Top 7 sách lập trình C cho người mới bắt đầu nên đọc

Bước vào thế giới lập trình, việc chọn ngôn ngữ đầu tiên giống như xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp lập trình. Dù có nhiều lựa chọn như Python hay Java thì C vẫn là một tượng đài không thể thiếu.

Tuy nhiên, hành trình học C không hề dễ dàng và cuốn sách lập trình C bạn chọn sẽ ảnh hưởng lớn đến quá trình học. Tiki Blog đã tổng hợp và đánh giá top 7 cuốn sách lập trình C cho người mới bắt đầu, giúp bạn tìm được tài liệu phù hợp để xây dựng nền tảng vững chắc.

Những điểm chính:

• Ngôn ngữ C là nền tảng cho nhiều ngôn ngữ hiện đại, giúp hiểu sâu về máy tính và rèn luyện tư duy lập trình logic, chặt chẽ.
• Chọn sách cần dựa trên tiêu chí: Nội dung logic, ví dụ minh họa rõ ràng, có bài tập thực hành và tác giả uy tín.
• Có nhiều loại sách phù hợp từng người: Từ kinh điển (“K&R”), trực quan (“Head First C”) đến các giáo trình tiếng Việt bài bản, chi tiết.
• Học lập trình C hiệu quả đòi hỏi phải thực hành liên tục: tự tay gõ lại code, thử nghiệm và giải nhiều bài tập.
• Ngoài sách lý thuyết, bạn nên kết hợp sách chuyên về bài tập thực hành để mài giũa kỹ năng và tư duy giải quyết vấn đề.

1. Tại sao người mới nên bắt đầu với ngôn ngữ lập trình C?

Trước khi khám phá từng cuốn sách, hãy cùng làm rõ vì sao C, một ngôn ngữ ra đời từ những năm 70, vẫn là lựa chọn cho người nhập môn trong kỷ nguyên số. Đây không phải là lựa chọn lỗi thời, mà là bước đi chiến lược để xây dựng tư duy lập trình đỉnh cao.

1.1. Nền tảng của mọi ngôn ngữ hiện đại

C được mệnh danh là “ngôn ngữ mẹ” của thế giới lập trình. Rất nhiều ngôn ngữ phổ biến ngày nay như C++, C#, Java, Python, PHP… đều được viết bằng C hoặc có cú pháp chịu ảnh hưởng sâu sắc từ C. Nắm vững C, bạn sẽ thấy việc học các ngôn ngữ khác trở nên dễ dàng và trực quan hơn rất nhiều.

1.2. Hiểu sâu về cách máy tính hoạt động

Không giống các ngôn ngữ bậc cao che giấu đi sự phức tạp, C cho phép bạn tương tác trực tiếp với bộ nhớ máy tính thông qua các khái niệm như con trỏ, cấp phát bộ nhớ động. Dù có phần khó nhằn, chính điều này lại giúp bạn hiểu rõ bản chất của việc lưu trữ dữ liệu, quản lý tài nguyên, đây cũng là những kiến thức vô giá để viết code tối ưu sau này.

1.3. Rèn luyện tư duy lập trình logic và chặt chẽ

C là ngôn ngữ có cấu trúc, đòi hỏi người viết phải tuân thủ kỷ luật và suy nghĩ logic, rành mạch. Việc phải tự tay quản lý mọi thứ thay vì dựa vào các cơ chế tự động rèn cho bạn một tư duy lập trình tỉ mỉ, chặt chẽ, một kỹ năng mềm cực kỳ quan trọng cho sự nghiệp lâu dài.

2. Tiêu chí chọn sách lập trình C cho người mới bắt đầu

Quyển sách tốt không chỉ nằm ở tên tuổi tác giả mà còn ở cách dẫn dắt người đọc. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng bạn nên cân nhắc khi lựa chọn giáo trình cho mình tại các nhà sách trực tuyến uy tín như Tiki.

2.1. Nội dung trình bày logic, đi từ cơ bản đến nâng cao

Sách phải có lộ trình rõ ràng, bắt đầu từ những khái niệm đơn giản nhất như biến, kiểu dữ liệu, toán tử, rồi mới đến các cấu trúc điều khiển, vòng lặp, hàm, mảng, chuỗi và cuối cùng là các chủ đề phức tạp như con trỏ, cấu trúc, file. Cấu trúc hợp lý giúp bạn không bị ngợp kiến thức.

2.2. Ví dụ minh họa rõ ràng, code chạy được

Lý thuyết suông sẽ rất khó hiểu. Quyển sách hay phải có nhiều ví dụ code minh họa cho từng khái niệm. Quan trọng hơn, các đoạn code này phải được kiểm tra cẩn thận, đảm bảo bạn có thể gõ lại và chạy thành công trên máy tính của mình. Đây là cách học qua thực hành hiệu quả nhất.

2.3. Có bài tập thực hành và lời giải tham khảo

Học đi đôi với hành. Sách cần có hệ thống bài tập sau mỗi chương để bạn tự kiểm tra kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề. Lý tưởng nhất là sách có kèm theo gợi ý hoặc lời giải chi tiết để bạn đối chiếu và học hỏi từ những lỗi sai của mình.

2.4. Tác giả và nhà xuất bản uy tín

Hãy ưu tiên những cuốn sách được viết bởi các chuyên gia, giảng viên có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành hoặc được xuất bản bởi các đơn vị uy tín như NXB Khoa học và Kỹ thuật, NXB Bách Khoa… Điều này đảm bảo tính chính xác và chất lượng của nội dung. Khi mua sách trên Tiki, bạn có thể dễ dàng xem thông tin nhà phát hành và an tâm với cam kết sách chính hãng 100%.

3. Top 7 cuốn sách lập trình C cho người mới bắt đầu không thể bỏ lỡ

Dưới đây là danh sách được chắt lọc kỹ lưỡng, phù hợp với nhiều phong cách học tập khác nhau, từ người yêu thích sự kinh điển đến ai cần cách tiếp cận trực quan, sinh động.

3.1. The C Programming Language (Ngôn Ngữ Lập Trình C) – Brian W. Kernighan và Dennis M. Ritchie

Sách được viết bởi chính cha đẻ của ngôn ngữ C – Dennis Ritchie và đồng nghiệp Brian Kernighan. Cuốn sách này còn là tài liệu chuẩn mực và chính xác nhất về C. Sách trình bày ngôn ngữ một cách súc tích, ngắn gọn nhưng vô cùng sâu sắc.

Phong cách viết của K&R không “cầm tay chỉ việc” mà tập trung vào việc truyền đạt bản chất và tinh thần của ngôn ngữ. Mỗi khái niệm được giải thích ngắn gọn, đi kèm với những ví dụ code kinh điển. Đọc quyển sách này còn là cách tư duy như lập trình viên thực thụ.

• Dành cho ai: Người muốn học hỏi từ cội nguồn, có thiên hướng tự học và không ngại thử thách. Đây là cuốn sách gối đầu giường của mọi thế hệ lập trình viên.
• Ưu điểm:
  • Nội dung chuẩn mực, được viết bởi chính tác giả ngôn ngữ.
  • Vô cùng súc tích, đi thẳng vào vấn đề.
  • Giúp xây dựng nền tảng tư duy lập trình hệ thống cực kỳ vững chắc.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Ngôn ngữ khá cô đọng và hàn lâm, có thể gây khó khăn cho người mới bắt đầu hoàn toàn.
  • Cần kết hợp với các nguồn tài liệu khác để có thêm bài tập và giải thích chi tiết hơn.

3.2. Head First C – David Griffiths và Dawn Griffiths

Nếu K&R là giáo sư uyên bác thì Head First C lại giống người bạn đồng hành thông minh và hài hước. Thuộc series “Head First” nổi tiếng, cuốn sách này phá vỡ hoàn toàn lối mòn của sách kỹ thuật thông thường. Sách sử dụng vô số hình ảnh, biểu đồ, câu chuyện, câu đố và các đoạn hội thoại dí dỏm để giải thích các khái niệm phức tạp.

Phương pháp của “Head First C” dựa trên khoa học nhận thức, giúp kiến thức đi vào não bộ của bạn một cách tự nhiên và bền vững. Bạn sẽ học về con trỏ qua câu chuyện về những kẻ săn lùng kho báu, tìm hiểu về quản lý bộ nhớ qua các trò chơi… Đây là lựa chọn tuyệt vời để bạn có khởi đầu đầy hứng khởi với C.

• Dành cho ai: Người học theo phong cách trực quan, những ai dễ buồn ngủ với sách giáo khoa truyền thống và cần phương pháp học tập vui nhộn, sáng tạo.
• Ưu điểm:
  • Phương pháp tiếp cận độc đáo, trực quan, dễ tiếp thu.
  • Nội dung trình bày sáng tạo, không gây nhàm chán.
  • Tập trung vào việc hiểu sâu bản chất vấn đề thay vì chỉ học thuộc cú pháp.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Phong cách trình bày có thể không phù hợp với những người thích kiểu học thuật nghiêm túc.
  • Sách khá dày do có nhiều hình ảnh và khoảng trắng.

3.3. Giáo trình Kỹ thuật lập trình C căn bản và nâng cao – Phạm Văn Ất

Đây là một trong những giáo trình lập trình C kinh điển và được sử dụng rộng rãi tại nhiều trường đại học ở Việt Nam. Giáo trình Kỹ thuật lập trình C căn bản và nâng cao được biên soạn bởi các giảng viên có nhiều năm kinh nghiệm nên nội dung được trình bày rất logic, hệ thống và bám sát chương trình đào tạo chính quy.

Sách đi từ những kiến thức cơ bản nhất đến các chủ đề nâng cao, mỗi phần đều có lý thuyết chi tiết, ví dụ minh họa và hệ thống bài tập phong phú. Ngôn ngữ trình bày mạch lạc, rõ ràng, phù hợp với văn phong của người Việt, giúp bạn dễ dàng nắm bắt kiến thức mà không gặp rào cản về ngoại ngữ.

• Dành cho ai: Sinh viên các ngành Công nghệ thông tin, kỹ thuật tại Việt Nam hoặc người cần tài liệu có cấu trúc bài bản theo chuẩn chương trình đại học.
• Ưu điểm:
  • Cấu trúc chuẩn mực, bám sát chương trình đào tạo đại học.
  • Hệ thống bài tập đa dạng, có cả cơ bản và nâng cao.
  • Được viết bởi tác giả Việt Nam, dễ đọc, dễ hiểu.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Phong cách trình bày theo kiểu giáo trình truyền thống, ít hình ảnh minh họa.

Mua ngay với mức giá tốt tại Tiki:

Giáo Trình Kỹ Thuật Lập Trình C Căn Bản Và Nâng Cao

139.986 ^₫

Giao thứ 2, 13/10

Xem ngay

3.4. Lập trình với C – Nguyễn Bá Cường, Bùi Thu Trang

Đây là một lựa chọn tuyệt vời khác trong số các sách C cho beginner được viết bởi tác giả Việt. Điểm mạnh của cuốn sách này nằm ở cách diễn giải vô cùng chi tiết và từ tốn. Tác giả không giả định người đọc đã có kiến thức nền tảng nào mà giải thích mọi thứ từ con số không.

Mỗi chương đều được chia thành các mục nhỏ, mỗi mục giải quyết vấn đề cụ thể, đi kèm với nhiều ví dụ code được phân tích từng dòng lệnh. Đặc biệt, sách có nhiều bài tập thực hành được sắp xếp từ dễ đến khó, giúp bạn củng cố kiến thức hiệu quả ngay sau khi học lý thuyết.

• Dành cho ai: Những người mới hoàn toàn, cần sách tiếng Việt “cầm tay chỉ việc” với giải thích cặn kẽ và ví dụ gần gũi.
• Ưu điểm:
  • Giải thích cực kỳ chi tiết, phù hợp cho người chưa biết gì về lập trình.
  • Ví dụ đa dạng và được phân tích kỹ lưỡng.
  • Hệ thống bài tập thực hành tốt, giúp củng cố kiến thức.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Vì quá chi tiết nên có thể hơi dài dòng với người đã có chút nền tảng.

3.5. Programming in ANSI C – E. Balagurusamy

Programming in ANSI C là một trong những cuốn sách lập trình C bán chạy và được đánh giá cao nhất, đặc biệt phổ biến trong môi trường học thuật quốc tế. Tác giả E. Balagurusamy có khả năng trình bày các chủ đề phức tạp một cách đơn giản và dễ hiểu.

Cuốn sách này rất mạnh về cấu trúc. Mỗi chương bắt đầu bằng việc giới thiệu các khái niệm, theo sau là các chương trình ví dụ được giải thích rõ ràng và kết thúc bằng bản tóm tắt cùng bộ câu hỏi ôn tập cũng như bài tập lập trình. Cách tiếp cận có phương pháp này giúp người học tự đánh giá và củng cố kiến thức một cách hiệu quả.

• Dành cho ai: Người học muốn một tài liệu tiếng Anh chuẩn mực nhưng dễ tiếp cận hơn “K&R”, tìm kiếm sự cân bằng giữa lý thuyết và thực hành.
• Ưu điểm:
  • Ngôn ngữ Anh văn tự nhiên, dễ đọc.
  • Cấu trúc sách rất khoa học, hỗ trợ tốt cho việc tự học.
  • Bao quát toàn diện các khía cạnh của ngôn ngữ C chuẩn ANSI.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Một số ví dụ có thể hơi mang tính học thuật.
  • Yêu cầu khả năng đọc hiểu tiếng Anh ở mức cơ bản.

3.6. Kỹ Thuật Lập Trình C: 230 Bài Tập Thực Hành – Dương Thiên Tử

Học lý thuyết mà không thực hành thì cũng như học vẹt. Cuốn sách của tác giả Dương Thiên Tử tập trung hoàn toàn vào việc cung cấp kho tàng bài tập khổng lồ, được chọn lọc và sắp xếp có hệ thống. Sách bao gồm 230 bài tập bao quát mọi chủ đề của lập trình C và cấu trúc dữ liệu cơ bản.

Mỗi bài tập còn đi kèm với phân tích, gợi ý thuật toán và code giải mẫu. Giải quyết hết các bài tập trong sách này, bạn không chỉ thành thạo cú pháp C mà còn nâng cao đáng kể khả năng phân tích vấn đề và thiết kế giải thuật.

• Dành cho ai: Người đã nắm được lý thuyết cơ bản và cần quyển sách chuyên về bài tập để mài giũa kỹ năng, luyện tập tư duy giải quyết vấn đề.
• Ưu điểm:
  • Số lượng bài tập cực kỳ phong phú và đa dạng.
  • Bài tập được sắp xếp theo trình tự logic, từ dễ đến khó.
  • Có lời giải và phân tích chi tiết, giúp người học tự sửa lỗi và tiến bộ.
• Điểm cần cân nhắc: Đây là sách bài tập, không phải sách giáo khoa. Cần học lý thuyết từ một cuốn sách khác trước khi sử dụng.

3.7. Let Us C – Yashavant Kanetkar

Let Us C là quyển sách cực kỳ nổi tiếng, đặc biệt tại thị trường châu Á. Điểm khác biệt là nằm ở cách tác giả Yashavant Kanetkar giải quyết các vấn đề. Thay vì chỉ trình bày lý thuyết, ông thường đặt ra các câu hỏi “Tại sao?”, “Điều gì sẽ xảy ra nếu?” để kích thích tư duy phản biện của người đọc.

Cuốn sách giải thích các khái niệm phức tạp như con trỏ, cấu trúc, liên kết file… qua những ví dụ đời thường và các đoạn code ngắn gọn, tập trung vào điểm mấu chốt. Phần cuối mỗi chương luôn có bộ bài tập thực hành chất lượng, giúp bạn kiểm tra lại độ thấm kiến thức của mình.

• Dành cho ai: Người học cần một cách tiếp cận tập trung vào việc giải mã các khái niệm khó một cách thực tế và trực diện.
• Ưu điểm:
  • Phong cách giải thích độc đáo, tập trung vào “lý do” đằng sau mỗi khái niệm.
  • Làm sáng tỏ nhiều chủ đề khó trong lập trình C.
  • Bài tập thực hành ở cuối mỗi chương rất hữu ích.
• Điểm cần cân nhắc:
  • Cần khả năng đọc tiếng Anh.
  • Một số người đọc thấy phong cách hỏi-đáp hơi khác so với sách giáo khoa truyền thống.

4. Lời khuyên để học lập trình C hiệu quả từ sách

Để biến kiến thức trên giấy thành kỹ năng thực thụ, bạn cần có một phương pháp học tập chủ động.

4.1. Đừng chỉ đọc, hãy gõ lại từng dòng code

Đây là quy tắc vàng. Việc tự tay gõ lại từng ví dụ trong sách giúp cơ bắp và não bộ của bạn ghi nhớ cú pháp. Bạn sẽ phát hiện ra các lỗi sai ngớ ngẩn và học cách sửa nhanh chóng.

4.2. Thử nghiệm và “phá” code

Sau khi gõ lại code mẫu và chạy thành công, đừng dừng lại ở đó. Hãy thử thay đổi một vài giá trị, một vài dòng lệnh và xem kết quả ra sao. “Điều gì sẽ xảy ra nếu mình thay đổi dấu > thành <?”. Chính việc thử nghiệm này giúp bạn hiểu sâu sắc ý nghĩa của từng câu lệnh.

4.3. Kết hợp sách với các nguồn học liệu online

Sách cung cấp kiến thức nền tảng có hệ thống, còn các nguồn online như YouTube, Stack Overflow, các diễn đàn lập trình lại đem đến những giải thích trực quan hoặc lời giải cho các vấn đề cụ thể bạn gặp phải. Hãy kết hợp cả hai để có trải nghiệm học tập toàn diện nhất.

4.4. Kiên trì là chìa khóa

Học lập trình C sẽ có những lúc bạn cảm thấy nản lòng, đặc biệt khi đối mặt với các khái niệm như con trỏ. Hãy nhớ rằng ai cũng từng trải qua giai đoạn đó. Điều quan trọng là sự kiên trì, học mỗi ngày một ít và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần.

5. Bảng so sánh nhanh các đầu sách lập trình C

Để giúp bạn dễ dàng hơn trong việc lựa chọn, dưới đây là bảng tổng hợp và so sánh nhanh 7 cuốn sách được đề cập trong bài viết:

6. Mua sách lập trình C chính hãng, giá tốt ở đâu?

Việc tìm được ấn phẩm chất lượng, in ấn rõ ràng và đảm bảo là sách bản quyền là vô cùng quan trọng. Một cuốn sách lậu với chất lượng in kém, mờ chữ, thiếu trang không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả học tập của bạn. Hiểu được điều đó, Tiki.vn tự hào là nhà sách trực tuyến uy tín, đem đến cho bạn sự an tâm tuyệt đối.

Khi chọn mua sách lập trình trên Tiki, bạn sẽ luôn được đảm bảo:

• Cam kết 100% sách chính hãng: Mọi cuốn sách đều được cung cấp bởi Tiki Trading hoặc các nhà phát hành uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tiki cam kết hoàn tiền 200% nếu phát hiện hàng giả.
• Dịch vụ khách hàng vượt trội: Bạn được quyền mở hộp kiểm tra khi nhận hàng để đảm bảo sách đúng mẫu mã, không bị hư hỏng. Chính sách đổi trả miễn phí linh hoạt giúp bạn hoàn toàn yên tâm nếu có bất kỳ vấn đề nào phát sinh.
• Trải nghiệm tiện lợi: Với dịch vụ giao hàng nhanh TikiNOW, bạn có thể nhận được cuốn sách mình mong chờ chỉ trong vài giờ. Ngoài ra, dịch vụ bọc sách Bookcare giúp bảo vệ “người bạn đồng hành” của bạn luôn mới đẹp.

7. Các câu hỏi thường gặp về sách lập trình C

7.1. Học C xong có thể làm được gì?

Nắm vững C mở ra cho bạn rất nhiều cánh cửa sự nghiệp. Bạn có thể làm việc trong các lĩnh vực đòi hỏi hiệu năng cao và tương tác sâu với phần cứng như:

• Lập trình nhúng (Embedded Systems): Phát triển firmware cho các thiết bị điện tử, vi điều khiển, IoT.
• Phát triển hệ điều hành, trình biên dịch: C là ngôn ngữ cốt lõi để xây dựng các hệ thống nền tảng này.
• Phát triển game: Nhiều game engine hiệu năng cao vẫn sử dụng C/C++ làm ngôn ngữ chính.
• Lập trình hệ thống, mạng: Xây dựng các ứng dụng mạng, driver thiết bị.

7.2. Nên học C hay C++ trước?

Lời khuyên phổ biến là nên học C trước. C đơn giản hơn, giúp bạn tập trung vào các khái niệm lập trình nền tảng nhất (biến, hàm, vòng lặp, con trỏ) mà không bị phân tâm bởi các tính năng phức tạp của lập trình hướng đối tượng trong C++. Khi đã có nền tảng C vững chắc, việc chuyển sang học C++ trở nên dễ dàng và có chiều sâu hơn rất nhiều.

7.3. Ngoài sách, có thể học lập trình C ở đâu khác?

Sách cung cấp kiến thức nền tảng một cách hệ thống, nhưng bạn nên kết hợp với các nguồn tài liệu khác để việc học hiệu quả hơn:

• Các khóa học online: Các nền tảng như Coursera, Udemy, edX có nhiều khóa học lập trình C từ cơ bản đến nâng cao.
• Kênh YouTube: Nhiều kênh uy tín cung cấp các video bài giảng trực quan, dễ hiểu.
• Diễn đàn và cộng đồng: Stack Overflow là nơi bạn có thể đặt câu hỏi khi gặp lỗi, còn các diễn đàn như Reddit (r/C_Programming) là nơi để thảo luận và học hỏi kinh nghiệm.

7.4. Mua sách trên Tiki có đảm bảo là phiên bản mới nhất không?

Tiki luôn cố gắng cập nhật các phiên bản sách mới nhất từ các nhà xuất bản. Trong phần “Thông tin chi tiết” của mỗi sản phẩm sách, bạn có thể xem rõ thông tin về năm xuất bản, lần tái bản. Điều này giúp bạn đưa ra quyết định chính xác và đảm bảo mình đang học trên  tài liệu cập nhật và phù hợp nhất.

Xem thêm:

• Sách hay về học ngoại ngữ: 7 cuốn thay đổi tư duy, chinh phục ngôn ngữ
• Top 10 sách hay về kỷ luật bản thân: Mở khóa tự do, bứt phá giới hạn
• Top 10 cuốn sách khoa học hay nhất: Khám phá vũ trụ và con người

Hành trình chinh phục ngôn ngữ lập trình C là cuộc đầu tư xứng đáng cho tương lai của bất kỳ ai đam mê công nghệ. Chọn được sách phù hợp chính là tìm được người dẫn đường tin cậy. Hy vọng danh sách trên giúp bạn đưa ra lựa chọn sáng suốt và Tiki.vn luôn sẵn sàng mang đến cho bạn sách chất lượng 100% chính hãng. Hãy chọn cho mình một cuốn và bắt đầu viết nên những dòng code của riêng mình ngay hôm nay nhé!