Đông trùng hạ thảo được biết đến như một loại thảo dược với tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về tim mạch, tiểu đường, ung thư và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng cách, loại thảo dược này có thể gây hại đối với sức khỏe. Vậy cách dùng đông trùng hạ thảo như thế nào, liều lượng ra sao? Cùng Tiki Blog khám phá chi tiết hơn về loại dược liệu này trong bài viết dưới đây nhé!
>> Xem thêm:
- Đặc điểm, cách sử dụng và công dụng điều trị bệnh của trái nhàu
- Việt quất: Bật mí công dụng, lợi ích, cách ăn tốt cho sức khỏe
- Lá lốt và những công dụng chữa bệnh có thể bạn chưa biết
Khái quát về đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo là một loại nấm quý hiếm, được tìm thấy ở vùng núi cao của Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á. Chính vì vậy mà việc khai thác loại nấm này tương đối khó khăn, người đi hái cần có sức khỏe và kinh nghiệm rất nhiều, dẫn đến giá thành cao. Nấm đông trùng được sử dụng trong y học truyền thống của Trung Quốc từ hàng trăm năm nay và được coi là một trong những loài nấm tốt nhất cho sức khỏe con người.
Theo nghiên cứu sơ bộ, nấm đông trùng có khả năng giúp nam giới giảm thiểu tình trạng rối loạn chức năng thận và nâng cao cuộc sống đáng kể. Đồng thời, việc nắm được cách dùng đông trùng hạ thảo đúng cách, đúng liều lượng cũng sẽ có ích cho những bệnh nhân vừa ghép thận hoặc đang cần dưỡng gan, hệ hô hấp, tim mạch,…
Tuy nhiên, bạn vẫn cần thận trọng và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại dược liệu này. Vì trên các nghiên cứu y khoa chính thống hiện nay, vẫn chưa có tài liệu này chứng thực được tác dụng khoa học của nó trên cơ thể người, dù việc sử dụng thực tế đã đưa ra nhiều kết quả khả quan.
>> Xem thêm: Hạt dẻ cười có tác dụng gì? Lợi ích đối với sức khỏe mà bạn nên biết

Phương pháp phân loại đông trùng hạ thảo
Để có thể phân biệt được các loại đông trùng khác nhau, bạn có thể tham khảo qua 3 tiêu chí sau đây:
Dựa trên nguồn gốc
Nếu xét về mặt nguồn gốc xuất xứ, nấm đông trùng sẽ có 2 loại như sau:
Nấm tự nhiên: Là loại nấm sinh trưởng tự nhiên ở những vùng khắc nghiệt, có độ cao trên 3800m so với mực nước biển ở Bhutan, Tây Tạng, Nepal, phía Nam Trung Quốc hoặc những vùng núi dốc trên dãy Himalaya. Loại nấm này có giá thành cực kỳ đắt vì sản lượng chỉ khoảng 80 – 120kg/năm và chỉ có vào mùa hè.
>> Xem thêm: Phèn chua có tác dụng gì? Bật mí 7+ công dụng không ngờ của phèn chua

Nấm nhân tạo: Nấm đông trùng nhân tạo (Cordyceps militaris) là loại nấm được nuôi trên ấu trùng nhộng tằm, với không gian phát triển được mô phỏng giống với tự nhiên từ ánh sáng, độ ẩm và nhiệt độ. Nấm đông trùng nhân tạo có giá thành rẻ hơn nhiều so với nấm tự nhiên và có thể đưa ra thị trường với số lượng lớn.
Dựa theo dạng bào chế/ sử dụng
Nếu phân loại theo cách bào chế, nấm đông trùng sẽ có 4 loại:
- Dạng nước: Nấm được bào chế và đóng gói thành chai hoặc túi nước nhỏ, dễ hấp thu và dễ sử dụng với nhiều đối tượng.
- Dạng viên nang: Có thành phần được chiết xuất từ bột đông trùng hoặc các chiết xuất quan trọng của đông trùng, Với dạng bào chế này, nhà sản xuất có thể kết hợp với nhiều thành phần khác nhau để tạo ra nhiều loại dược phẩm từ nấm đông trùng.
- Dạng bột: Sử dụng đông trùng khô rồi xay nhuyễn ra, sau đó pha cùng thực phẩm, trà, hoặc sử dụng để làm thành phần thuốc.
- Dạng túi lọc: Là sự kết hợp của nấm đông trùng với những loại trà tốt cho sức khỏe như trà tâm sen, trà cam thảo, trà đắng,…
>> Xem thêm: Trà đen và những lợi ích đối với sức khỏe có thể bạn chưa biết

Dựa theo trạng thái
Xét về trạng thái, đông trùng sẽ có 2 loại là tươi hoặc khô.
- Nấm tươi: Được khai tháng dưới 1 tháng, luôn bảo quản ở nhiệt độ dưới 50 độ C. Điều này sẽ giúp nấm đông trùng giữ được chất lượng dinh dưỡng tối ưu nhất.
- Nấm khô: Là loại nấm tươi đã qua khâu làm khô như sấy nhiệt, sấy lạnh, sấy thăng hoa,…
>> Xem thêm: Vitamin B2 là gì? Công dụng, vai trò và nguồn thực phẩm giàu vitamin B2

Công dụng của đông trùng hạ thảo đối với cơ thể
Hiện nay vẫn chưa có nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh được rõ ràng tác dụng của nấm đông trùng với sức khỏe người dùng. Tuy nhiên, loại nấm này đã được dùng làm dược liệu trong suốt hàng trăm năm qua qua trong y học cổ truyền của Trung Quốc, vì vậy, tiềm năng hỗ trợ, chữa trị của nó là rất khả quan. Dưới đây là một số công dụng đã được ghi nhận lại của loại nấm này:
- Tăng cường hiệu suất tập thể thao: Nấm đông trùng giúp cơ thể tăng hiệu suất sản sinh adenosine triphosphate (ATP) – một dạng chất tăng cường sức mạnh cho cơ bắp. Điều này sẽ giúp cơ thể của bạn sử dụng khí oxy tối ưu hơn trong lúc tập thể dục.
- Ngăn ngừa lão hóa: Một vài nghiên cứu gần đây đã cho thấy rằng nấm đông trùng có thể làm tăng chất chống oxy hóa, góp phần cải thiện được chức năng sinh lực và trí nhớ.
- Ức chế và làm chậm sự phát triển của các khối u: Đông trùng có khả năng làm chậm sự phát triển và ức chế được các khối u, hoặc các tế bào ung thư trong thể như ung thư da, ung thư, ung thư phổi, ung thư ruột kết,…
- Hỗ trợ kiểm soát tiểu đường type 2: Trùng thảo có khả năng bắt chước hoạt động của insulin, giữ cho lượng đường trong máu luôn ở mức ổn định. Trong một số trường hợp, loại nấm này còn có thể hỗ trợ làm giảm lượng đường trong máu một cách hiệu quả.
- Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch: Tại Trung Quốc, nấm đông trùng được sử dụng để chữa trị một số chứng loạn nhịp tim khá hiệu quả. Ngoài ra, nó còn có thể ngăn ngừa được tình trạng suy tim ở những bệnh nhân thận mãn tính.
- Kháng viêm: Nấm đông trùng có thể ức chế được sự hoạt động của những protein dễ gây ra sự viêm nhiễm trong cơ thể.
>> Xem thêm: Chế độ eat clean là gì? Thực đơn eat clean 7 ngày dáng đẹp, eo thon

Các cách dùng đông trùng hạ thảo hiệu quả
Nấm đông trùng là một trong những loại thảo dược quý hiếm, được sử dụng để chăm sóc sức khỏe và tăng cường đề kháng. Tuy nhiên, vì đây là loại thảo dược quý hiếm nên việc sử dụng loại nấm này cần được thực hiện cẩn thận và đúng cách để đảm bảo hiệu quả, an toàn. Dưới đây là cách dùng đông trùng hạ thảo sao cho hiệu quả.
Đông trùng hạ thảo tươi
Một số người lựa chọn ăn đông trùng tươi trực tiếp để có thể hấp thụ triệt để các thành phần dinh dưỡng của loại dược liệu này. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn vệ sinh và hiệu quả, trước khi ăn, bạn nên rửa sạch nấm tươi bằng nước ấm và ngâm thêm 10 phút với một lần nước ấm mới. Khi ăn nấm, bạn nên nhai từ từ, nhai chậm để dưỡng chất được tiết ra và ngấm trọn vào dịch vị.
>> Xem thêm: Vitamin B5 là gì? Có trong thực phẩm nào? Công dụng, cách bổ sung hiệu quả

Đông trùng hạ thảo khô
Để sử dụng đông trùng khô, bạn có thể ăn trực tiếp nhưng cần ngâm chúng trong nước ấm trước để cho nấm nở ra. Khác với đông trùng tươi, bạn không cần rửa lại với nước sau khi ngâm. Ngoài ra, đông trùng khô cũng có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau như nấu cháo, ngâm mật ong, ủ rượu, hầm canh,…

Dùng đông trùng hạ thảo ngâm mật ong
Nấm đông trùng ngâm mật ong sẽ có vịt ngọt, dễ sử dụng với mọi đối tượng. Cách sử dụng này còn mang lại nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe như giảm ho, bổ phế, tiêu đờm và tăng cường sức khỏe.
>> Xem thêm: TOP 10 vitamin tổng hợp cho bé tốt nhất hiện nay

Các bước thực hiện:
- Chuẩn bị 1/2L mật ong nguyên chất, 15 gram đông trùng khô.
- Cho trùng thảo khô vào một hũ thủy tinh, sau đó đổ mật ong vào cho đến khi mật ong ngập trùng thảo.
- Đậy kín nắp hũ trong khoảng 15 – 20 ngày.
- Khi dùng, bạn sẽ lấy một 1 muỗng mật ong và một ít đông trùng hòa cùng nước nóng và uống.
Đông trùng hạ thảo ngâm rượu
Bạn có thể uống rượu ngâm nấm đông trùng trước khi đi ngủ vào mỗi buổi tối để cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường chức năng sinh lý và hệ xương khớp.

Cách thực hiện:
- Với 3 gram – 5 gram đông trùng khô thì cần có 1L rượu khoảng 34 – 35 độ.
- Cho đông trùng vào bình thủy tinh trước, sau đó đổ rượu lên cho đến khi rượu ngập mặt nấm.
- Đậy kín nắp bình và bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp.
- Sau 1 tháng ngâm rượu, bạn có thể sử dụng bằng cách uống một ly rượu nhỏ trước khi đi ngủ. Lưu ý liều lượng uống không quá nhiều, tránh gây tác dụng ngược cho cơ thể.
Hãm trà bằng đông trùng hạ thảo
Cách hãm trà bằng đông trùng hạ thảo sẽ giúp bạn điều dưỡng cơ thể mỗi ngày một cách tốt nhất. Cách làm như sau:
- Cho 200ml nước, 3 gram – 7 gram nấm đông trùng vào và nấu cùng.
- Trà cần được nấu sôi trong khoảng 10 phút và để nguội rồi uống dần trong ngày.
- Khi uống, bạn nên nhai luôn cả xác nấm để hấp thụ được trọn vẹn tinh dược từ nấm đông trùng.

Đông trùng hạ thảo nấu cháo
Bên cạnh việc sử dụng đông trùng để ngâm rượu, hãm trà, bạn có thể sử dụng loại dược liệu này để làm ra những món ăn thơm ngon, dinh dưỡng, điển hình là món cháo đông trùng.

Cách thực hiện:
- Hầm gà và nấu cháo với gạo nếp như cháo gà bình thường.
- Khi nếp đã nhừ, bạn cho một vài sợi đông trùng hoặc cả con nấm vào nồi cháo và nấu thêm trong khoảng vài phút.
Món ăn này nên ưu tiên ăn nóng, ăn vào buổi sáng hoặc trưa để đảm bảo sức khỏe tối ưu nhất cho cơ thể.
Nên sử dụng đông trùng hạ thảo như thế nào để đảm bảo an toàn?
Như đã nói, hiện nay vẫn chưa có bất cứ nghiên cứu khoa học nào chứng minh được khả năng chữa trị rõ ràng của nấm đông trùng trên cơ thể người. Vì vậy, khi sử dụng loại dược liệu này, bạn cần lưu ý về liều lượng cách dùng để đảm bảo an toàn cho cơ thể theo một số nguyên tắc dưới đây:
- Mặc dù không phát hiện ra bất kỳ thành phần hay tác dụng phụ nào khi sử dụng nhưng các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ mang thai và cho con bú nên tránh sử dụng đông trùng khi không cần thiết.
- Nếu bạn đang mắc các bệnh tự miễn dịch như đa xơ cứng, nổi ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, việc sử dụng đông trùng có thể làm tăng hoạt động của hệ miễn dịch. Tuy nhiên, tự miễn dịch cũng không hoàn toàn tốt cho cơ thể. Vì vậy, nếu bạn đang gặp các triệu chứng như vậy, bạn nên tham vấn ý kiến của bác sĩ điều trị trước khi quyết định có sử dụng nấm đông trùng hay không.
- Trùng thảo cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu tự nhiên của cơ thể, do đó, bạn cần lưu ý nếu sắp phẫu thuật hoặc mới trải qua phẫu thuật, bạn nên tránh sử dụng. Bạn cần ngưng sử dụng trước phẫu thuật ít nhất 2 tuần để tránh nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật.
- Trùng thảo có khả năng tương tác và tác động mạnh lên một số loại thuốc, vì vậy, bạn cần lưu ý nếu đang sử dụng một loại thuốc khác. Bạn cũng có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ kê đơn trước khi sử dụng trùng thảo bổ sung.
- Hiện tại, khoa học vẫn chưa xác định được liều lượng sử dụng đông trùng chính xác. Tuy nhiên, bạn có thể tham khảo hướng dẫn trên sản phẩm và kiểm tra sức khỏe định kỳ để đánh giá chi tiết.
- Nấm đông trùng vẫn đang là một loại thảo dược trong quá trình cần được nghiên cứu và phân tích kỹ hơn để đưa ra câu trả lời chính xác nhất. Vì vậy, hãy luôn tìm hiểu thông tin và lắng nghe cơ thể khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, để đảm bảo an toàn và tối ưu hóa công dụng cho cơ thể.

Câu hỏi thường gặp
Không nên dùng đông trùng với trẻ em đang bị sốt, trẻ em dưới 5 tuổi, người rối loạn đông máu, viêm khớp dạng thấp, phụ nữ mang thai trong khoảng 3 tháng đầu và người chuẩn bị phẫu thuật. Bên cạnh đó, nếu bạn đang điều trị bệnh, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ kê đơn trước khi sử dụng.
Bạn không nên sử dụng đông trùng với tần suất và liều lượng quá mức vì điều này có thể dẫn đến những tác dụng phụ như rối loạn chảy máu, không đều nhịp tim, có sự suy giảm thị lực, khô hoặc ngứa môi, miệng.
Với những thông tin về đông trùng hạ thảo trên đây, Tiki mong rằng bạn đã có được một góc nhìn bao quát nhất về loại dược liệu này cũng như nắm rõ hơn cách dùng đông trùng hạ thảo. Trên thực tế, tác dụng của nấm đông trùng vẫn chưa được kiểm nghiệm rõ ràng về mặt y khoa, vì vậy, trước khi sử dụng, bạn đừng quên tham vấn ý kiến từ bác sĩ điều trị nhé!
>> Xem thêm:
- Uống vitamin A cho trẻ từ mấy tháng? Lịch uống vitamin A cho trẻ
- Vitamin B có trong thực phẩm nào? TOP 16 thực phẩm tốt cho sức khỏe
- Ăn rau răm có tốt không? Tác dụng của rau răm đối với sức khỏe
Nguồn tham khảo: