nào đối với mẹ bầu và cả em bé? Cùng theo dõi bài viết sau đây.
Những nguyên nhân phổ biến khiến mẹ bị stress khi mang thai
Có rất nhiều nguyên nhân khiến các mẹ bầu bị stress khi mang thai. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Thay đổi hormone: sự thay đổi hormone trong thai kỳ khiến tâm trạng mẹ bầu trở nên thất thường, dễ cáu gắt và lo lắng.
- Sợ hãi và lo lắng: mẹ bầu thường lo lắng về sức khỏe của bản thân và em bé, sợ sảy thai, sinh non hoặc gặp các biến chứng.
- Áp lực tài chính: chi phí sinh nở và nuôi con khiến nhiều gia đình cảm thấy áp lực về kinh tế.
- Thay đổi cơ thể: sự thay đổi về ngoại hình, tăng cân, mệt mỏi khiến mẹ bầu mất tự tin và khó chịu.
- Mối quan hệ thay đổi: mối quan hệ với chồng, gia đình, bạn bè có thể thay đổi, gây ra căng thẳng và sự cô đơn.
- Áp lực công việc: nếu phải tiếp tục làm việc, mẹ bầu có thể gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và gia đình.
- Thiếu ngủ: rối loạn giấc ngủ khiến mẹ bầu mệt mỏi, cáu kỉnh và khó tập trung.
- Lịch sử bệnh lý: những mẹ bầu có tiền sử trầm cảm, lo âu dễ bị stress hơn.
- Thiếu sự hỗ trợ: thiếu sự quan tâm, hỗ trợ và chia sẻ từ gia đình, bạn bè.
- Áp lực xã hội: những kỳ vọng quá cao về vai trò của người mẹ.
- Sự kiện tiêu cực: những sự kiện không mong muốn xảy ra trong cuộc sống.
Mẹ bị stress khi mang thai ảnh hưởng như thế nào đến mẹ và bé?
Ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ của người mẹ
Mặc dù nhiều người quan tâm đến tác động của stress đến thai nhi, nhưng chúng ta không nên quên rằng chính sức khỏe của người mẹ mới là yếu tố quyết định hàng đầu cho một thai kỳ khỏe mạnh.
Stress khi mang thai có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất của mẹ bầu, biểu hiện qua các triệu chứng như đau ngực, đau đầu, rối loạn tiêu hóa và thậm chí là các vấn đề về tim mạch.
Bên cạnh những thay đổi về thể chất, stress còn gây ra những rối loạn về tâm lý ở mẹ bầu, bao gồm cả rối loạn giấc ngủ, giảm trí nhớ, cảm xúc tiêu cực như lo lắng, sợ hãi, giận dữ và cả sự cô đơn.
Stress không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn làm thay đổi thói quen ăn uống của mẹ bầu. Một số người ăn quá nhiều, trong khi số khác lại mất cảm giác ngon miệng và bỏ bữa, dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa như đau dạ dày, viêm ruột kích thích…
Bên cạnh đó, nếu không được kiểm soát, stress có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ như sảy thai, sinh non và tiền sản giật, đe dọa đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
Ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của thai nhi
Mẹ bầu và thai nhi có một mối liên kết mật thiết. Khi mẹ bị stress trong lúc mang thai, sức khỏe tinh thần không ổn định sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của bé trong bụng. Những căng thẳng trong thai kỳ có thể để lại những hậu quả lâu dài cho sự phát triển của trẻ sau này. Não bộ của bé có thể không được phát triển đầy đủ, ảnh hưởng đến khả năng học tập, trí nhớ và các kỹ năng xã hội.
Khi mẹ bầu bị rối loạn ăn uống, thai nhi sẽ thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu để phát triển. Việc không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng sẽ khiến bé bị nhẹ cân và dễ mắc các bệnh lý liên quan đến suy dinh dưỡng.
Thai nhi 6 tháng tuổi đã có thể cảm nhận sâu sắc những cảm xúc của mẹ. Chính vì vậy, những lo lắng, căng thẳng của mẹ bầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển cảm xúc của bé, dẫn đến những rối loạn hành vi như tự kỷ, trầm cảm hoặc tăng động khi lớn lên.
Giấc ngủ của mẹ bầu và bé có một sự kết nối kỳ diệu. Khi mẹ bầu bị rối loạn giấc ngủ, đồng hồ sinh học của bé cũng bị ảnh hưởng, bé sẽ không được nghỉ ngơi đầy đủ, ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và trí não.
Bên cạnh đó, sự căng thẳng kéo dài ở mẹ bầu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi, bao gồm cả dị tật bẩm sinh.
Các giải pháp bảo vệ mẹ và bé khỏi tình trạng stress trong quá trình mang thai
Trên thực tế, mẹ bị stress khi mang thai là vấn đề phổ biến. Tuy nhiên, có nhiều cách để mẹ bầu giảm stress và bảo vệ sức khỏe của cả hai. Dưới đây là một số giải pháp hữu hiệu:
Chăm sóc bản thân
Chăm sóc bản thân bằng cách ngủ đủ giấc để phục hồi năng lượng và giảm căng thẳng. Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng và vitamin cần thiết cho cả mẹ và bé. Tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, bơi lội giúp tăng cường sức khỏe và giảm căng thẳng hiệu quả. Hoặc chủ động tìm những hoạt động mình yêu thích như nghe nhạc, đọc sách, tắm nước ấm để thư giãn.

Xây dựng mối quan hệ tích cực
Các mẹ bầu nên nói chuyện với chồng, bạn bè hoặc người thân về những lo lắng của mình, gặp gỡ những người mẹ tương lai khác để chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự hỗ trợ khi cần thiết. Nếu cảm thấy quá căng thẳng, hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ hoặc nhà tâm lý.

Quản lý thời gian hiệu quả
Việc quản lý thời gian cũng góp phần kiểm soát được các nhiệm vụ hàng ngày, từ đó tránh rơi vào cảm giác quá tải dẫn đến căng thẳng. Bên cạnh đó mẹ bầu cũng nên tìm hiểu kiến thức về quá trình mang thai nhằm hiểu rõ hơn về những thay đổi của cơ thể và chuẩn bị tâm lý tốt hơn.

Thực hành các kỹ thuật thư giãn
Việc thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu, tập yoga cũng cải thiện đáng kể sức khỏe tinh thần của mẹ bầu. Từ đó giúp mẹ bầu luôn cảm thấy thoải mái, giảm thiểu tối đa tình trạng căng thẳng do quá trình mang thai gây ra.

Tạo môi trường sống thoải mái
Một không gian sống ngăn nắp, sạch sẽ và gọn gàng sẽ khiến mẹ bầu cảm thấy thoải mái hơn. Kết hợp với việc nghe những bài nhạc nhẹ nhàng hoặc đọc những cuốn sách yêu thích cũng giúp mẹ bầu được thư giãn trong thời kỳ mang thai.

Tuy nhiên nếu bạn cảm thấy quá căng thẳng và không thể tự mình kiểm soát, hãy tìm đến sự giúp đỡ của các chuyên gia. Họ sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp phù hợp nhất.
Tình trạng mẹ bị stress khi mang thai có thể được kiểm soát tốt nếu mẹ bầu chủ động trang bị đầy đủ kiến thức từ sớm và nghiêm túc thực hiện theo lời khuyên của các chuyên gia. Đừng ngần ngại chia sẻ những khó khăn của mình để nhận được sự hỗ trợ cần thiết. Đừng quên theo dõi các bài viết của Tiki Blog để biến thai kỳ trở thành một hành trình tuyệt vời, các mẹ bầu nhé!
Tham khảo thêm về các bài viết khác dành cho mẹ bầu:
1. Hướng dẫn giảm stress khi mang thai hiệu quả cho mẹ bầu
2. Tình trạng stress khi mang thai gây ra hậu quả gì?
3. Hướng dẫn chăm sóc bé sơ sinh dưới 1 tháng tuổi đúng cách