Những vi chất dinh dưỡng cho bà bầu bạn nên biết

Chế độ ăn uống của mẹ bầu trong suốt thời kỳ mang thai có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của trẻ sau này. Việc duy trì dinh dưỡng hợp lý và đặc biệt chú trọng đến các dưỡng chất cần thiết trong quá trình mang thai là mối quan tâm hàng đầu của các mẹ bầu. Cần bổ sung những vi chất dinh dưỡng cho bà bầu để đảm bảo thai nhi phát triển tốt nhất? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết cùng Tiki Blog trong bài viết sau.

Vi chất dinh dưỡng là gì ?

Vi chất dinh dưỡng là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển và duy trì sức khỏe. Chúng không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch mà còn ngăn ngừa các bệnh tật, đảm bảo các chức năng sinh học trong cơ thể hoạt động hiệu quả.

Vi chất dinh dưỡng được chia thành hai nhóm chính: vitamin và khoáng chất.

Vitamin: Bao gồm các loại vitamin tan trong nước (như vitamin B và C) và các vitamin tan trong chất béo (như vitamin A, D, E, và K). Ngoại trừ vitamin D, cơ thể không thể tự tổng hợp các loại vitamin này mà phải nhận từ thực phẩm.

Khoáng chất: Bao gồm canxi, sắt, phốt pho, kẽm, iod, selen, đồng,… Những khoáng chất này cũng không thể tự tổng hợp trong cơ thể và cần được bổ sung qua chế độ ăn uống.

Tầm quan trọng của việc bổ sung vi chất dinh dưỡng cho bà bầu

Việc bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng cho bà bầu không chỉ giúp duy trì năng lượng mà còn đảm bảo thai nhi phát triển toàn diện.

• Hỗ trợ phát triển thai nhi: Các vi chất dinh dưỡng là nền tảng cho sự phát triển và hoàn thiện các cơ quan và hệ thống trong cơ thể thai nhi.
• Ngăn ngừa dị tật bẩm sinh:  Axit folic rất quan trọng trong việc ngăn ngừa các dị tật liên quan đến ống thần kinh của thai nhi.
• Duy trì sức khỏe của mẹ: Vi chất dinh dưỡng giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ các biến chứng trong thai kỳ.

Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho cả mẹ và thai nhi, bao gồm:

• Tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong: Mẹ bầu thiếu vi chất dinh dưỡng dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bệnh mãn tính và có nguy cơ tử vong cao hơn.
• Giảm khả năng phát triển: Trẻ em sinh ra từ các bà mẹ thiếu vi chất dinh dưỡng có nguy cơ chậm phát triển về thể chất và trí tuệ, ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống sau này.

Vi chất dinh dưỡng cho bà bầu đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và sự phát triển toàn diện của em bé. Việc hiểu rõ về chúng và bổ sung hợp lý sẽ giúp bà bầu có một thai kỳ an toàn và thành công.

Những loại vi chất dinh dưỡng cho bà bầu để thai nhi khỏe mạnh

Các vi chất dinh dưỡng cho bà bầu không chỉ nuôi dưỡng cơ thể mẹ mà còn được truyền sang thai nhi để hấp thụ. Do đó, để thai nhi phát triển toàn diện và khỏe mạnh, bà bầu cần chú ý bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng cần thiết sau:

Sắt

Nhu cầu sắt của bà bầu theo khuyến cáo là 30mg sắt nguyên tố/ ngày (Suốt thời kỳ mang thai và kéo dài một tháng sau sinh). Nếu chế độ ăn uống của mẹ bầu không cung cấp đủ sắt sẽ dẫn đến tình trạng thiếu sắt.

Những ảnh hưởng của việc thiếu sắt:

• Ảnh hưởng đối với mẹ: Thiếu sắt có thể gây thiếu máu hồng cầu nhỏ, tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, và các tai biến sản khoa như băng huyết và nhiễm khuẩn sau sinh.
• Ảnh hưởng đối với bé: Thiếu sắt có thể dẫn đến trẻ nhẹ cân, phát triển trí tuệ chậm, và thiếu máu sau khi sinh.

Các thực phẩm giàu sắt: Sắt có nhiều trong thịt, cá, trứng, nghêu, sò, ốc, hến, ngũ cốc, gan, tiết và các loại rau màu xanh đậm.

Canxi

Canxi rất quan trọng cho sự phát triển hệ xương của thai nhi. Trong suốt thời kỳ mang thai thì nhu cầu canxi của bà bầu dao động từ 800mg đến 1000mg mỗi ngày, và tăng lên khoảng 1500mg mỗi ngày trong ba tháng cuối thai kỳ và thời kỳ cho con bú. 

Nếu chế độ ăn uống của mẹ không cung cấp đủ lượng canxi cần thiết, sẽ dẫn đến các vấn đề sau:

• Cơ thể mẹ sẽ tự động lấy canxi từ xương của mình để bù đắp lượng thiếu hụt cho thai nhi, dẫn đến việc mẹ bị đau nhức xương, răng yếu và dễ gãy.
• Trẻ sinh ra có nguy cơ bị còi xương do thiếu canxi.

Các thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, trứng, tôm, cua, cá. Mẹ bầu có thể bổ sung canxi thông qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng viên uống bổ sung theo chỉ định của bác sĩ.

Acid Folic

Một chế độ ăn uống thiếu acid folic có thể dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh thiếu cân và các khuyết tật ống thần kinh. Nhu cầu acid folic khuyến nghị cho phụ nữ mang thai là từ 400 đến 800 mcg mỗi ngày.

Các nguồn cung cấp acid folic dồi dào bao gồm rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể bổ sung acid folic thông qua các viên uống theo hướng dẫn của bác sĩ.

Kẽm

Phụ nữ mang thai cần bổ sung 12mg kẽm/ ngày. Thiếu kẽm trong chế độ ăn uống có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc thai nhi quá ngày sinh.

Các nguồn cung cấp kẽm tốt nhất bao gồm thịt và hải sản, giúp đảm bảo mẹ bầu nhận đủ lượng kẽm cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.

Các loại Vitamin

Vitamin A: Hỗ trợ sự phát triển và hoàn thiện các cơ quan như tim, gan, phổi, thận, mắt, xương, và hệ thần kinh trung ương của thai nhi. Việc bổ sung đúng lượng vitamin A có thể giúp giảm nguy cơ sinh non và sinh con nhẹ cân. Đối với mẹ bầu, vitamin A còn góp phần vào quá trình phục hồi sau sinh, giúp cơ thể nhanh chóng lấy lại sức khỏe.

Vitamin B1: Giúp chuyển hóa glucid, ngăn ngừa bệnh tê phù. Phụ nữ mang thai nên bổ sung 1,4 mg vitamin B1 hàng ngày thông qua thực phẩm giàu thiamine như gạo nguyên cám, các loại đậu, thịt nạc, cá hồi hoặc qua các sản phẩm bổ sung vitamin B1.

Vitamin B2: Vi chất dinh dưỡng quan trọng giúp giảm nguy cơ thiếu máu. Thai phụ cần bổ sung 1,5 mg vitamin B2 mỗi ngày. Loại vitamin này có nhiều trong thịt động vật, sữa, các loại rau củ và đậu.

Vitamin C: Giúp tăng cường hấp thu sắt, từ đó giảm nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Phụ nữ mang thai cần khoảng 80mg vitamin C mỗi ngày, và lượng này tăng lên 100mg mỗi ngày đối với phụ nữ đang cho con bú.  Các loại quả chín như bưởi, cam, chanh, ổi, xoài và rau xanh đều là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào. Mẹ bầu cũng có thể bổ sung vitamin C thông qua viên uống tổng hợp.

Vitamin D: Giúp cơ thể hấp thụ canxi và photpho, đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển hệ xương của thai nhi. Nhu cầu vitamin D cho phụ nữ mang thai là khoảng 800 IU/ ngày. Để đảm bảo đủ vitamin D, bà bầu nên tắm nắng thường xuyên và tiêu thụ các thực phẩm giàu vitamin D như cá, bơ, trứng và sữa. Do nguồn cung cấp vitamin D từ thực phẩm thường không đủ và khó hấp thụ, bà bầu có thể bổ sung thêm vitamin D thông qua viên uống bổ sung.

Thời điểm cần bổ sung vi chất dinh dưỡng cho bà bầu

Thời điểm lý tưởng để bắt đầu bổ sung vi chất dinh dưỡng cho phụ nữ là trước khi mang thai. Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy tìm hiểu kỹ lưỡng và bắt đầu sử dụng các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu. Đặc biệt, axit folic nên được bổ sung từ 1 đến 3 tháng trước khi thụ thai. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo phụ nữ nên duy trì việc bổ sung dinh dưỡng, ngay cả khi chưa có ý định mang thai, để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh, tăng cơ hội thụ thai khi đã sẵn sàng.

Bên cạnh đó, việc duy trì bổ sung dinh dưỡng trong suốt quá trình mang thai và sau khi sinh là cực kỳ quan trọng. Trong thai kỳ, cơ thể cần đủ chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng thai nhi, và sau sinh, cần đủ dinh dưỡng để hồi phục sức khỏe. Do đó, một chế độ ăn uống cân đối, khoa học và giàu dưỡng chất là điều cần thiết cho phụ nữ cả trước, trong và sau thai kỳ.

Lời khuyên khi bổ sung vi chất dinh dưỡng cho bà bầu một cách hợp lý

Bất kể nguồn thực phẩm nào được chọn để bổ sung dinh dưỡng, điều quan trọng nhất là phải đảm bảo bổ sung đúng cách và hợp lý. Dưới đây là một số lời khuyên dành cho mẹ bầu về việc bổ sung dinh dưỡng:

Tư vấn chuyên gia: Bà bầu nên thảo luận về kết quả khám sức khỏe tổng quát với các chuyên gia y tế như bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Dựa vào đó, hãy xây dựng một chế độ ăn uống và bổ sung dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu cá nhân.

Điều chỉnh thường xuyên: Đảm bảo rằng chế độ ăn uống được xem xét và điều chỉnh thường xuyên vì nhu cầu dinh dưỡng của mẹ bầu có thể thay đổi trong từng giai đoạn của thai kỳ. Tham khảo các thực đơn phù hợp cho từng giai đoạn có thể giúp mẹ bầu lên kế hoạch một cách hợp lý.

Thực phẩm chức năng: Khi sử dụng thực phẩm chức năng, mẹ bầu nên uống trong hoặc sau bữa ăn để tăng cường khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng.

Tránh uống khi đói: Không nên uống vitamin tổng hợp khi bụng đói, vì điều này có thể gây khó chịu cho dạ dày và tạo cảm giác buồn nôn.

Chọn sản phẩm an toàn: Chỉ nên sử dụng các loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc rõ ràng, đã được kiểm định chất lượng bởi các cơ quan y tế có thẩm quyền. Nếu sử dụng sản phẩm nhập khẩu, hãy đảm bảo chúng có giấy phép lưu hành tại nước sản xuất và được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép.

Tham khảo ý kiến bác sĩ: Luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng nào. Nếu gặp phải các triệu chứng tiêu cực như dị ứng hay tiêu chảy sau khi sử dụng, mẹ bầu nên đi khám ngay lập tức.

Việc bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng cho bà bầu là yếu tố then chốt đảm bảo sự phát triển toàn diện của thai nhi và sức khỏe tốt của người mẹ. Hiểu rõ về tầm quan trọng của các vi chất dinh dưỡng, thời điểm cần bổ sung và cách bổ sung hợp lý sẽ giúp mẹ bầu có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến của bác sĩ để có chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất trong suốt thời gian mang thai.

Tham khảo thêm về các bài viết  khác dành cho mẹ bầu tại Tiki Blog:

1. 20 Loại thuốc sắt cho bà bầu tốt nhất 2023

2. TOP 10 sản phẩm bổ sung canxi cho bà bầu tốt nhất hiện nay

3. 12 Dấu hiệu sắp sinh trước 2 ngày, 1-2 tuần, 24 giờ mẹ bầu cần lưu ý

4. Nhu cầu dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng giữa như thế nào ?