Nếu đây là lần đầu làm bố mẹ, chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy bối rối trong việc chăm sóc đứa con bé bỏng của mình. Đừng lo, trong bài viết dưới đây, Tiki Blog sẽ chia sẻ chi tiết đến các mẹ cách chăm sóc trẻ sơ sinh từ A đến Z giúp em bé khỏe mạnh ngay khi mới chào đời.
1. Kiểm tra cần làm cho trẻ sơ sinh
1.1. Lấy máu gót chân
Sau 24 – 72h, em bé mới chào đời sẽ được các nhân viên y tế thực việc lấy máu gót chân. Mục đích là kịp thời phát hiện và điều trị một số bệnh lý thường gặp như: thiếu men G6PD, tăng tuyến thượng thận bẩm sinh, suy giáp bẩm sinh,…
Tham khảo thêm sữa ensure bổ sung vitamin và khoáng chất dành cho mẹ bầu.
1.2. Đo chỉ số Apgar
Đo chỉ số Apgar là bài kiểm tra sức khỏe tổng quát đầu tiên được thực hiện sau khi trẻ sơ sinh chào đời từ 1 – 5 phút. Chỉ số này được đánh giá thông qua 5 tiêu chí là: màu da, hô hấp, nhịp tim, phản xạ kích thích và cử động. Từ thang điểm 0 – 10, những em bé khỏe mạnh sẽ có chỉ số Apgar lớn hơn 7, còn những em bé có chỉ số Apgar từ 4 – 6 sẽ được hỗ trợ thở oxy hoặc hút đờm.
1.3. Tiêm ngừa viêm gan B
Sau 24h chào đời, trẻ sẽ được bác sĩ tiêm ngừa viêm gan B. Việc làm này nhằm mục đích phòng ngừa lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ sang con. Nếu trẻ được tiêm vắc-xin này càng sớm thì hiệu quả càng cao.
1.4. Tiêm ngừa lao
Trẻ sơ sinh vừa mới chào đời có thể bị lao nếu hít chung bầu không khí với người mắc bệnh lao. Vì vậy, tiêm vắc xin ngừa lao ngay trong 24h đầu tiên là đang tập cho hệ miễn dịch của trẻ thích nghi nhanh chóng hơn với môi trường bên ngoài.
1.5. Tiêm Vitamin K
Vitamin K là một khoáng chất giúp quá trình đông máu diễn ra bình thường. Vì vậy, tiêm vitamin K cho em bé là một biện pháp chủ động phòng tránh nguy cơ mắc các bệnh như: viêm màng não, xuất huyết não,…
2. Chăm sóc trẻ sơ sinh 1 tuần tuổi
2.1. Bế trẻ đúng cách
Khi trẻ sơ sinh mới lọt lòng, mẹ nên cho bé nằm ngang là an toàn và dễ dàng nhất. Mẹ giữ cho cổ và đầu của bé nằm trên một đường thẳng, mặt bé áp nhẹ vào ngực mẹ và bụng bé ép vào bụng mẹ. Tùy theo thời gian em bé chào đời, mẹ sẽ có cách bế khác nhau như:
- Nếu bé từ 3 – 5 tháng tuổi thì mẹ có thể bế theo hướng thẳng đứng. Tuy nhiên, mẹ không nên bế như vậy quá lâu vì nó sẽ làm ảnh hưởng đến cột sống còn non của trẻ.
- Nếu bé từ 6 tháng tuổi trở lên và hệ xương đã cứng cáp thì mẹ có thể bế theo nhiều tư thế khác nhau. Tuy nhiên, ở thời điểm này, các mẹ tuyệt đối không bế bé ngang hông để tránh làm ảnh hưởng đến dáng đi của trẻ khi lớn.
>>> Tham khảo các loại khăn bông mềm mại, dịu nhẹ quấn bé sơ sinh có mặt trên Tiki tại ĐÂY!
2.2. Cho trẻ bú đúng cách
Cứ 2 – 3 tiếng, mẹ cho em bé bú một lần. Vì dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ và chỉ có thể chứa từ 30 – 90ml sữa nên mẹ đừng cho bé bú liên tục. Ngoài ra, sau khi sinh được vài ngày, bé sẽ giảm khoảng 7% trọng lượng cơ thể. Đây là một điều hoàn toàn bình thường nên các mẹ đừng cố ép bé bú nhiều hơn lượng sữa bé cần để tăng cân.
2.3. Cách thay tã cho trẻ
Sau mỗi 4 giờ, mẹ nên thay tã cho em bé một lần (bất kể là tã có bẩn hay không). Cho dù tã bị ướt do bé “tè dầm” hoặc còn sạch thì mẹ cũng nên thay mới để đảm bảo vệ sinh “vùng kín” của trẻ.
2.4. Cách tắm cho trẻ
Em bé mới sinh còn non nớt nên mẹ không cần thiết phải tắm bé mỗi ngày mà khoảng 2 – 3 ngày tắm một lần là hợp lý. Khi tắm cho bé, mẹ nên dùng khăn sạch và nước ấm để vệ sinh các bộ phận như: cổ, chân, bẹn, sau gáy, nách,…
>>> Tham khảo các mẫu thau tắm cho bé siêu xinh, siêu dễ thương đang có mặt trên Tiki tại ĐÂY!
2.5. Cách xoa bóp và massage cho bé
Xoa bóp và massage mang lại những lợi ích tuyệt vời cho trẻ sơ sinh như: thư giãn, ngủ ngon, tăng cường hệ miễn dịch, lưu thông máu tốt, hỗ trợ tiêu hóa khỏe, giảm thiểu tình trạng đau bụng và trào ngược. Vì vậy, cha mẹ nên học cách massage cho bé ngay khi bé mới lọt lòng.
2.6. Chăm sóc rốn cho bé
Rốn là một bộ phận nhạy cảm trên cơ thể trẻ sơ sinh nên bố mẹ cần chú ý chăm sóc chu đáo để tránh bị nhiễm trùng. Các mẹ có thể tham khảo một số “tips” vệ sinh rốn như sau:
- Không để cuống rốn chạm nước khi mẹ cho em bé tắm.
- Không dùng dầu gội vệ sinh vùng rốn để tránh làm trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng.
- Sử dụng tăm bông nhúng vào nước ấm rồi làm sạch vùng rốn của bé ít nhất 1 lần/ngày.
2.7. Chăm sóc giấc ngủ cho bé
Khi dưới 12 tháng tuổi, trẻ sơ sinh sẽ ngủ từ 12 – 16 tiếng/ngày và giấc ngủ đối với em bé là rất quan trọng. Vì vậy, bố mẹ không nên để trẻ thiếu ngủ hoặc ngủ không ngon giấc.
3. Những điều cần biết về trẻ sơ sinh
3.1. Em bé có hình dáng hài hước
Trẻ sơ sinh thường có khuôn mặt sưng húp và đôi mắt nhắm trông rất đáng yêu. Sau một khoảng thời gian được chăm sóc, em bé sẽ trở nên mũm mĩm và dễ thương như những hình ảnh được đăng trên các trang mạng.
3.2. Phân su của em bé
Phân su là một chất dính màu đen xanh lục lót trong ruột của em bé khi mang thai. Nếu bé ra phân su thì mẹ hãy lau mông bé bằng một miếng bông gòn nhúng nước. Còn nếu bé chào đời được 2 – 3 ngày mà vẫn chưa ra phân su thì các mẹ nên ngay lập tức báo cho bác sĩ để thăm khám và xử lý kịp thời.
3.3. Em bé có thể sẽ không ngủ vào ban đêm
Trẻ sơ sinh thức giấc và không ngủ vào ban đêm là một chuyện mà các mẹ bỉm sữa rất hay gặp phải. Có thể do trẻ đói bụng và khát sữa nên cứ 2 – 3h đồng hồ là thức dậy để được mẹ cho bú rồi mới chịu đi ngủ tiếp.
3.4. Da em bé có thể bong tróc
Sau khi chào đời, trẻ sơ sinh sẽ tiếp xúc với không khí khô và nó có thể làm làn da nhạy cảm của trẻ bị tàn phá. Từ ngày thứ hai và ngày thứ ba trở đi, bạn có thể nhận thấy da của bé bị bong tróc vì nó đang thích nghi với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng vì điều này sẽ tự được khắc phục khi bé bắt đầu quen với môi trường mới.
3.5. Em bé có thể khóc rất nhiều
Trẻ sơ sinh có thể khóc nhiều do đói bụng, nóng lạnh, mệt mỏi hoặc tìm kiếm sự quan tâm từ bố mẹ. Lúc đầu, bạn sẽ cảm thấy hơi quá sức khi trẻ liên tục khóc quấy nhưng dần dần sẽ quen.
4. Cách nuôi trẻ sơ sinh mau lớn
Trẻ sơ sinh cần nhiều dưỡng chất thiết yếu để cơ thể phát triển khỏe mạnh. Sau đây, Tiki sẽ chia sẻ đến bạn đọc một số chất dinh dưỡng giúp nuôi trẻ sơ sinh mau lớn.
- Canxi: giúp răng và xương luôn chắc khỏe.
- Sắt: giúp não phát triển và liên tục tái tạo tế bào máu.
- Folate: giúp phân chia tế bào nhanh chóng.
- Chất béo: tạo năng lượng mới đồng thời giữ cho da và tóc luôn khỏe mạnh.
- Carbohydrate và Protein: giúp cơ thể tăng trưởng.
- Kẽm: giúp các tế bào liên tục phát triển.
- Bổ sung thêm các Vitamin: A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D, E, K.
Với bài viết trên đây, Tiki đã chia sẻ cách chăm sóc trẻ sơ sinh từ A đến Z cho các mẹ. Hy vọng mẹ bỉm sữa có thể áp dụng để chăm sóc đứa con thương yêu của mình thật chu đáo. Ngoài ra, đừng quên theo dõi Tiki Blog thường xuyên để cập nhật thêm nhiều cách chăm sóc trẻ sơ sinh hiệu quả hơn nữa bạn nhé!
