Vũ Bằng

Đôi nét về Vũ Bằng – Nhà văn của nỗi nhớ và ẩm thực Hà thành

Vũ Bằng là một trong những bậc thầy của thể loại tùy bút trong văn học Việt Nam, người đã dùng ngòi bút tài hoa để chưng cất nỗi nhớ quê hương da diết thành những áng văn chương bất hủ, khiến linh hồn và hương vị của một Hà Nội xưa cũ còn sống mãi với thời gian.

Phong cách sáng tác của Vũ Bằng: Tùy bút của hoài niệm và vị giác

Vũ Bằng được biết đến như một trong những cây bút giàu cảm xúc nhất của văn học Việt Nam hiện đại. Ông không chỉ viết bằng lý trí của một nhà báo mà còn bằng trái tim của một người nghệ sĩ, biết cách đánh thức mọi giác quan nơi độc giả. Đọc văn ông, người ta như nghe thấy âm thanh của phố phường Hà Nội, ngửi thấy mùi hương cốm mới, nếm được vị phở nóng hổi, và cảm nhận cả nỗi buồn thăm thẳm trong một chiều gió heo may.

• Thể loại sáng tác: Vũ Bằng viết ở nhiều thể loại như tiểu thuyết, bút ký, phóng sự, nhưng nổi bật và để lại dấu ấn sâu đậm nhất chính là tùy bút. Đây là thể loại phù hợp để ông giãi bày những rung động tinh tế, những nỗi niềm hoài hương khó nói thành lời. Trong tùy bút, ông vừa là người kể chuyện vừa là người tri kỷ, đưa độc giả đi qua từng lát cắt của ký ức và cảm xúc.

• Giọng văn: Văn phong của Vũ Bằng trữ tình, uyển chuyển, giàu chất nhạc và họa. Mỗi câu chữ như một dòng tâm sự miên man, khi nhẹ nhàng tha thiết, khi da diết khắc khoải. Ông thường sử dụng những hình ảnh gợi cảm, gợi vị, gợi hương, khiến người đọc không chỉ “thấy” mà còn “nghe” và “ngửi” được cả không khí của một Hà Nội xưa cũ. Có thể nói, văn chương của ông là sự giao thoa giữa ký ức, cảm xúc và nghệ thuật ngôn từ, để rồi từ trang sách lan tỏa thành dư vị đọng lại rất lâu trong lòng người đọc.

• Đề tài thường khai thác: Nỗi nhớ da diết về Hà Nội và miền Bắc – nơi ông sinh ra và gắn bó tuổi thơ, nhưng bị buộc phải xa cách sau năm 1954. Ẩm thực Hà thành, không chỉ ở hương vị món ăn mà còn ở chiều sâu văn hóa, phong thái con người ẩn sau từng miếng ngon. Nếp sống thanh lịch, tao nhã, trí thức của người Tràng An, được ông khắc họa với tất cả sự trân trọng và ngưỡng mộ. Vẻ đẹp thiên nhiên bốn mùa và những chiêm nghiệm nhân sinh, tình yêu, cuộc đời, vừa lãng mạn vừa thấm đẫm chất triết lý.

• Dấu ấn cá nhân: Dù từng là thành viên của nhóm Tự Lực văn đoàn – nơi có ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều cây bút cùng thời, Vũ Bằng vẫn giữ cho mình một giọng điệu riêng. Văn ông là sự hòa quyện giữa chất lãng mạn bay bổng và cái nhìn uyên bác, tinh tế của một trí thức, đồng thời chất chứa nỗi niềm đa cảm, đa đoan của một tâm hồn nhạy bén trước cuộc đời. Chính sự độc đáo này giúp ông đứng riêng một vị trí đặc biệt trong nền văn học Việt Nam hiện đại.

Sự nghiệp sáng tác của Vũ Bằng

Ngay từ thập niên 1930, Vũ Bằng đã bước chân vào làng văn, làng báo và nhanh chóng khẳng định tên tuổi như một cây bút trẻ đầy nhiệt huyết. Ông tham gia hoạt động trong nhóm Tự Lực văn đoàn, nơi quy tụ nhiều trí thức tiến bộ, và nổi bật nhờ lối viết năng động, đa dạng ở nhiều thể loại từ tiểu thuyết, phóng sự đến bình luận văn hóa.

• Trước năm 1954 (tại miền Bắc): Đây là thời kỳ Vũ Bằng sáng tác sôi nổi, trải nghiệm nhiều thể loại văn chương khác nhau. Ông viết nhiều tiểu thuyết và đồng thời hoạt động tích cực trên các tờ báo lớn, góp phần định hình phong trào văn học báo chí giai đoạn này. Tác phẩm của ông mang hơi thở thời đại, phản ánh những biến động xã hội, nhưng chưa thực sự khắc họa rõ nét phong cách tùy bút riêng biệt như về sau.

• Sau năm 1954 (tại miền Nam): Sau Hiệp định Genève, Vũ Bằng di cư vào miền Nam. Đây là bước ngoặt lớn, đánh dấu giai đoạn chín muồi và cũng là đỉnh cao trong sự nghiệp văn chương của ông. Sống xa quê hương, xa gia đình, ông chìm đắm trong nỗi nhớ Hà Nội và miền Bắc. Chính hoàn cảnh đặc biệt ấy đã trở thành mạch nguồn cảm hứng bất tận, để ông viết nên những áng văn tùy bút kinh điển như “Thương nhớ mười hai” hay “Miếng ngon Hà Nội”. Những trang viết vừa là tiếng lòng riêng tư vừa là một công trình lưu giữ ký ức, văn hóa của một vùng đất.

• Giai đoạn đặc biệt: Ít ai biết rằng, song hành cùng sự nghiệp văn chương, Vũ Bằng còn tham gia hoạt động tình báo thầm lặng cho cách mạng. Đây là một khía cạnh ít được tiết lộ lúc sinh thời, chỉ được công bố rộng rãi sau khi ông qua đời. Sự thật này không chỉ khiến cuộc đời ông trở nên đặc biệt mà còn làm cho những tác phẩm đượm buồn, da diết của ông thêm chiều sâu và sức nặng, bởi đằng sau mỗi con chữ là tâm hồn của một con người mang trong mình cả trách nhiệm công dân lẫn nỗi niềm riêng tư.

Các tác phẩm nổi bật của Vũ Bằng  

Các tác phẩm nổi bật của Vũ Bằng

Thành tựu và di sản

Trong dòng chảy văn học Việt Nam hiện đại, Vũ Bằng để lại một dấu ấn đặc biệt mà khó có ai có thể thay thế. Những đóng góp của ông không chỉ dừng lại ở giá trị nghệ thuật, mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, gắn liền với ký ức và tâm hồn của nhiều thế hệ người Việt.

• Bậc thầy tùy bút: Với ngòi bút tinh tế, giàu cảm xúc và giàu hình tượng, Vũ Bằng được đánh giá là một trong những cây bút tùy bút xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại. Tác phẩm của ông vừa thấm đẫm chất trữ tình, vừa phản ánh chân thực hơi thở cuộc sống, để lại dấu ấn không phai trong lòng độc giả.

• Người lưu giữ hồn cốt Hà Nội: Nếu nhiều nhà văn chọn con người làm trung tâm sáng tác, thì Vũ Bằng lại gắn bó sâu nặng với Hà Nội – nơi ông sinh ra và lớn lên. Qua từng trang viết, ông đã "đóng gói" cả nếp sống, phong vị, âm hưởng và vẻ đẹp văn hóa của một Hà Nội xưa cũ, giúp thế hệ hôm nay và mai sau cảm nhận rõ hồn cốt ngàn năm văn hiến.

• Nâng tầm ẩm thực Việt: Một trong những đóng góp độc đáo của Vũ Bằng chính là việc đưa ẩm thực trở thành một đề tài văn học nghệ thuật. Những món ăn dân dã qua ngòi bút ông đã vượt khỏi phạm vi đời thường, trở thành một phần di sản văn hóa, gắn liền với ký ức và bản sắc dân tộc.

• Giải thưởng cao quý: Với những cống hiến to lớn, năm 2007, Vũ Bằng được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật, minh chứng cho giá trị bền vững của những trang văn ông để lại và sự trân trọng mà nền văn học nước nhà dành cho ông.

Mua ngay tuyển tập sách của nhà văn Vũ Bằng

Dành cho những người con xa xứ luôn đau đáu nỗi nhớ quê hương, cho những ai yêu Hà Nội bằng cả trái tim, và cho những tâm hồn đam mê khám phá tinh hoa văn hóa ẩm thực Việt. Những trang văn của Vũ Bằng sẽ đưa bạn vào một chuyến du hành thời gian, trở về với một Hà Nội thanh lịch, tinh tế và đầy thương nhớ.

Hãy để tâm hồn mình được lắng đọng cùng "Thương nhớ mười hai" và "Miếng ngon Hà Nội". Bạn có thể dễ dàng tìm mua các tác phẩm của ông tại Tiki.vn.