Những chứng bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé mà còn gây lo lắng cho các bậc cha mẹ. Việc hiểu rõ các triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa các bệnh thường gặp này sẽ giúp ba mẹ chăm sóc bé yêu tốt hơn, đồng thời góp phần đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho trẻ trong những năm tháng đầu đời.
Xem thêm: Các bệnh da liễu ở trẻ sơ sinh và cách điều trị
Các chứng bệnh, bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh
Trong những tháng đầu đời, trẻ sơ sinh thường phải đối mặt với nhiều chứng bệnh thường gặp như sốt, ho, cảm lạnh, tiêu chảy và dị ứng. Để bảo vệ sức khỏe cho trẻ, việc nắm rõ các triệu chứng và cách xử lý là rất cần thiết. Dưới đây là tổng hợp các bệnh trẻ em thường mắc trong giai đoạn sơ sinh mà ba mẹ nên hết sức lưu tâm.
Viêm phổi
Viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tháng tuổi. Theo thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 2,9 triệu trẻ mắc viêm phổi, trong đó khoảng 4.000 trường hợp tử vong do bệnh này.
- Triệu chứng: Sốt cao, khó thở, ho, mệt mỏi, bú kém.
- Nguyên nhân: Nhiễm vi khuẩn hoặc virus gây viêm phổi, thường là do cảm lạnh không được điều trị kịp thời.
- Cách điều trị: Đưa bé đến bác sĩ ngay để được thăm khám và kê đơn thuốc nếu cần thiết. Tiến hành điều trị tại bệnh viện nếu bệnh tiến triển nặng.
Vàng da
Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng da và mắt có màu vàng, do tích tụ bilirubin trong máu. Điều này thường xảy ra do gan của trẻ chưa hoàn thiện khả năng xử lý bilirubin phổ biến trong những ngày đầu sau sinh.
- Triệu chứng: Da và mắt bé chuyển màu vàng, thường xuất hiện từ 2-3 ngày sau sinh.
- Nguyên nhân: Do bilirubin – chất được tạo ra khi tế bào hồng cầu bị phá hủy, tích tụ trong máu. Gan của bé chưa đủ phát triển để loại bỏ bilirubin hiệu quả.
- Cách điều trị: Đối với vàng da nhẹ, mẹ có thể cho bé tắm nắng sớm. Trong trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định chiếu đèn hoặc truyền máu.
Cảm lạnh và ho
Cảm lạnh và ho là những bệnh phổ biến ở trẻ sơ sinh, thường do virus gây ra. Mặc dù cảm lạnh thường tự khỏi trong vài ngày, nhưng nếu triệu chứng kéo dài hoặc trở nặng, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Triệu chứng: Chảy nước mũi, ho, nghẹt mũi, có thể sốt nhẹ.
- Nguyên nhân: Hệ miễn dịch còn yếu, dễ bị nhiễm virus cảm lạnh từ người lớn.
- Cách điều trị: Giữ ấm cho bé, cho bú thường xuyên, sử dụng máy tạo độ ẩm và hút mũi nhẹ nhàng để thông mũi.
Tiêu chảy
Tiêu chảy là bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh mà ba mẹ nên lưu ý. Theo thống kê, trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi có nguy cơ mắc tiêu chảy cao hơn. Phụ huynh cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời để ngăn chặn những nguy hiểm mà bệnh có thể gây ra cho sức khỏe của trẻ.
- Triệu chứng: Đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, có thể kèm theo sốt và mất nước.
- Nguyên nhân: Thường do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc do không hợp với sữa công thức.
- Cách điều trị: Cho trẻ uống nhiều nước, bù điện giải, tránh thức ăn không hợp với dạ dày của trẻ và đưa trẻ đi khám nếu triệu chứng nặng.
Rôm sảy
Rôm sảy là bệnh ngoài da thường gặp ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong mùa hè nóng bức.
- Triệu chứng: Mụn đỏ nhỏ xuất hiện nhiều ở lưng, ngực và cổ, gây ngứa ngáy khó chịu.
- Nguyên nhân: Nhiệt độ nóng ẩm khiến lỗ chân lông bị bít tắc.
- Cách điều trị: Giữ cho bé mát mẻ, vệ sinh da sạch sẽ, mặc quần áo thoáng mát và sử dụng phấn rôm nếu cần.
Táo bón
Táo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng khó khăn trong việc đại tiện, tần suất đi ngoài không đều, thấp hơn so với bình thường, gây ra khó chịu cho trẻ.
- Triệu chứng: Đi tiêu khó khăn, phân cứng, trẻ khó chịu, có thể bỏ bú.
- Nguyên nhân: Thiếu chất xơ, mất nước, hoặc do sữa công thức khó tiêu.
- Cách điều trị: Cho bé uống nhiều nước, massage bụng bé nhẹ nhàng và nếu cần thiết thì hãy thay đổi loại sữa công thức.
Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên
Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên là tình trạng viêm nhiễm ở các bộ phận như mũi, họng và xoang.
- Triệu chứng: Sốt, chảy nước mũi, ho, có thể kèm theo khò khè.
- Nguyên nhân: Thường do virus hoặc vi khuẩn gây viêm đường hô hấp.
- Cách điều trị: Giữ ấm cơ thể, đảm bảo bé uống đủ nước và vệ sinh mũi sạch sẽ. Với trường hợp nặng thì ba mẹ cần đưa bé đến bác sĩ.
Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng thức ăn và axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác khó chịu và có thể dẫn đến ho, nôn trớ, hoặc đau ngực.
- Triệu chứng: Nôn trớ sau khi bú, ho, nấc cụt thường xuyên, khó chịu khi ăn.
- Nguyên nhân: Van dạ dày chưa phát triển hoàn thiện, dẫn đến sữa dễ trào ngược lên thực quản.
- Cách điều trị: Cho bé bú ít một, chia thành nhiều lần trong ngày và giữ bé ở tư thế thẳng đứng sau khi ăn. Nếu trào ngược nặng thì có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng thuốc.
Nấc cục
Nấc cục là hiện tượng co thắt không tự chủ của cơ hoành, gây ra âm thanh nấc đặc trưng.
- Triệu chứng: Bé phát ra âm thanh nấc liên tục, thường sau khi ăn hoặc khi nhiệt độ thay đổi đột ngột.
- Nguyên nhân: Thay đổi nhiệt độ, ăn quá nhanh hoặc nuốt phải không khí khi bú.
- Cách điều trị: Giữ bé ở tư thế thẳng đứng sau khi ăn, giúp bé ợ hơi và tránh để bé ăn quá nhanh.
Hăm tã
Hăm tã là tình trạng da xung quanh bộ phận sinh dục hoặc mông của trẻ bị nổi mẩn đỏ. Nếu không được chú ý và điều trị kịp thời, hăm tã có thể dẫn đến bệnh nấm men Candida và nhiễm trùng da.
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
Giao siêu tốc 2h
Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ (1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con)
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ
1001 Vấn Đề Nuôi Dạy Con - Các Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ - Triệu Linh Linh
Combo Các Bệnh Thường Gặp (5 Cuốn)
Combo Các Bệnh Thường Gặp (5 Cuốn)
Bộ Sách Các Bệnh Thường Gặp (Bộ 5 Cuốn)
Hướng Dẫn Chẩn Đoán Và Điều Trị Một Số Bệnh Thường Gặp Ở Trẻ Em
Phổ Biến Kiến Thức Nhi Khoa - Các Bệnh Trẻ Em Thường Gặp
- Triệu chứng: Da vùng mông, bẹn đỏ ửng, nổi mẩn, có thể bong tróc da và gây khó chịu cho bé.
- Nguyên nhân: Da tiếp xúc lâu với ẩm ướt từ nước tiểu và phân, gây kích ứng.
- Cách điều trị: Thay tã thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ, và bôi kem chống hăm sau khi lau khô. Chọn tã thoáng mát để giảm nguy cơ hăm.
Viêm kết mạc (đau mắt đỏ)
Viêm kết mạc, hay còn gọi là đau mắt đỏ là bệnh thường gặp ở trẻ em. Tình trạng này thường tự khỏi trong vài ngày nhưng có thể lây lan nhanh chóng, vì vậy cần giữ vệ sinh tốt.
- Triệu chứng: Mắt đỏ, sưng, tiết nhiều nước mắt, có thể xuất hiện ghèn.
- Nguyên nhân: Nhiễm khuẩn hoặc virus, thường lây qua tiếp xúc trực tiếp.
- Cách điều trị: Vệ sinh mắt bằng nước muối sinh lý, tránh để bé dụi mắt và sử dụng khăn riêng. Nếu triệu chứng nặng, nên đưa bé đi khám.
Nước Giải Khát WoongJin Nước Quýt (180ml)
Nước Giải Khát Nước Táo Woongjin (180ml)
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 350ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/13/09/59/c29569678fbca8a744aaed58c1d862da.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 350ml
Thùng 24 Chai Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa 300ml - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 520ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/ed/42/45/9b8c6740fb1cfdcec95f648e3ae929cd.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 520ml
Thùng 20 Chai Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa 680ml - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 12 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 1.5L](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/9c/b6/10/aa0e380b30a19377476dddff2168dbb1.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 12 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 1.5L
![[QUÀ TẶNG] Thùng 24 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 520ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/6c/ff/00/7edccc5d0945af9104c541a4282faba8.jpg)
[QUÀ TẶNG] Thùng 24 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 520ml
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 520ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/95/82/8b/5a8574713ae9582a998d4b21f551b4e0.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 520ml
![[HOÀN VỎ 20K] COMBO 2 BÌNH - Nước uống tinh khiết WOW / Nước kiềm đóng bình FOY 19L - 2IN1](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/a3/a8/20/912fec72a3f7e3b582d04ce099d8f8c4.jpg)
[HOÀN VỎ 20K] COMBO 2 BÌNH - Nước uống tinh khiết WOW / Nước kiềm đóng bình FOY 19L - 2IN1
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 4 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 5L](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/be/4c/12/d8789792b73c909d7e188ee01013478b.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 4 Chai Nước kiềm FOY Artist Series 2024 loại 5L
Thùng 24 chai Nước Khoáng Tăng Lực sumo Nguyên Bản 200ml
![[ĐẤU GIÁ] Nước uống tinh khiết WOW / Nước kiềm đóng bình FOY 19L - 2IN1](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/a3/a8/20/4c5f24d874c553c02a77350181aacab9.jpg)
[ĐẤU GIÁ] Nước uống tinh khiết WOW / Nước kiềm đóng bình FOY 19L - 2IN1
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Thùng 20 chai 500ml)
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (6 chai 500ml)
Nước Trái Cây Minh Trung thùng 24 lon - NUOCTRAICAY24
Nước Giải Khát Vị Soda LC Milkis (250ml)
Nước Trái Cây Tươi Minh Trung lốc 12 lon - NUOCTRAICAY 12
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Bình vòi 19l)
![[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 250ml](https://salt.tikicdn.com/cache/280x280/ts/product/11/58/43/2a7ef175553c101813c13fcfd0add367.jpg)
[MUA 3 TẶNG 2] Thùng 24 Chai Nước tinh khiết WOW loại 250ml
Nước kiềm Ichico Ph 9.5+ (Bình úp 19l)
Thùng 24 Chai Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa 450ml - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
Nước Giải Khát Minh Trung đồ uống các loại combo 12 lon
Thùng 12 Chai Nước Uống Ion Kiềm Cao Cấp Đóng Chai Fujiwa 1250ml - Nước uống Detox với Công Nghệ Điện Phân Ion Kiềm
Bệnh chàm (viêm da cơ địa)
Bệnh chàm (viêm da cơ địa) là tình trạng viêm da mãn tính, thường gây ra ngứa, đỏ và khô da. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường gặp ở trẻ em.
- Triệu chứng: Da khô, ngứa, có thể nổi mẩn đỏ, thường xuất hiện ở mặt và tay chân.
- Nguyên nhân: Dị ứng với thực phẩm, bụi bẩn hoặc do cơ địa dễ bị kích ứng.
- Cách điều trị: Sử dụng kem dưỡng ẩm, tránh xa các yếu tố gây dị ứng và không tắm cho bé quá lâu trong nước nóng. Trường hợp nặng có thể cần kem bôi theo chỉ định bác sĩ.
Nhiễm nấm Candida ở miệng
Nhiễm nấm Candida ở miệng, còn gọi là tưa miệng, là tình trạng nhiễm trùng do nấm Candida gây ra. Đây là bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Triệu chứng: Xuất hiện các mảng trắng trong miệng, lưỡi và vòm họng của bé.
- Nguyên nhân: Nhiễm nấm Candida, thường gặp khi bé bú sữa mẹ hoặc do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
- Cách điều trị: Vệ sinh miệng bé hàng ngày, có thể dùng thuốc chống nấm theo chỉ định của bác sĩ nếu tình trạng nặng.
Thiếu máu
Thiếu máu ở trẻ em là tình trạng lượng hồng cầu hoặc hemoglobin trong máu thấp, dẫn đến giảm khả năng vận chuyển oxy đến các mô.
- Triệu chứng: Da nhợt nhạt, bé mệt mỏi, kém hoạt bát, chán ăn.
- Nguyên nhân: Do chế độ ăn thiếu sắt hoặc do thiếu sắt từ trong thai kỳ.
- Cách điều trị: Cho bé ăn thêm thực phẩm giàu sắt (nếu bé đã bắt đầu ăn dặm) hoặc bổ sung sắt theo chỉ dẫn bác sĩ.
Thủy đậu
Theo thống kê, trẻ em dưới 15 tuổi có nguy cơ mắc thủy đậu cao. Đặc biệt, trẻ dưới 12 tháng tuổi mắc thủy đậu có nguy cơ phát triển bệnh zona sau này cao gấp 4.5 lần so với các trẻ khác.
- Triệu chứng: Phát ban với các nốt mụn nước trên toàn cơ thể, ngứa ngáy, sốt nhẹ và mệt mỏi.
- Nguyên nhân: Virus varicella-zoster gây nhiễm trùng.
- Điều trị: Đảm bảo vệ sinh, tránh gãi các nốt mụn nước để ngăn nhiễm trùng thứ cấp, và dùng thuốc kháng virus theo chỉ dẫn bác sĩ khi cần.
Sởi
Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra và là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em. Bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
- Triệu chứng: Sốt cao, ho, viêm kết mạc, phát ban đỏ xuất hiện từ mặt lan dần xuống toàn thân.
- Nguyên nhân: Nhiễm virus sởi qua đường hô hấp.
- Điều trị: Cách ly bé để tránh lây lan, sử dụng thuốc hạ sốt và giữ vệ sinh sạch sẽ, chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ.
Quai bị
Quai bị là bệnh truyền nhiễm dễ lây qua đường hô hấp, chủ yếu xảy ra ở trẻ em. Bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm cả nguy cơ vô sinh nếu không được điều trị kịp thời.
- Triệu chứng: Sốt, sưng đau hàm dưới (tuyến mang tai), đau khi nhai.
- Nguyên nhân: Virus quai bị gây viêm tuyến nước bọt.
- Điều trị: Nghỉ ngơi, uống nhiều nước, dùng thuốc giảm đau và sốt khi cần thiết. Cách ly bé trong thời gian mắc bệnh để tránh lây cho người khác.
Cách phòng các bệnh thường gặp ở trẻ em
Để phòng ngừa các bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, ba mẹ cần thực hiện một số biện pháp thiết yếu. Trước tiên, tiêm phòng đầy đủ theo lịch tiêm chủng quốc gia là rất quan trọng để trẻ phát triển hệ miễn dịch vững vàng và bảo vệ chống lại nhiều bệnh truyền nhiễm. Bên cạnh đó, việc giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ giúp ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và virus.
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng cân đối, đủ vitamin và khoáng chất, cũng góp phần tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Ba mẹ cũng cần giữ ấm cơ thể trẻ, đặc biệt vào mùa lạnh, để giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp. Tăng cường vận động và hoạt động ngoài trời không chỉ giúp trẻ phát triển thể chất mà còn nâng cao sức đề kháng tự nhiên. Theo dõi sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe và điều trị kịp thời. Bằng cách áp dụng những biện pháp này, ba mẹ có thể tạo ra một môi trường sống an toàn và lành mạnh, giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh.
Xem thêm: Các mũi tiêm phòng cho trẻ sơ sinh ba mẹ cần biết
Tổng kết
Qua bài viết trên, Tiki Blog đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích về các chứng bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh, từ nguyên nhân, triệu chứng cho đến phương pháp chăm sóc và điều trị hiệu quả. Bằng cách tham khảo các bài viết trên Tiki Blog, phụ huynh có thể trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của trẻ một cách tốt nhất.
